Thursday, 14 April 2016

ေ႐ွ ႔ကလူေတြဘယ္လိုေန( ၉ )

ေ႐ွ ႔ကလူေတြဘယ္လိုေန( ၉ )
==========================
ျမန္မာျပည္မွာ ေတာင္တန္းေဒသေတြဆီကို ခရီးသြားျပီး ပန္းခ်ီ စကက္ခ်္( Sketchs
ေတြနဲ ့မွတ္တမ္းတင္ျပီး စာအုပ္ထုတ္ေဝႏိုင္ခဲ့တဲ့ ပန္းခ်ီခရီးသည္ဟာ ၁၉၃၅ မွာေမြးတဲ့
ေမာင္ေငြထြန္း တစ္ေယာက္ပဲ႐ွိတယ္လို ့ကြ်န္ေတာ္သိေတာ့ ပန္းခ်ီဆရာေမာင္ေငြထြန္းရဲ့
ေသဆုံးျခင္းကိုရည္စူးတဲ့ ( ၁၉၉၂ ) ဆြမ္းေကြ်းဖိတ္စာကိုက်မွ ျမင္ဖူးတယ္ဆိုေတာ့လည္း
သိတ္ေနာက္က်တယ္ေပါ့၊
အဲဒီအခ်ိန္ အဲဒီကာလ ဆို႐ွယ္လစ္ေခတ္မွာ ပန္းခ်ီခရီးသည္စာအုပ္ကို အမွာေရးေပးခဲ့တဲ့
ရန္ကုန္ဘေဆြရဲ႕အမွာစာကလည္း အားလုံးဖတ္ခ်င္ေနတဲ့ စာမ်ဳိးျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ လည္းဆို
ၾကပါတယ္၊ ကြ်န္ေတာ္တို ့သိတ္ၾကိဳက္တဲ့ လိုင္း႐ွဳတ္႐ွဳတ္ေတြနဲ ့ေရးဆြဲထားတဲ့ ဆရာၾကီး
သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းရဲ႕ ပုံတူက ေမာင္ေငြထြန္းဆြဲတာပါလားလို ့စသိခဲ့ျပီးမွ ပန္းခ်ီခရီးသည္
ကိုေတြ ့တာပါ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ဝဲစာလုံးလို ့ေခၚတဲ့ လက္ေရးေစာင္းေစာင္းသြက္သြက္
ေတြဟာ ဆရာေမာင္ေငြထြန္းက စခဲ့တာပဲ၊ ျမန္မာ့အလင္း၊ ဗိုလ္တေထာင္ စတဲ့စာလုံးေတြ
ကလည္း ဆရာေမာင္ေငြထြန္းပါပဲ။
ေနာက္ေတာ့ သူ ့ေခတ္ျပိဳင္ေတြရဲ့ ပုံတူေတြကို သူ႔ရဲ့သြက္လက္တဲ့မွင္ျခစ္ေတြနဲ ့နယ္ပယ္
စုံကလူေတြကို ကာယကံ႐ွင္ကိုယ္တိုင္ပါ လက္မွတ္ထိုးျပီး မွတ္တမ္းတင္ေရးဆြဲခဲ့တာ ေတြ
တြ႕ေတာ့ ေမတၱာအား ၾကီးမားလြန္းလို႔သာ ဒီလိုလူမ်ားစြာရဲ့ ပုံတူေတြကိုေရးဆြဲႏိုင္ခဲ့တာပဲလို႔
ေတြးမိပါတယ္၊ မဟာစည္ဆရာေတာ္၊ ဦးဝိစိတၱ၊ ေက်ာ္ေအာင္စံထား၊ ေတာင္ပုလုဆရာေတာ္၊
သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ပန္းခ်ီဆရာၾကီးဦးဘၾကည္၊ ဦးဘသက္၊
ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာေမာင္ထင္၊ ေတာ္ဘုရားေလးေအာင္ေဇ မွသည္ ေဒၚေမ႐ွင္၊ကိုတင္လိႈင္၊
ကိုသန္းလႈိင္ထိ နယ္ပယ္စုံလွပါတယ္။
ဆရာေမာင္ေငြထြန္းဓါတ္ပုံကို ေတြ႔ရေတာ့လည္း သေဘာေကာင္းတဲ့ လူငယ္တစ္ဦးက
သြားေတြေပၚေအာင္ ျပည့္ျပည့္ဝဝၾကီးျပဳံးေနတဲ့ ပုံံရိပ္ေတြခ်ည္းပါပဲ၊ ျမန္မာျပည္ကို
၁၉၅၅ က ပထမဆုံး ပီကင္းေအာ္ပရာအဖြဲ ့လာေတာ့ ဇာတ္႐ုံေနာက္က မိတ္ကပ္ျပင္ေနတဲ့
ေနရာမွာ Quick Sketch နဲ ့မွတ္တမ္းတင္ ေရးဆြဲထားခဲ့ရာမွာမွာ တ႐ုပ္လူမ်ဳိးရဲ႕သြင္ျပင္ကို
မိမိရရနဲ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးက ေရးဆြဲထားတာ စေတြ႔ဖူးရျခင္းပါပဲ၊ ေနာက္ေတာ့လည္း ကုလားလူမ်ဳိး၊ တ႐ုပ္လူမ်ဳိးသာမက တိုင္းရင္းသားမ်ားကိုလည္း ဒါ ႐ွမ္း၊ ဒါ ကခ်င္၊ ဒါ နာဂ၊ပေလာင္စသည္
ျဖင့္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးျခင္းစီရဲ့ ကာ႐ိုက္တာ ေပၚလြင္ေအာင္ေရးဆြဲႏိုင္တာေတြကို
ဆရာေမာင္ေငြထြန္းဆီမွာပဲ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ႏိုင္ငံတကာ အကယ္ဒမစ္ပန္းခ်ီေရးဆြဲနည္းကို ကြ်မ္းက်င္တတ္ေျမာက္ျပီး
ထိုအကယ္ဒမစ္ေရးနည္းျဖင့္ ျမန္မာတို႔၏႐ိုးရာဟန္ကို ေပါင္းစပ္ကာ ျမန္မာ့ပန္းခ်ီဟု
ကိုယ္ပိုင္လိုင္း ဟန္ရ႐ွိျပီး ကမၻာကအသိအမွတ္ျပဳႏိုင္ခဲ့တာက ပန္းခ်ီဆရာၾကီး
ဦးဘၾကည္ပါတဲ့။
ဦးဘၾကည္ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ဦးဘၾကည္နဲ႔မတူပဲ ကိုယ္ပိုင္လိုင္း ဟန္ျဖင့္ ျမန္မာ့ပန္းခ်ီလို႔
ေခတ္ကမၻာက အသိအမွတ္ျပဳႏိုင္တဲ့ ေနာက္တစ္ေယာက္က ပန္းခ်ီေမာင္ေငြထြန္းပါတဲ့။
အဲဒီေမာင္ေငြထြန္းက ဒီႏိုင္ငံမွာ အခုထိသူတစ္ေယာက္ထဲပဲ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ေသးတဲ့
ပန္းခ်ီခရီးသည္ ဆိုတဲ့စာအုပ္ေလး ခ်န္ထားခဲ့ႏိုင္ပါတယ္။

ဂီတသည္ကၽြန္ေတာ့္အနားတြင္ကူးခပ္္ေနပါသည္

ဂီတသည္ကၽြန္ေတာ့္အနားတြင္ကူးခပ္္ေနပါသည္
==================================
ကၽြန္ေတာ္ စာ အုပ္ဖတ္ေနတာပါ၊ ဒီဇိုင္းလုပ္ၿပီးလို႔အေပၚထပ္ကထပ္ခိုး က်ဥ္းက်ဥ္းေလးထဲမွာ စိတ္ကေလး ကို အက်ယ္ခ်ဲၿပီး စန္႔စန္႔ေလးေက်ာခင္းေနတာပါ။ ဒီထပ္ခိုးေလးထဲမွာကၽြန္ေတာ့ညီေက်ာ္ဇံလွေနတာ၊ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ယဥ္ေက်းမႈတကၠသိုလ္ကပန္းခ်ီေက်ာင္းသား၊ အခန္းထဲမွာရႈပ္ပြလို႔ ပန္ခ်ီကားေတြ ျပည့္လို႔၊ သံတိုင္နဲ႔ ျပတင္းေပါက္ေသးေသးေလးက ေန အျပင္ကို ျမင္ေနရတာ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းက ဟိႏၵဴဘုရားရွိခိုးေက်ာင္း။ အဲဒီဘုရားေက်ာင္း က ကုလားတာပလာဗံုသံေတြဆူညံ ေနေအာင္တီးေနတယ္၊ သူေနာက္ေက်ာကလမ္း ၄၀ က ထပ္ခိုးေလးထဲကို အဲဒီဗံုသံေတြ၀င္လာတာေပါ့၊ အဲဒီဗံုသံေတြက ကၽြန္ေတာ့္နားမွာ ကူူးခတ္ေနတာကို ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး၊ ကၽြန္ေတာ့ညီ ပန္းခ်ီေက်ာင္းသားရဲ့ အိပ္ရာေဘးက စာအုပ္တစ္အုပ္ကို လက္လွမ္းမွီလို႔ ယူဖတ္ေနတာ။ သူေနာက္ဆံုးႏွစ္စာေမးပြဲ အတြက္တင္သြင္းရတဲ့က်မ္း၊

အဲဒီစာအုပ္က “ေခတ္သစ္ပန္းခ်ီ ဦးခင္ေမာင္ရင္၏ လက္ရာမ်ားႏွင့္ အႏုပညာ အေတြးအျမင္မ်ားေလ့လာခ်က္” ဘြဲ႕ယူစာတမ္းတဲ့။

ဦးခင္ေမာင္ရင္၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္၊ ပန္းခ်ီပညာေလလာသင္ၾကားမႈ၊ လက္ရာမ်ားႏွင့္အေတြးအျမင္မ်ား၊ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခ်က္၊ ေခတ္ၿပိဳင္ပန္းခ်ီပညာရွင္မ်ား၊ အႏုပညာ
စြမ္းေဆာင္ေခ်က္မ်ား ဆိုၿပီးအခန္းေတြခြဲထားတာေတြ ေလွ်ာက္ဖတ္ရင္းနဲ႔ ဦးခင္ေမာင္ရင္ရဲ့ အေမးအေျဖ အခန္းမွာ ေမးခြန္း ၃၄ မွာ ေက်ာ္ဇံလွက ဆရာဂီတကို ႀကိဳက္လားလို႔အေမးမွာ ဦးခင္ေမာင္ရင္ရဲ့ အေျဖက “ဂီတ က ငါအသည္းေပါ့ ကြာ ၊ နားေထာင္တယ္ ဒါပဲအသည္းလို႔ ေျပာတာ၊ အသည္းပဲ။ ႏွစ္ဆယ္ေလးနာရီဂီတ၊ မီးမလာရင္လည္းဂီတ ၊ လာရင္လည္းဂီတပဲ။ Music Swan Around Me ဂီတသည္ကၽြန္ေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အျမဲပဲကူးခတ္ေနပါသည္။” “ဆရာ အဲဒါဘယ္သူ႔ စကားလံုးလဲဆရာ ” “ငါစကားေပါ့ဟ”တဲ့၊ အဲဒီ အေမးအေျဖ (၁၁၃) ခုကို ဖတ္ၿပီးတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းပဲ စာအုပ္ခ်ၿပီး ဆရာဆီသြားဖို႔ေအာက္ဆင္းလာခဲ့ တာပါပဲ၊
အဲဒီလမ္း၄၀ ထပ္ခိုးက အခန္းက်ဥ္းက်ဥ္းေလးထဲ မွာပဲခတ္သစ္ပန္းခ်ီဆရာႀကီး ဦးခင္ေမာင္ရင္ကို စေတြ႕ခဲ႔တာပါ။

ဆရာပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ကို ျပပြဲတစ္ခုမွာ တစ္ေသာင္းက်ပ္နဲ႔တစ္ကားဝယ္ဖူးတယ္၊ အညိဳေရာင္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေလးပါ။ ဆရာကို လူခ်င္းမေတြ႕ဖူးဘူး၊ အခုကၽြန္ေတာ့ညီရဲ့ စာအုပ္ထဲမွာ ဆရာကိုေတြ႕လိုက္ရပါၿပီ၊ ခ်က္ခ်င္းပဲကားငွားၿပီး စာအုပ္ထဲက လိပ္စာ အတိုင္း  ဆရာေနထိုင္ရာ ေျမာက္ဥကၠလာပကိုထြက္ခဲ့တယ္၊ ကၽြန္ေတာ့ ညီက်မ္းစာအုပ္က အၾကမ္းဆိုေတာ့ ပန္းခ်ီဦးခင္ေမာင္ရင္၏ ဘဝျဖစ္စဥ္ အက်ဥ္းဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ကြက္လပ္အျဖဴႀကီးပဲရွိေနေသးတယ္၊ ေအာက္က စာတန္းကေတာ့ထိုးထားတယ္။ “တင္ျပဓါတ္ပံု(၁) ေခတ္သစ္ပန္းခ်ီဦးခင္ေမာင္ရင္၏ပံုတဲ့၊ ဓါတ္ပံုကပ္ထားတာမေတြ႕ရဘူး၊ဆရာ ဓါတ္ပံု ေနရာမွာစကၠဴ အျဖဴသားပဲရွိေနေသးတယ္။ အဲဒါေနာင္ေတာ့လည္း ဆရာနဲ႔ေတြ႔ေတြ႔ခ်င္းေရာ အခုထိပါ အဲဒီအတိုင္းဆရာကအျဖဴထည္သက္သက္ပါပဲ။

ဘ၀မွာ ဘာ အစြန္းအထင္းမွမခံပဲ လြတ္ေျမာက္ေနသူဆိုလို႔  အခုထိ တစ္ေယာက္တည္းေတြ႕ဖူးတာ ဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္ပါပဲ။

၁၉၃၈ ႏို၀င္ဘာ ျမန္မာလို ၁၃၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ဆရာ့ကို သာယာကုန္းရြာ ၊ အင္းတေကာ္ ၊ ပဲခူးတိုင္းမွာ  အဖဦသန္းေမာင္၊ အမိေဒါၚျမသီတို႔မွေမြးၿပီးေမြးခ်င္း ၁၀ေယာက္မွာ အႀကီးဆံုးသား၊ ငယ္စဥ္တစ္ႏွစ္ခြဲမွစၿပီး အေဖ၊ အေမ ႏွင့္မေနရပဲ ဘဘႀကီး၊ ႀကီးႀကီး တို႔ ျဖင့္ရန္ကုန္မွာေန၊ စစ္ၿပီး ေဖေဖ၊ ေမေမတို႔ ႏွင့္ျပန္ေတြ႔႔ေသာ္လည္းမမွတ္မိ။ စစ္ၿပီးေတာ့ T T C ေက်ာင္းမွာ ၆ တန္း ၊ ၇တန္းမွ ၁၀ တန္းအထိ ျပင္ဦးလြင္စိန္မိုက္ကယ္ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္အိပ္ေက်ာင္းစား၊၁၀တန္းေအာင္ၿပီး အင္းယားလမ္းမွာေနၿပီး တကၠသိုလ္ႏွစ္ႏွစ္တက္။ တကၠသိုလ္တက္ၿပီး (BOC College ) လိပ္ခံုးေနာက္ဘက္တြင္Engineering College (၄)ႏွစ္တက္၊ ေက်ာင္းသားပန္းခ်ီဆြဲသူမ်ားထဲမွတစ္ဦးထဲ
ပန္းခ်ီဆက္ဆြဲ။ ၁၉၆၀တြင္ပန္းခ်ီစေရးဗိသုကကာ(၄)ႏွစ္ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ ဦးဘိုႀကီး ၊ ဦးေအာင္ႀကီးျမင့္ ဦးတင္ထြန္းတို႔စုေပါင္းဖြင္လွစ္ထားေသာ (AI) ရံုးခန္းတြင္ေနၿပီး အလြတ္ဗိသုကာ အလုပ္ကို လုပ္၊ဗိသုကာ လုပ္ရင္းပန္းခ်ီဆြဲ။ ၁၉၆၁ မွာ ႀကီးၾကီး၏သမီး ေဒၚစိုးစိုးက ပန္းခ်ီျပပြဲလုပ္ေပး ေနာက္ပိုင္းအနည္းဆံုးတစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ပန္းခ်ီဲျပပြဲ
မ်ားျပဳလုပ္ျဖစ္၊အႏုပညာလုပ္ငန္းမ်ားအေနျဖင့္ ပန္းခ်ီဆရာလုပ္ကာ ပန္းခ်ီဆရာအျပင္ ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာ လုပ္ကာ “ႏွမလက္ေလွ်ာ့ေနေလေတာ့ ” ရုပ္ရွင္ကားကို ရိုက္ကူးခဲ့၊
စာေပ အေနျဖင့္ အႏုပညာစံ စာအုပ္ ကို ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ႏွင့္ အတူတူတြဲထုတ္ေ၀ခဲ့၊ ဗိသုကာ အေနျဖင့္  ယခင္ အေရွ႕ပါကစၥတန္၊ ယခု ဘဂၤလာေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံရွိ ဒကၠားဘူတာရံု ဒီဇိုင္းသည္ဆရာ လက္ရာ ျဖစ္။ အိမ္မ်ားစြာကို  ဒီဇိုင္ပံုစံ ထုတ္ေရးဆြဲခဲ့၊ ပုဂံရွိသဇင္ေဟာ္တယ္သည္ဆရာ ့ဗိသုကာလက္ရာျဖစ္ၿပီး  ဗိသုကာ ဒီဇိုင္မ်ားဆက္လက္ေရးဆြဲ
ဦးမယ္လို႔ေျပာထားတဲ့ ဆရာ႔ပံုသ႑ာန္ကို ဆက္ေရးထားပါတယ္။

ဆရာ ဦခင္ေမာင္ရင္၏ ေနအိမ္သည္ ေသာ့မရွိ ၊ အခန္းမရွိေသာ ၊ အမိုးအကာ အလံုေသာတဲအိုႀကီး တစ္လံုးသာျဖစ္ပါသည္၊ ဖရိုဖရဲ က်ဴရွင္ခံုမ်ား၊သံေခ်းတက္ေပေရ
ေနေသာ ေရခဲေသတၱာတစ္လံုး၊ ပ်က္စီးေနေသာပန္းခ်ီကားမ်ား ေရးလက္စ ပန္းခ်ီကားမ်ား ၊ အိမ္းေအာက္ၾကမ္းျပင္မွ ထိုးထိုးေထာင္ေထာင္ထြက္ေနေသာသစ္ပင္ငယ္မ်ား၊ ရႈပ္ပြေနေသာစာအုပ္မ်ား ၊ သစ္ဖ်ာႏွင္. ျခင္ေထာင္၊ ေခါင္းအံုးပတ္လည္မွ အစားအစာဘူးမ်ား၊ ဖာေတာင္းမ်ား၊ပုလင္းမ်ား၊ ေဆးလိပ္တိုမ်ားသည္ ဆရာ၏ အိမ္တြင္းပစၥည္း
မ်ားျဖစ္ေလသည္။ဆရာသည္ဘူး အႀကီး အေသးတို႔ ျဖင့္လက္ဖက္ႏွင့္အေၾကာ္မ်ားကိုထည့္ထားကလက္ဖက္အျမဲစားေလ့ရွိသည္၊ ေရခဲေသတၱာေဟာင္းအတြင္းအျမဲ ရွိတတ္သည္မွာ အသီးအႏွံတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဘီယာကို အလြန္ႀကိဳက္ကာ စကားေျပာလွ်င္ဘီယာေသာက္လိုက္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္လိုက္ျဖင့္စကားေျပာေလ့ရွိသည္ စားပြဲအေသးေလးမွခင္းထားေသာသတင္းစာစကၠဴသည္လက္သုပ္ပု၀ါျဖစ္သည္။ ပုဆိုးႏွင္စြပ္က်ယ္ျဖဴကိုသာ အျမဲ၀တ္ေလ့ရွိသည္။ ပန္းခ်ီေရးသည့္ေနရာ ၊ အိပ္သည့္ ေနရာ၊ စားသည့္ေနရာႏွင့္ အေပါ့အပါး သြားသည့္ေနရာသည္သိပ္မေ၀းလွ။ ဆရာ အိမ္သည္ေခတ္မွီေသာ ၊သန္႕ရွင္းသပ္ရပ္ေသာတပည့္မ်ားမိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္စည္ကားေနတတ္သည္။

သစ္သားတံုး ငုတ္တိုင္ႏွင့္ အိမ္တိုင္သည္ပန္းခ်ီေရးေသာ Stand ပင္ျဖစ္သည္။ပန္းခ်ီေရးရာတြင္ၾကမ္းျပင္ေပၚတြင္ေရးရသည္ကို ႀကိဳက္သည္ဆရာ႔အိမ္တြင္ထူးထူးျခားျခား
အကာတစ္ခုသည္အိပ္သည့္ေနရာပန္းခ်ီေရးရာ တြင္ေခြးမ်ားေၾကာင္မ်ားမတိုးေစရန္ ကာထားသည့္ ေျခာက္ေပသံုးေပခန္႔ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ပင္ျဖစ္သည္၊ ဆရာ၏တစ္ေန႔တာ အခ်ိန္သည္ဂီတနားေထာင္ျခင္း၊စာသင္ျခင္း၊ ဘီယာေသာက္ျခင္း ၊ ပန္းခ်ီေရးျခင္း  တို႔သာအမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ပန္းခ်ီေရးျခင္းႏွင့္အႏုပညာ အေၾကာင္းေျပာေနရပါက ဆရာ အတြက္ေန႔ညမရွိပါ။ အႏုပညာ အေၾကာင္ေျပာေနခ်ိန္တြင္အရိွန္ရလာၿပီးမ်က္ရည္မ်ားေတြေတြ က်လာတတ္သည္။

ဆရာ႔စကားေျပာဟန္သည္ႏိုမ့္လိုက္ျမင့္လိုက္ဂီတRhythmတစ္ခုကဲ့သိုု႔ရွိပါသည္လက္ဟန္ေျခဟန္အကိုးအကားေထာက္အထားမ်ားျဖင့္လည္းေျပာဆိုတတ္ၿပီး English စကားလံုးမ်ားကိုလည္းၾကားညၽပ္သံုးစြဲေလ့ရွိပါသည္၊ ႏွဳတ္ခမ္းေမြး ေရးေရးရွိၿပီး အရြယ္ႏွင့္မမွ် ငယ္ရြယ္ႏုပ်ိဳၿပီး အသားအစိုျပည္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ပါသည္။ ယေန႔ထိ
အဂၤလိပ္စာက်ဴရွင္ေပးကာ စာသင္ေပးလွ်က္ရွိၿပီး ရုပ္ရွင္ဒါရိိုက္တာ၊ ဗိသုကာ ၊ စာေရးဆရာဘ၀မ်ားႏွင့္ပန္းခ်ီဆြဲေသာအႏုပညာအလုပ္ကို လုပ္ရင္း လြပ္လပ္ေသာလူပ်ိဳႀကီး ဘ၀ျဖင့္ယေန႔အသက္ ၆၀ ေက်ာ္အထိ က်န္းမာစြာျဖင့္ ေအာင္စည္ေက်ာ္က်ဴရွင္၊ အမွတ္ ၁၀၈၊ သႏၱာ(၁၁) လမ္း၊ ေျမာက္ဥကၠလာပ၊ ရန္ကုန္တြင္ေနထိုင္လွ်က္ရွိပါသည္။

ဆရာဓါတ္ပံုကို ေတြ႕စရာမလိုပါဘူး ဒီေလာက္မွာတင္ဆရာကိုျမင္ရပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ့ ညီေရးတဲ့ဘြဲ႕ယူက်မ္းက သူအစ္ကိုျဖစ္တဲ့ ကၽြန္ေတာ့ကိုစၿပီး ဒုကၡေပးလိုက္တာပဲ။ ေျမာက္ဥကၠလာအ၀ိုင္းကိုေရာက္ေတာ့ ကားဆရာကေမးၿပီ။ ဘယ္ရပ္ကြက္လည္းတဲ့ ၊ ဟာရပ္ကြက္မပါဘူးဗ် သႏၱာ ၁၁လမ္း၊ ေျမာက္ဥကၠလာက အက်ယ္ႀကီး
သႏၱာလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးေနမွာဗ်တဲ့  ဘယ္ေမာင္းရမွာလည္း အဲဒါဒုကၡ႔ပဲ။ ကဲက်ဴရွင္ေတြသိလားဗ်ာဆိုမွ က်ဴရွင္ဆိုင္းဘုတ္တစ္ခုေအာက္မွာကၽြန္ေတာ့ကိုခ်ထားေပးခဲ့ ေတာ့တယ္။ စာသင္တာဟာ Perfomance တစ္ခုလို႔ခံယူလို႔ ယေနထိစာသင္ေပးဆဲဆိုတဲ့ ဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္ကို က်ဴရွင္တစ္ခု၀င္ေမးလိုက္တယ္။ ေအာင္စည္ေက်ာ္
က်ဴရွင္မရွိပါဘူး၊ မၾကားဘူးပါဘူးတဲ့ဗ်ာ၊ ပန္းခ်ီေတြဘာေတြဆြဲတယ္ေလ ဦးခင္ေမာင္ရင္ဆိုတာလို႔ေျပာေတာ့ ေၾသာ္သိၿပီသိၿပီ ဟိုလမ္းအတိုင္းတည့္တည့္၀င္သြား လမ္းထိပ္ကတဲႀကီးပဲတဲ့ ။

တံခါးလည္းေခါက္စရာမလိုပါဘူး၊ အိမ္ရွင္တို႔လည္း ေခၚစရာမလိုဘူး။ ၾကမ္ျပင္ေတြၾကားက အပင္စိမ္းစိမ္းေလးေတြက ေထာင္မတ္လို႔ အဲဒီအပင္ေလးေတြ ေရွက လက္တန္းတစ္ဖက္ျပဳတ္ေနတဲ့ ထိုင္ခံုေပၚမွာစြပ္က်ယ္နဲ႔ ထိုင္ေနတာဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္ပဲ၊ အာလံုးဟာ ကၽြန္ေတာ့ ညီေရးထားတဲ့ က်မ္းထဲက အတိုင္း ေနသားတစ္က်ပါပဲ။
ဆရာ ကၽြန္ေတာ္က ေက်ာ္ဇံလွအစ္ကိုပါလို႔ ေျပာရင္း၀င္သြားလိုက္တာပဲ၊ ေၾသာ္ ေအးေအး ဒီဇိုင္းလုပ္တဲ့လူလားဟ တဲ့ ေအးေကာင္းတယ္ေကာင္းတယ္ထိုင္ထိုင္ဆိုၿပီး ေရႊၾကက္ပဲၾကီးေလွာ္ေဖာက္လက္စေလးကို ကၽြန္ေတာ့ လက္ထိုးေပးလိုက္ၿပီး စားဦးေကာင္းတယ္ေကာင္းတယ္။ အခြံေတြ ကိုေဟာဒီလိုၾကမ္းၾကားကေနခ်လိုက္တဲ့၊
ဆရာ ကၽြန္ေတာ္အခုပဲ ဆရာအေၾကာင္းေရးထားတဲ့ ေက်ာ္ဇံလွ ရဲ့ က်မ္းဖတ္လာတာဆိုေတာ့ ေအးေအး ၊ ေအးေအးဒီေကာင္ဘာလုပ္ေနလဲလို႔ ေမးၿပီးစကားေတြေျပာၾကတယ္။ တစ္သက္လံုးက ေပါင္းသင္းသိကၽြမ္းလာခဲ့တဲ႔လူေတြလိုပဲ၊ အဲဒါလည္းဆရာက လူတိုင္းကို ခ်က္ခ်င္းရင္းႏွီးေနၾကပါ၊ ကၽြန္ေတာ္က ပန္းခ်ီကားေတြ ေလွ်ာက္ၾကည့္တယ္။ ေမွာက္ထားတာ၊ ထပ္ထားတာေတြ ကို  အကုန္လွန္ၿပီးတစ္ခ်ပ္ခ်င္းၾကည့္တယ္၊ ဆရာ ဒါကဘာတုန္းလို႔ ေမးေတာ့ “ငါလည္းမသိဘူး၊ မသိဘူးေလွ်ာက္ေရးထားတာပဲဟ တဲ့၊ အဲဒါေျပာင္းျပန္ႀကီး ဒီလိုလွန္ၾကည့္၊ ထိန္ပင္ေတာေလးေရးထားတာဟတဲ့၊ အဲဒီတုန္းက ေျပာၾကတာ ဆရာကအႏုပညာအေၾကာင္း၊ ေပၚဦးသက္ အေၾကာင္း၊ သိမ္ႀကီးေစ်းေရႊၾကက္ပဲႀကီးေလွာ္အေၾကာင္း၊ မင္းသားႀကီး ဂေရ ဂေရရီပက္အေၾကာင္း ရီဒါဒိုင္ဂ်က္စာအုပ္အေဟာင္းေတြအေၾကာင္း၊ ကၽြန္ေတာ္ေမးတာက
အေရွ႕ပါကစၥတန္ ဒကၠားၿမိဳ႕ကဘာလို႔ ျပန္လာတာလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြပါ။

“မသိဘူးဟ၊ အဲ့ဒီ ဒကၠားကိုျမန္မာေဘာလံုးအသင္းက လာကန္တယ္။ သူတို႔ နဲ႔ ေရာလိုက္ေနရင္းက သူတို႔လညး္ျပန္မယ္ဆိုေရာ ငါလည္း ျပန္လိုက္မယ္ဆိုၿပီး ျပန္လာတာပဲ။ ဆီးသီး အစိမ္းထုတ္ေလးတစ္ထုပ္ပဲပါလာတယ္။  ေအးေအး အဲဒီဇီသီးေလးေတြကဒီကဇီးသီးနဲ႔ တူဘူးဟ၊ ခၽြန္ခၽြန္ေလးေတြ နဲ႔ စိမ္းစိမ္းေလး ခ်စ္စရာေလးမို႔ ပါဟာ၊  သိပါဘူးကြာရုပ္ရွင္ရိုက္ခ်င္လို႔လည္း ျပန္လာတာ၊မသိဘူး ၊ မသိဘူး။ ” ေနာက္ေတာ့ လည္း ဆရာအိမ္ကို ခဏခဏ ေရာက္ပါတယ္။ ဆရာ႔ပံုရိပ္က ဒီအတိုင္းပဲ လာရင္ကုန္းကုန္းကြကြ နဲ႔ ငွက္ေပ်ာသီး ေသာ္လည္းေကာင္မရမ္းျပားေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပဲႀကီး ေလွာ္ေသာ္လည္းေကာင္းတစ္ခုခုရွာၿပီးေကၽြးေတာ့တာပဲ။
“ဘီယာ နည္းနည္း ေသာက္ပါဟလဲ ရွိတယ္၊ ေဘးကပ္လ်က္လက္ဖက္ရည္ ဆိုင္ဖြင့္ထားတဲ့ အေခါက္တုန္းက  လက္ခုပ္တီး ၿပီး လက္ဖက္ရည္မွာ တိုက္တာလည္း ေသာက္ရဖူးတယ္။ ကက္ဆက္အစုတ္ႀကီ းက ပေလးခလုတ္ကို သြားၾကားထိုးတံညွပ္ၿပီး တီးလံုးေတြ ထဖြင့္တာလည္းၾကံဳရဖူးတယ္၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္က ကၽြန္ေတာ္နားမလည္ႏိုင္တဲ့ သီခ်င္းေတြ ဖြင့္ေနတာမို႔ နားမျငီးဖူးလားေမးေတာ့ “ ၿငီးပါဘူး ၊ ငါေတာင္ဖြင့္စရာမလိုပဲနားေထာင္လို႔ ရေသးတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ အနီးတစ္၀ိုက္မွာဆရာအေၾကာင္းေျပာၾကရင္ ဆရာရဲ့ ႏွမလက္ေလွ်ာ့ေနေလေတာ့ ” ရုပ္ရွင္ကား အေၾကာင္းအျမဲပါတယ္၊ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မမွီလိုက္ပါဘူး ၊ မၾကည့္ဖူးပါဘူး။ မူကြဲ ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာေနၾကတဲ့ အထဲ က ပန္းခ်ီဆရာ ေမာင္ဒီက ရံုထဲမွာ ၾကည့္ဖူးတယ္။ ။ မင္းသားက ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလးရဲ့သား  ကိုသိန္းတန္က မင္းသား ဇာတ္လမ္းက မဂၤလာေဆာင္သတို႔သား၊ မဂၤလာေဆာင္ကိုသြားရင္း လမ္းမွာ၀က္ရူးျပန္လို႔ သတို႔သားအစားထိုးတဲ့ ဇာတ္၊ မင္းသားက ကန္ေဘးမွာ ထိုင္ၿပီးေရျပင္ကိုၾကည့္ေတာ့ေရ ကို ရိုက္ျပထားတာကဒ္မခ်ိန္းဘဲ ၁၅ မိနစ္ေလာက္ၾကာေတာ့  ေနာက္ က ၾကည့္ ေနတဲ့ လူေတြက ေရျမင္ဖူးတယ္ေရျမင္ဖူးတယ္လို႔
ေအာ္ၾကသတဲ့၊တစ္ခါ ပဲျပဳတ္သည္က လွည္းတန္းကေန အင္းလ်ားလမ္းကို ပဲျပဳတ္လာေရာင္းတဲ့ အခန္းမွာ ပဲျပဳတ္သည္ေနာက္က ေနကင္မရာလိုက္ၿပီး
ပဲျပဳတ္ပဲ ျပဳတ္နဲ႔ ပဲ ျပဳတ္သည္ေအာ္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ေနတာနာရီ၀က္ေလာက္ကဒ္မခ်ိန္းဘဲ ျပတဲ့ အခန္းေရာက္ေတာ့ ေနာက္က လူေတြက  ခံုေတြ ဒံုန္း ဒုန္း ဒုန္း ဒုန္း နဲ႔ ထုၿပီးလမ္းေလွ်ာက္တာျမင္ဖူးတယ္ကြ၊ လမ္းေလွ်ာက္တာျမင္ဖူးတယ္ကြနဲ႔ ေအာ္ျပန္ေရာ မေနႏိုင္တဲ့လူေတြက ရံုအျပင္ထြက္မယ္လဲ လုပ္ေရာ ဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္က ၿပီးေအာင္ၾကည့္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ေသာ့ခတ္ထားသတဲ့၊ဆရာျပန္ေမးေတာ့ မသိဘူးမသိဘူးလို႔ ပဲေျဖျပန္တယ္။

ဆရာတပည့္ ကို ေအာင္ေက်ာ္ဆန္း အေျပာကေတာ့ ပါကစၥတန္ကေန ရုပ္ရွင္မရိုက္ရမွာ စိုးလို႔ ျပန္လာတာဟ။ ဆာဂ်စ္ေယးရိုက္တဲ့ “ဆလမ္ဘံုေဘ”ဆိုတဲ့ ရုပ္ရွင္ကားကို
ၾကည့္ ၿပီး  “ငါလည္းရုပ္ရွင္ တစ္ကားမွမရိုက္ဘဲ အေသမခံနိုင္ေပါင္ဆိုၿပီး ျပန္လာတာတဲ့၊ကို ေအာင္ေက်ာ္ဆန္းတို႔ ဆရာေပၚဦးသက္ရဲ့ သားကို ဖိုးေဇာ္တို႔က ဆရာေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္အိပ္ေက်ာင္းစား ။ “တုိ႔ည ည ျခင္ေထာင္ထဲ က ျခင္ေတြ တစ္ဖတ္ဖတ္နဲ႔ လက္ဖ၀ါနဲ႔ ရိုက္ေတာ့ နားညီးတယ္ဆိုၿပီ သေရဒိုးကြင္းအထုပ္ႀကီး ၀ယ္လာေပးတယ္။
ျခင္ေတြ ဒါနဲ႔ ပစ္နားမညီးဖူးတဲ့။ ျမန္မာစာသင္ဖို႔ ဆရာဦးသိန္းႏိုင္ေရာက္မလာလို႔ စိတ္ဆိုးရာကေန ေက်ာင္းသားေတြ ေခၚၿပီး လာကြာ ျမန္မာစာမ်ားလြယ္ပါတယ္၊ ငါသင္ေပးမယ္လိုက္ဆို “မင္း၀ံကျပာ ၊ဧရာကေဖြး” ကို  ကိုေအာင္ေက်ာ္ဆန္းတို႔ သံၿပိဳင္လိုက္ဆိုၿပီးေတာ့ “မင္း၀ံ အစ္စ္ဘလူး၊ ဧရာအစ္စ္ ၀ိႈက္”  ကိုင္းမလြယ္ဘူးလားတဲ့ ။

ဆရာ ဦးခင္ေမာင္ရင္ကို အသက္အမ်ားႀကီးကြာေတာ့ ဘာမွ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မသိရပါဘူး အမ်ားေျပာၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ လက္ရွိမ်က္ျမင္ဆရာ ပန္းခ်ီကားေတြ ကပဲ ဆရာကို ျပန္ျမင္ရတာပါ။ အဲဒါေတြအားလံုးကပဲ ဆရာရဲ့ အႏုပညာေပၚထားတဲ့ စိတ္နဲ႔ အရာရာ ကို စီတ္ရွင္းရွင္းထားတတ္တာေတြ က အထင္းသားျမင္ေနရပါတယ္။ ဆရာကိုယ္တိုင္ရဲ့ အယူအဆကလည္း အႏုပညာဆိုတာလြပ္လပ္စြာနဲ႔ မိမိဖန္တီးခ်င္တာကို ဖန္တီးျခင္းပဲမဟုတ္လား။ အႏုပညာရွင္ဟာ လြပ္လပ္မႈကို အရသာခံရင္း အႏုပညာကို ဖန္တီးတယ္၊ လြပ္လပ္မႈမရွိပဲ ခ်ဳပ္တည္းမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရရင္ ေျပာင္ေျမာက္တဲ့အႏုပညာရွင္ျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘူးတဲ့ ဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္ဟာ ေခတ္သစ္ပန္းခ်ီဆရာတစ္ေယာက္ရဲ့ အခက္အခဲေတြကို ရင္ဆိုင္ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ ဆရာဟာအခုခ်ိန္မွာ လြတ္ေျမာက္ေအးခ်မ္းတဲ့ ဘ၀ကို ရေနတယ္ဆိုတာ ဆရာ ပန္းခ်ီကားေတြ ၊ လက္ရွိဆရာ လူမႈဘ၀ထဲမွာ ေနထိုင္ေနပံုေတြကသက္ေသခံေနပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ ညီစာတမ္းရွင္ကေတာ့ ဦးခင္ေမာင္ရင္ဟာရဟန္းကိစၥ ရဟန္းလုပ္မွၿပီးတဲ့ အယူအဆလို ေခာတ္သစ္ပန္းခ်ီမွာ ၾကံဳေတြ ႔ရတဲ့ ျပသနာေတြကို လည္း ေခာတ္သစ္ပန္းခ်ီဆရာတို႔ ေျဖရွင္းမွသာၿပီးေပလိမ္မယ္ လို႔ ယူဆၾကဟန္တူတယ္။ အဲဒီလိုေခာတ္သစ္ပန္းခ်ီ ျပသနာမ်ားကို ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ၾကျခင္းပင္လွ်င္ ေခာတ္သစ္ပန္းခ်ီတို႔ ၏ အႏုပညာလုပ္ရပ္မ်ား  ျဖစ္လာတယ္လို႔ ျမင္တယ္ ။ အဲဒီေခတ္သစ္ပန္းခ်ီကို စတင္ခဲ့တဲ့ လူေတြထဲမွာ ဦးခင္ေမာင္ရင္ဟာ အေစာဆံုးလူမ်ားထဲက တစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္၊ ဇာတ္အၿငိမ့္ေတြမွာ ငယ္ငယ္က အႏုပညာ၊ အႏုပညာဆိုတာကို ခဏခဏ ၾကားဖူးပါတယ္။

အႏုပညာဟုေျပာတိုင္းအႏုပညာမဟုတ္ဘူးဆိုတာကို နားလည္ခဲ့ တယ္။ ဒါေၾကာင့္အႏုပညာဆိုတာဘာလဲ ART ဆိုတာ SHARE  ျဖစ္တယ္၊
အႏုပညာဆိုတာမွ်ေ၀ခံစာျခင္း၊ မိမိခံစားခ်က္ကို သူတစ္ပါးမိမိခံစားခ်က္ ကို သူတစ္ပါးမိမိကဲသို႔ ခံစားေစလိုလုပ္ေသာအလုပ္ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင္အႏုပညာရွင္ဟာ
ကိုယ္က်ိဳးမရွိ၊အမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ရြက္ေပသည္ဟု ဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္ယူဆတယ္၊ သူတစ္ပါးအားမိမိကဲ့သို႔ ခံစားေစလိုတဲ႔ Sharing လို႔ အခိုင္အမာေျပာလို႔ ဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္ဟာအမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ရြက္လိုသူ တစ္ဦျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆရာ ကပံုတူေတြ အေရးမ်ားတယ္၊ အေဖပံုအေမပံု၊ ေအာင္မိုးပုံ၊ ႀကီးႀကီးပံု၊
မခင္၀င္းပံု၊ ရိုစီပံု၊ ႏိုင္ငံျခားသားတစ္ေယာက္ပံု ၊ ကေခ်သည္ပံု။ ကၽြန္ေတာ္ျဖင့္အိျႏၵာေက်ာ္ဇင့္ ပံုေတာင္ေရးထားတာအမ်ားႀကီး ေတြတယ္။ လွလည္းမလွဘူးလို႔ေျပာေတာ့ မလွရင္လည္းလည္ပင္းမွာ ပတၱျမားဘယက္ႀကီးထည့္ ေပးလိုက္မယ္၊အဲဒါဆိုလွေရာ ၊ သိဘူးသိဘူးတဲ့ ။

ပံုတူေတြေရးတာကို ကၽြန္ေတာ့ ညီေျပာတာကျဖင့္ အဲဒါဆရာကလူေတြအေပၚေမတၱာစိတ္ထားနိုင္အားၾကီးလို႔ပံုတူေတြ ေရးတာတဲ့
ဒါလည္းဟုတ္သားပဲ၊ တစ္ခါကဆရာညီဆရာ၀န္ေဒါက္တာခင္ေမာင္လင္းလာတယ္တဲ့ဆရာေရးဆြဲထားတဲ့ ဆရာမိခင္ပံုကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ၿပီး ဒါအေမ့ပံုလားလို႔ ေမေတာ့ “ေအး ဟုတ္တယ္။ ဟင္တူလည္းမတူဘူးဆိုေတာ့၊ မင္းက မတူဘူးဆိုရင္ဘာလို႔ အေမပံုလားေမးရတာလဲ”တဲ။ ဆရာဦးခင္ေမာင္ရင္က ပန္းခ်ီပံုတူသည္မတူသည္ကို ရွင္းျပေနမွာမဟုတ္ဘူး။ပန္းခ်ီဟာရွင္းျပစရာမလို၊လက္ေတြခံစားေတြးသိမႈသာလွ်င္သေဘာေပါက္နားလည္မည္လို႔ ေတြးျမင္ထားသူတစ္ေယာက္သာျဖစ္တယ္။ ႏူးညံ့၊ ခက္ခဲ ၊နက္နဲလွတဲ့  ပန္းခ်ီပညာကို ရိုးရိုးနဲရွင္းရွင္းေရးဖြဲျခင္းဟာအလွတရား တန္ဖိုးႀကီး ေသာအႏွစ္သာရလိုယူဆသူျဖစ္တယ္။  “ Simplicity is Beauty ရိုးသားျခင္းဟာအလွတရားဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ကိုလက္ကိုင္ထားပါတယ္၊ ဆရာကေျပာဖူးတယ္ Inspiration လို႔ေခၚတဲ့ စိတ္ပါျခင္းတက္ႂကျြခင္းမရွိတဲ့ အႏုပညာရွင္ဟာဘာမွလုပ္မရတဲ့၊ အက္ဒီဆင္ကေျပာတယ္။ “ေခၽြထြက္ျခင္းက အဓိက၊Inspiration ကဇီးရိုးတဲ့ ေအးေပါ့ အက္ဒီဆင္က အႏုပညာရွင္မွမဟုတ္တာတီထြင္သူပဲ ငါတို႔ က အႏုပညာရွင္ပဲဟာကိုယ္စိတ္၊ ကိုယ္ခံစားခ်က္၊ တက္ၾကြမႈေပၚမူတည္ၿပီးဖန္တီးသူေတြပဲဟတဲ့။ စ်န္၀င္စားခ်င္းမရွိပဲ မိမိကိုယ္ကို ဒဏ္ခတ္ၿပီး အႏုပညာကိုဖန္တီးမယ့္
သူေတြထဲမွာ ခင္ေမာင္ရင္မပါ။

ဆရာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့ ညီေက်ာ္ဇံလွရဲ့ အေမးအေျဖမွာေတာ့  ဆရာ အေျဖေတြက ေက်နပ္စရာအျပင္ ေပ်ာ္ရြင္ဖြယ္၊ အံၾသဖြယ္ရာေတြ အျပင္ လန္းဆန္းသြားရတာေတြ ပါပါ၀င္သည္ေပါ့ဆရာ။
ေမးခြန္း (၂) ဆရာရဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ ကို ႀကိဳေတြးထားတာရွိလား။ “မရွိပါဘူး ဘယ္လိုလုပ္သိမလဲ။ ေရးမယ္ေဟဆိုေရးလုိက္တာပဲ” ေရွနိမိတ္ကို ႀကိဳ မျမင္ဘူးေပါ့ ။ “မျမင္ပါဘူး၊ မသိဘူး။ ငါေတာ့ ပံုဆြဲဦးမယ္ေဟ့ အဲဒါစိတ္ထဲေရာက္လို႔ဆြဲလိုက္တာပဲ။
”ေမခြန္း (၆) Artistic Genius ဆိုတာဘယ္ေပၚမွာမူတည္သလဲ။ “ငါကေတာ့ လုပ္ယူရတဲ့လူ၊ တတ္ေအာင္သင္ၿပီးမွ လုပ္ရတယ္၊ ကိုယ္ဘာသာကိုယ္ေလလာယူရတယ္၊ ေပၚဦးသက္တို႔က်ေတာ့ အလို အေလ်ာက္ေတာ္တယ္? ပါရမီရွိတယ္ တို႔မွာကမရွိဘူး၊ နမူနာနဲ့ ေတာ့ ေျပာလို႔ရတယ္ေျပာရတာခက္တယ္။”
ေမးခြန္း (၇)Expression of Emotion ရွင္းျပပါဦး။
“ဘယ္လိုခံစားခ်က္နဲ႔ဆြဲတယ္ငါမသိဘူး၊ ရည္းစားလြမ္းလို႔လား အေမလြမ္းလို႔ လား ဒါေတြ မရွိေတာ့ဘူး။အဲဒါေတြ မရွိေတာ့ဘူး။  Abstract  ပဲ”။ Abstract  ဆိုတာဦးခင္ေမာင္ရင္က အဆီအႏွစ္တဲ့ ၊ သူဟာသူထုတ္ထားတာ ၊ မင္းကဘယ္လိုေျပာမလဲ၊ “ Abstract ဆိုတာအဓိပၸါယ္မဲ့တာမဟုတ္ဘူး။
ေမးခြန္း (၁၂) Inspiration အေၾကာင္းရွင္းျပပါဦး။
“တစ္ခုကို ျမင္ၿပီးေတာ့ ငါဒီလိုလုပ္ခ်င္တယ္၊ အျမင္ေပါ့။ ဂီတဆိုလည္း အၾကားေပါ့ ဒါေလးၾကားၿပီးေတာ့  လုပ္ခ်င္တာ။ အဲဒီအျမင္အၾကားေလးေတြကို ေတြၿပီးေတာ ကိုယ္က စိတ္ဓါတ္တက္ႂကၿပီးေတာ့ ငါလည္းလုပ္ခ်င္တယ္၊ သူဒီလိုဖန္တီးထားတာမ်ိဳး
ငါလည္း ဖန္တီးခ်င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ တစ္ခါတစ္ရံ ဘာလုပ္ရမယ္မွန္းမသိေတာ့ Inspiration  ရေအာင္ဒါေလးေတြ ဖတ္၊ ဟိုဟာေလးေတြ ေလွ်ာက္ၾကည့္လိုက္၊ ေကာင္းလိုက္တာႀကိဳက္လိုက္တာ အဲဒီမွာ Inspiriate  ျဖစ္သြားတာ။ အဲဒီေတာ့  Inspiration ဆိုတာ တစ္ခုခုကို ျမင္ၿပီးေတာ့သိၿပီးေတာ့ အဲဒါေလးကို သေဘာက်ၿပီး၊ ႀကိဳက္ၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ အလုပ္”။
ေမးခြန္း ( ၁၆ ) ဆရာ Intuition  (ထိုးထြင္းသိျမင္မႈ) က ပန္းခ်ီနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ Automatic ျဖစ္တဲ့ သေဘာကို ေျပာတာလား။ “ကိုယ္ပိုင္ရွိရမယ္လို႔ ေျပာထားတယ္။ ျပတင္းေပါက္မွာထိုင္ေနတဲ့ ေကာင္ကို ေဟ့ေကာင္လိမ္က်မယ္ ဆင္ျမန္ျမန္ဆင္းလို႔ စိတ္ထဲက ရွိေနလို႔ ေျပာလိုက္တာ။ သူဘာသာသူ အလိုအေလ်ာက္ေပၚလာတာ၊ သူဟိုမွာထိုင္ေနတာလိမ့္က်မွာစိုးလို႔ ေျပာလိုက္တာ၊ ငါေျပာတဲ့ စကားက Intuition  ရွိလို႔ေျပာလိုက္တာ၊ Intuition   ဆိုတာ Auto ျဖစ္ၿပီး လုပ္ယူတာ မဟုတ္ဘူး။ အေတြအၾကံဳနဲ႔ လည္းဆိုင္တယ္။
Experience မ်ားေလ Intuition  ကမ်ားေလပဲ။ မ်ားရမယ္ရွိကိုရွိရမယ္။
ေမးခြန္း (၂၀)ဆရာ Aesthetic ရသေဗဒဆိုင္ရာ ခံစားမႈ)ဆိုတာ။ “အဲဒါမင္းဆီမွာရွိတယ္ေမြးထဲက ရွိတယ္”
ေမးခြန္း(၂၂) စာ သင္တာနဲ႔  အႏုပညာ ဘယ္လိုပတ္သက္ပါသလဲ။
“စာသင္တာလည္းအႏုပညာပါပဲ Teacher က  Actor လုပ္ရတယ္။ Actor  ဆိုတာသိလား။ Performance သေဘာမ်ိဳးလား ၊ ေအးဟုတ္တယ္ Performance လုပ္ရတာ၊ ေဟ႔ေကာင္ ဟင္း ဟင္း ဘာညာ ေၾကာက္သြားေအာင္ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာျဖစ္ေအာင္
ေျပာရတာကိုယ္က မဟုတ္ပဲနဲ႔ လုပ္ျပရတာ ”။
ေမးခြန္း (၂၆) ဆရာ ရုပ္ရွင္။ “အင္းႏွစ္ကားရိုက္ဖူးတယ္၊ ငါပထမတစ္ကားၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ ေလာက္ၾကာေတာ့
ရုပ္ရွင္တစ္ကားရိုက္ဖို႔ႀကိဳးစားတယ္။ မျဖစ္ႏိုင္ဖူး“ကိုေန၀င္း (ေကာလိပ္ဂ်င္) တို႔ကိုတစ္ကားကူရိုက္ေပးရတယ္၊” ဆရာရိုက္တဲ့ ကားက ႏွမလက္ေလွ်ာ့ေနေလေတာ့ေနာ္”။ အင္းရုပ္ရွင္နဲ႔ ပန္းခ်ီဘယ္လိုပတ္သက္ေနလဲ။ ငါကဇာတ္လမ္းေတြ ဘာေတြနားမလည္ဘူး။ Compose လုပ္ခ်င္တာ။ သိပ္လွတာ အဲဒီစကား၊ ဘာလာလာ အဲဒါပဲ၊ ငါရိုက္ခ်င္တယ္ဆိုတာ ဓါတ္ပံုရိုက္ခ်င္တာ အဲဒါအဓိကပဲ။ သိသြားတယ္။
ေမးခြန္း (၃၀) အဲဒီကားရိုက္ေတာ့ စိတ္ခ်မ္းသာမႈရလား။
ရတာေပါ့  ဘာလို႔မရရမွာ တုန္း။၊ တစ္ႏွစ္ေနရတယ္။တစ္ႏွစ္အေကၽြးေက်တယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ပန္းခ်ီ အျမင္နဲ႔  ဆရာ ဘယ္လိုျမင္လဲ “ဓါတ္ပံုေတြ Composition ေတြဘယ္နားကထားရမလဲ၊ အဲဒါ Frame ထဲမွာဘယ္လိုျမင္လည္းဆိုတာ၊ အမည္း၊ အလင္း ၊အေမွာင္၊ သိပ္ေကာင္းတဲ့ Photography တကယ္ကိုေကာင္း”
ေမးခြန္း(၃၂) ဆရာဘာလို႔ဆက္မလုပ္တာလဲ။ “မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ ဘူးေလ၊ ေနာက္တစ္ကားက ကိုေန၀င္း(ေကာလိပ္ဂ်င္)တို႔ ထုတ္တဲ့ ကား ၊ႏွမလက္ေလွ်ာအတြက္ကိုယ္မွာရွိတဲ့ပိုက္ဆံနဲ႔ ဟိုေကာင္ဆီကေခ်း၊ဒီေကာင္ဆီကေခ်း၊ အဲလိုလုပ္တာ၊ကိုယ္ဟာကိုယ္ထလုပ္တာ၊ ဟိုဟာကသူမ်ားလုပ္ေပးတာက ပိုက္ဆံရတယ္။ ၿပီးၿပီ။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္ရိုက္ဖို႔ႀကိဳးစားတယ္။မျဖစ္လာဘူးသိဘူး။ ေျပာခ်င္ေတာ့ ဘူး”။
ဆရာ Modern Art  ရဲ့သေဘာထား Autitude ဘယ္လိုရွိမလဲ။
 “ပစၥည္းတစ္ခုကို ရိုးရိုးျမင္ရတာမေက်နပ္လို႔ ထူဆန္းေသာပန္းခ်ီဆရာရဲ့ အျမင္တစ္ခုနဲ႔ အျမင္ကိုသိလိုက္လို႔ အရသာခံတာ။
“ Modern Art ဆိုတာ အရာရာအားလံုးက လြတ္ေျမာက္ေနတဲ့ အရာလို႔ တခ်ိဳ႕ကဆိုတယ္၊ မႀကိဳက္ဘူး၊ အဲဒီစကားမႀကိဳက္ဘူး”
အဲဒါဆို Modern Art နတို႔ႏိုင္ငံေရးတို႔စီးပြားေရး၊ သိပၸံစတဲ့ သေဘာတရားေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔ဆရာဆိုလိုပါသလား။
“ဟင္အင္း မဆက္စပ္ဘူး”
အဲဒါေတြနဲ႔ လည္းလြတ္ေျမာက္ေနတယ္ေပါ့။“အင္းလြတ္ေျမာက္ေနတယ္။ အျမင္ပဲ။ ဘာနဲ႔မွမဆိုင္ဘူး ။ အျမင္သက္သက္ပဲ၊ မ်က္စိနဲ႔ အရသာခံခ်င္တာကို  ရသခံေပးတာ။ လုပ္ေပးတာ၊ ဒါပဲေနမွာပါ”

ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားရွိရာဆီသို႔

ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားရွိရာဆီသို႔
==================================

(ေျမာက္ဦးေရႊျမိဳ႕ေတာ္)
ဒီဇိုင္းမ်ဳိးေဆြသန္း

စစ္ေတြေလဆိပ္ကို ဆင္းမယ္လို႔ ဆိုတာနဲ့ ေလယာဥ္က ခ်က္ခ်င္းပဲ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းဆဲြခါရင္း ထိုးဆင္းတယ္။ ငံု႔ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အျဖဴေရာင္ ပင္လယ္လိႈင္းၾကီးက ေက်ာက္ေတာင္ၾကီးကို ဗ်န္းခနဲ ေဆာင့္တိုးလိုက္တယ္။ ေျမၾကီးကို နင္းမိျပီဆိုေတာ့ ေခါင္း မေဖာ္နိုင္တဲ့ၾကားက ရမ္းခါလိုက္တဲ့ အုန္းပင္တန္းေတြ ယိမ္းႏြဲ႕တာ ျမင္လိုက္ရျပီးတာနဲ႔ ဖ်န္းခနဲ မိုးစက္ေတြက ေဆာင့္တိုးတာ ခံလိုက္ရတာပါပဲ။ အဲဒါ စစ္ေတြပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ပါ။ ေဈးနားက ထမင္းဆိုင္မွာ ထမင္းစားျပီးေတာ့ ေရႊျမိဳ ႔ေတာ္ ေျမာက္ဦးကို ဘယ္လိုသြားရမယ္ဆိုတာ အနားမွာ ဆူညံေနေအာင္ အၾကံေပး ၾကေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ရာသီဥတု ဆိုးေနလို့ ဘယ္သေဘၤာ၊
ဘယ္ ေမာ္ေတာ္မွ မထြက္ပါ။ ဘယ္ကား ဘယ္ယာဥ္မွ မထြက္တာရက္မ်ားစြာ ရိွပါျပီဆိုလို႔ ကားတစ္စင္း ခဲခဲယဥ္းယဥ္းနဲ့ ငွားရ ပါေတာ့တယ္။
မလာခင္ကတည္းက စိတ္မွာ စိုးမိုးလြန္းလွတဲ့ စကားေလး နွစ္လံုးတည္းနဲ့ အစီအစဥ္ေတြကို ဦးထားတဲ့ ေျမာက္ဦးကိုထြက္ခဲ့ပါျပီ။ ျမန္မာျပည္မွာ တံတားအမ်ားဆံုး လမ္းလို႔လဲမွတ္တမ္းတင္ခ်င္ပါတယ္။ သိပ္လွပတဲ့ ကစၧပနဒီျမစ္နဲ့ ကစၧပနဒီတံတားကို မိုးေတြ သည္းထန္ေနတဲ့ ၾကားကေန ျဖတ္သန္းပါတယ္။ ရာသီဥတု၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ေတာေတာင္ ေရေျမ အားလံုးဟာ အရာရာ ေျပာင္းလဲသြားပါျပီ။ ပ်ာယာခတ္ေနတဲ့ လူေတြကို ျမင္ေနရာကေန ေအးခ်မ္းျငိမ္သက္တဲ့ လူေတြကို ျမင္ေတြ႕ရေတာ့ ေအးစိမ့္ေနတဲ့ မိုးစက္ေတြေအာက္မွာ ကြ်န္ေတာ္ပါ အရိွန္ေတြက်  ျငိမ္သက္သြားပါျပီ။ တံတားအဝင္ ခ်ဥ္းကပ္လမ္းေဘးမွာ ေအးေအးသာသာ ႏွီးေခ်ာေနတဲ့ လင္မယားကို ျမင္ရမယ္။ တံတားဝင္ေၾကးကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း လမ္းေလွ်ာက္ျပီးသြားေပး ေနတာကို ျမင္ရမယ္။
တံတား အဝင္တန္းကို ခ်ည္ထားတဲ့ျကိုးကို ကိုင္ရင္း အေဝးကို ေငးကာ ေဆးလိပ္ဖြာေနတာကို ျမင္ရမယ္။ က်ယ္ျပန့္႔တဲ့ ဖက္ခေမာက္ၾကီးကို ေဆာင္းျပီး မိုးေရထဲမွာ ခါးေထာက္ရင္း ခင္ဗ်ားကို ေငးေနမယ္။ အဲဒါေတြကို ျမင္ေနရျပီ ဆိုမွေတာ့ ဘယ္အရာကို လ်င္ရဦးမွာလဲ၊ ဘယ္ကိစၥကို ျမန္ရဦးမွာလည္း ေအးေအး ေဆးေဆးေပါ့။

စိမ္းစိုေနရံုတင္မကပါဘူး၊ ရဲႊေနတဲ့ သစ္ပင္ေတြကို ေငးရင္း ေတာင္စဥ္ေတာင္တန္းေတြက ေဘးတစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ ညိဳ ႔မိႈင္းလို႔၊ ေတာင္ အလတ္စားေလးေတြကလည္း ဟိုနားတစ္ပံု ဒီနားတစ္ပံု သဘာဝလို႔ထင္စရာမရိွ၊ တစ္ေယာက္ေယာက္ကမ်ား လက္နဲ႔ လာပံုထားသလားလို႔ ေတြးမိတယ္။ ေရေတြျပည့္ေနတဲ့ လမ္းေပၚမွာ ကားကလူးလိွမ့္ ေနတယ္။ ကိုးခြင္တိုင္းကလည္း အံု့မိႈင္းရီတဲ့ ဇာတ္ကို ကေနတယ္။ မိုးစက္ေတြကလည္း စကၠန့္မလပ္က်ဆင္း ေနတယ္။ သီခ်င္းလည္း နားမေထာင္ေလနဲ႔၊ စကားလည္း မေျပာေလနဲ့။ ေတြးပဲ ေတြးျပီး ေငးပဲ ေငးသြား ရေတာ့တယ္။

ပတ္ဝန္းက်င္က စြတ္စို ထိုင္းမိႈင္းေနေတာ့ အေတြးကလည္း အမ်ားၾကီး ျပန့္ထြက္မသြားပါဘူး။ တစ္မ်ဳိးတည္းပါပဲ။
မေရာက္ ဖူးေသးတဲ့ ေျမာက္ဦးကိုပဲ ေတြးမိတာပါ။ ေလာင္းၾကက္ျမိဳ႕ေဟာင္းကေန ေျပာင္းျပီး ၁၃၄ဝ-မွာ မင္းေစာမြန္တည္တဲ့ ေျမာက္ဦး၊ ရခိုင္တို႔ရဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအနွစ္ေတြ အမ်ားၾကီး ခ်န္ထားခဲ့တဲ့ ေျမာက္ဦး၊ ဘေစာျဖဴဘုရင္(၁၄၅၉-၁၄၈၅)မွာ အင္အားေကာင္းလာျပီး ဘုရင္ မင္းဗာၾကီး (၁၅၃၁-၁၅၅၃) လက္ထက္မွာ ေရႊေရာင္ေတာက္ခဲ့ေသာ ျဖတ္ထံုးေတြ ခ်န္ခဲ့တဲ့ ေျမာက္ဦး ပညာရိွအမတ္ၾကီး မဟာပညာေက်ာ္ ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ ေျမာက္ဦး။ အေတြးတိုင္းမွာ ေျမာက္ဦး ေရေငြ႕ေတြကပ္ေနပါေတာ့တယ္။ ကားဆရာက ေျပာတယ္။ ေဟာဒါ ေက်ာက္ေတာ္မုနိ ျပန္မွပို႔ေပးမယ္။ ေရွ့ေတာင္ တစ္ေတာင္ေလာက္ေက်ာ္လို္က္ဦးမယ္။
ျပီးရင္ ထမင္းစားမယ္တဲ့။

ထမင္းဆိုင္ကလည္း ေအးေအးေဆးေဆးပဲ။ ဇြတ္ေရာ အတင္းေရာ မၾကိဳပါဘူး။ ေဖာ္ေရြလြန္းတယ္လို႔ေတာ့ ျပံဳးျပေနတဲ့ သြားၾကီးၾကီးေတြက သက္ေသခံေနတယ္။ ဘာမွမမွာေလနဲ့ ဒါပဲရိွတယ္။ ေတာဝက္သားနဲ့ ဟင္းရည္တစ္ခြက္။ ဘယ္အရာမဆို ေလာေလာ ေလာေလာ လုပ္တတ္တဲ့ ဓာတ္ပံုဝဏၰခြါနီးတစ္ေယာက္ တစ္လမ္းလံုး ျငိမ္ကုပ္လို့ ရခိုင္မိုးေရေတြေအာက္မွာ ပိျပားေနတယ္။ စကားမေျပာနိုင္ဘူး။ စားရမယ့္ဟင္းကို ျမင္ေတာ့မွ မ်က္လံုးၾကီးျပဴးလို႔ ျပန္ျပီးလႈပ္ရွားသြားတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ကိုေမးတယ္။ အစ္ကို ဒါဘာဟင္းရည္လဲတဲ့။ငါသိတယ္။ အဲဒါသစ္တိုသီး။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ထဲမွာလည္းအဲဒီအသီးေတြ ရိွတယ္။ သူမခံစားနိုင္ဘူး။ လက္ၾကီးျဖန့္ျပျပီး ၾကက္ဥေၾကာ္ေလးမ်ားရမလားဆိုျပီး မွာစားေလရဲ့။
ကားျပန္ထြက္ေတာ့ဝဏၰေခြသြားျပီ။ ကြ်န္ေတာ္ကလမ္းေဘး ဝဲယာကရြာေတြမွာ သတၲုဳေရအိုးေတြေတြ႕လို႔ေမးေတာ့ ကားဆရာက ေျဖတယ္။ ဘဂၤလားနဲ႔နီးလို႔ ကုလားေတြသံုးတဲ့ ေရအိုးေတြသံုးတာတဲ့။

အေတြးထဲမွာေတာ့ အခုမွ ဘဂၤလားနဲ့ အဆက္အဆံရိွတာ မဟုတ္ပါ။ ေျခာက္ရာစု၊ ခုနစ္ရာစု ရွစ္ရာစုတုန္းက ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ရခိုင္ ေက်ာက္စာေတြ  အားလံုးကလည္း ေရွးေဟာင္း အိနၵိယ 'ဂုပၲ'  လက္ေရးနဲ့ပဲ ေရးထိုးခဲ့ၾကတာ။ ေငြေၾကးအျဖစ္ သံုးစဲြခဲ့ၾကတဲ့ ဒဂၤါးေတြကလည္း အိနၵိယက ဆင္းသက္လာတာေတြ ေတြးရင္းနဲ့ သမိုင္းပညာရွင္ေတြ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကတဲ့ ေရွးေဟာင္း
ရခိုင္ပညာရွင္ၾကီးမ်ားရဲ့ ေျခရာေတြကို ျပန္ျမင္ေယာင္လာမိပါတယ္။

ေရွးရခိုင္မင္းေတြဟာ 'ေယ ဓမၼာ ေဟတုပၸဘဝါ' ဂါထာ အေၾကာင္း အရာနဲ့ ေက်ာက္စာေတြ ခ်န္ထားရစ္ခဲ့တယ္။
ကိုယ့္အမည္နာမ ေရးထိုးျပီး နြားရုပ္၊ ခက္ရင္းပံု၊ ခရုပံု၊ သေျပခက္ ေတြနဲ့ ဒဂၤါးေတြ သြန္းလုပ္ သံုးစဲြျပီး ခ်န္ထားခဲ့ၾကတယ္။ ဘုရားပုထိုးေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အနုလက္ရာေတြ ခ်န္ထားခဲ့ၾက တယ္။ ေနွာင္းလူေတြကို သူတို့ဟာ ဗုဒၶသာသနာကို သက္ဝင္ ယံုၾကည္ခ်ီးပင့္ေၾကာင္း၊ ေပးကမ္းစြန့္ကဲ် အလွူအတန္းျမဲ လို့ အစြန္းကုန္ ရက္ေရာခဲ့ၾကေၾကာင္း တရားေစာင့္ေၾကာင္း၊ ဘုန္းသမၻာၾကီးၾကေၾကာင္း၊ ဥာဏ္ပညာ ထက္ျမက္ေၾကာင္း၊ ရာဇပရိယာယ္အရာမွ ာ လိမၼာၾကေၾကာင္း၊
သတၲဝါအေပါင္းရဲ့ ေက်းဇူးကို ေဆာင္ေၾကာင္း၊ ကုသိုလ္တည္းဟူေသာ ရတနာပန္းကို သီကံုးျပီးနတ္ျပည္သို႔ လားၾကေၾကာင္း
မ်ားကို ေက်ာက္ထက္ အကၡရာေတြနဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို့ကို ေျပာၾကားခဲ့ၾကတယ္။
ေရေတြစီးေနတဲ့ ေက်ာက္လမ္းေပၚမွာ ကားဆရာက ယိမ္းထိုးလို့ ကားကို ေမာင္းေနရင္းက ဆရာတို့ ေျမာက္ဦးေရာက္ရင္ ဘယ္မွာတည္းမွာလဲ ေမးလာတယ္။ 'နဝရတ္မွာ တည္းမယ္သိလား၊ ေနာက္ေန့က်ရင္ ဘုရားေတြကို ခင္ဗ်ား လိုက္ပို့နိုင္မလား။ ျပန္ေမးေတာ့ သိတယ္။ ပို့ေပးမယ္။ 'ေစာမြန္ျပင္ျပဳမင္းဗာတည္ေက၊ ေရႊေျမာက္ဦး' လို႔ေျပာၾကတာပဲဗ်ာ ဆိုျပီး ကားဆရာကလည္း ေျမာက္ဦးသမိုင္းထဲကို ဝင္လာတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ မလာခင္ဖတ္လာခဲ့တဲ့ စာအုပ္ တခ်ဳိ႕ထဲက ေျမာက္ဦးကလည္း ေစာမြန္ပဲ ျပင္ျပဳပါတယ္။ မင္းဗာပဲ တည္ပါတယ္။ ၁၄၃ဝ-မွာ မင္းေစာမြန္က စတင္ခဲ့၊  ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ေတာ္ဟာ ရွစ္ေသာင္းဘုရားၾကီးကို တည္ခဲ့တဲ့ မင္းဗာၾကီးရဲ့ လက္ထက္မွာ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားခဲ့တယ္။

၁၇၈၄-မဟာသမတရာဇာ လက္ထက္ထိ နွစ္ေပါင္း ၃၅၄-နွစ္တိုင္ ေအာင္ ရခိုင္ရာဇဝင္ထဲမွာ တင့္တယ္ခဲ့တဲ့ ေျမာက္ဦးေရႊျမိဳ႕ေတာ္ ၾကီး ျဖစ္တယ္။ ၁၆၃ဝ-မွာ သီရိသုဓမၼရာဇာ လက္ထက္မွာ ေရာက္ခဲ့တဲ့ ေပၚတူဂီလူမို်း ဘုန္းၾကီး မန္နရစ္က ေျမာက္ဦးေရႊနန္းေတာ္ၾကီးနဲ့ ဘုရင္ သီရိသုဓမၼရဲ့ ရာဇဘိေသက အခမ္းအနားကို မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့ေသးတယ္။
သူ့မွတ္တမ္းထဲက ေျမာက္ဦး ဆိပ္ကမ္းထဲမွာ ဘဂၤလား။ ပဲခူး၊ ယိုးဒယား ကေမၻာဒီးယား၊ ဂ်ာဗားက သေဘၤာေတြ ဆိုက္ကပ္ေနတာ၊ ကုန္သည္ေတြ ကိ်တ္ကိ်တ္တိုး ေရာင္းခ်ေနတာ၊ အစိမ္းေရာင္၊ ခရမ္းေရာင္၊ ေရႊေရာင္ ပိုးဝတ္ရံုေတြနဲ့ ဘုရင့္ ျမင္းတပ္ၾကီး ခီ်သြားတာ၊ ဘုရင့္ကိုယ္ရံေတာ္ တပ္မွူးက အာရပ္ျမင္းလွလွ တစ္စီးနဲ့ ေရွ့ဆံုးက စီးသြားတာ။ ေရႊပိန္းခ်ထားတဲ့ မ်က္နွာၾကက္ေအာက္က စားေသာက္ပဲြက ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ရာေတြကို ေတြးရင္းနဲ့ ညေန(၆)နာရီမွာ မိုးသားတိမ္လိပ္ေတြေအာက္က ေတာင္စဥ္ေတာင္တန္းေတြၾကားမွာ မိုးေငြ႕ျမဴေငြ႕ ေတာင္ေငြ႕ေတြ အရစ္လိုက္ ယွက္သန္းျပီး ဖံုးအုပ္ထားတဲ့ ေျမာက္ဦးကို ေရာက္ပါတယ္။

အဲဒါ ရွစ္ေသာင္းဘုရားပဲလို႔ ကားဆရာ လက္ညိႈးညႊန္ျပမွ ျမင္ရတဲ့ ရွစ္ေသာင္းဘုရားက အဂၤေတ ျဖဴျဖဴေတြ မံထားတဲ့ ေျပာင္ေခ်ာေခ်ာၾကီး ျဖစ္ေနလို႔အံ့ၾသမႈေတြမဆံုးခင္မွာပဲ ကားဆရာက အထဲမွာ ရုပ္ၾကြေတြက အမ်ားၾကီးပဲဗ်၊ မိုးမ်ားလို့ ပ်က္စီးမွာ စိုးလို႔ဆိုမွပဲ ဘဝင္က်ေတာ့တယ္။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ျမင္ရတဲ့ ေစတီမည္းမည္းျကီးေတြကို ကားဆရာက လက္ညိွဳးထိုးျပီး မိတ္ဆက္ရင္း နဝရတ္ဟိုတယ္ မန္ေနဂ်ာက မနက္က်မွပဲ သြားၾကပါ။ ဂ်စ္ကားတစ္စီး စီစဥ္ေပးထားတယ္။ ဓာတ္ပံုဆရာေတြ ဒီဇိုင္းဆရာေတြဆိုေတာ့ လိုက္ျပဖို႔ ပန္းခီ်ဆရာတစ္ေယာက္က ကူညီမယ္ ေျပာထားပါတယ္လို့ ေျပာေပမယ့္ ဟိုတယ္ဝင္း အုတ္တံတိုင္းေဘးကေန ခ်က္ခ်င္းခ်က္ခ်င္း ေမွာင္ေမွာင္က်လာတဲ့ ေတာင္ကုန္းျမင့္ျမင့္ ေလးေတြအေပၚက အရိပ္မည္းမည္းနဲ့ ေစတီေတြကို ေအးစိမ့္ေနတဲ့ ရာသီဥတုေအာက္ကေန ေငးၾကည့္ေနမိေသးတယ္။

ေနာက္ေန့ မနက္လင္းေတာ့လည္း မိုးစက္ေတြက က်ဆင္းေနတာမရပ္ပါဘူး။ မန္ေနဂ်ာက ရခိုင္ပန္းခီ်ဆရာ ဦးေရႊေမာင္သာနဲ့ မိတ္ဆက္ေပးတယ္။ အလြန္တရာ သေဘာေကာင္းတယ္။ အလြန္တရာ ေဖာ္ေရႊမယ္၊ အလြန္တရာ ကူညီမယ္ဆိုတာ လက္သြားတဲ့ အျပံုးတစ္ခ်က္မွာပဲ ျမင္ရပါျပီ၊ ရခိုင္ လူမို်းမ်ားရဲ့ ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာေတြအားလံုးကိုု ဒီပန္းခီ်ဆရာ တစ္ေယာက္တည္းနဲ့ပဲ ကိုယ္စားျပဳနိုင္ပါျပီ။ အခိ်န္အနည္းငယ္နဲ့ ဘုရားေတြ အမ်ားၾကီးေရာက္ေအာင္၊ အဖိုးတန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ဆဲြသြားပါျပီ။ မိုးေတြရြာတာ မရပ္ဘူးတဲ့။ ဆက္ျပီးေတာ့လည္း ရြာေနဦးမွာပဲတဲ့။
အေရွ့အေနာက္ ေတာင္ေျမာက္ မမွတ္မိနိုင္ပါဘူး။ မ်က္စိကလည္း လည္မွာပါပဲ၊ ေနကလည္း မထြက္ဘူး။ ဘယ္ဘုရားမွာ မေရာက္ခင္ စိမ္းစိုျပီး အိေနတဲ့ ဓနိေတာၾကီးကို ေတြ့တယ္။ မိုးစက္ေတြကို အန္တုျပီး ေထာင္ေနတဲ့ အရြက္ေတြက မာန္မခ်တာ ဒီသစ္ပင္ပဲရိွတယ္။ ကြ်န္ေတာ္နဲ့ ဝဏၰ မေနနိုင္ဘူး။ ကားေပၚက အတင္းဆင္းတယ္။ ေခါင္းမွာ ပဝါေတြ စီးလို့ မိုးကာအကၤီ်ေတြျခံဳျပီး ထီးကတစ္ဖက္ ကင္မရာကတစ္ဖက္၊ ကိုးရိုးကားယားျဖစ္ေနတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို့ နွစ္ေယာက္ကိုၾကည့္ျပီး ပန္းခီ်ဆရာက ျပံဳးတယ္။ ဓနိေတာေရွ့က ရံႊ့ညြန္ၾကီးထဲမွာ ဝဏၰခြာနီး နစ္သြားေတာ့ ေျခေထာက္ကို ဆဲြထုတ္တယ္။ ဖိနပ္ေတာ့ ျပန္ပါမလာေတာ့ဘူး။ ပန္းခီ်ဆရာ ခြက္ထိုးခြက္လန္ ရယ္ေတာ့တယ္။ အဲဒါ ဝဏၰခြာနီး အစစ္ပဲဗ်လို့ ေျပာလိုက္တယ္။
ပထမဆံုး ေရာက္တဲ့ ဘုရားက သက်မာရ္ေအာင္ေစတီ၊ မည္းနက္တဲ့ ေျမၾကီးမာမာေပၚမွာ မိုးေရေတြက ဟိုတစ္စ ဒီတစ္စ စီးဆင္းေနတယ္။ အေရွ့ေကာင္းကင္ဆီမွာေတာ့ တိမ္စိုင္တိမ္လိပ္ေတြ ေနာက္မွာ ျပာေနတဲ့ ေကာင္းကင္ျကီးလည္းရိွတယ္။ အဲဒီေနာက္ခံမွာ မိုးေကာင္းကင္ထဲကို ေဖာက္ထြက္ေတာ့မယ့္ ေလးကိုင္းသဏၭာန္နဲ့ ေစတီကို အရံေစတီ တစ္ဆယ့္နွစ္ဆူက တံတိုင္းေလးဖက္မွာ ရံျပီးေတာ့ ၁၆၃ဝ-မွာ သီရိသုဓမၼရာဇာ တည္ထားခဲ့တယ္လို့ အဆိုရိွတယ္။ အဲဒီမင္းရဲ့ လက္ထက္မွာ ေပၚတူဂီ ဘုန္းၾကီး မန္နရစ္ေရာက္ခဲ့တာေပါ့။

ဝဏၰက ဓာတ္ပံုရိုက္တယ္။ ကင္မရာထုတ္လိုက္တာနဲ့ ေရေငြ့ေတြက ျဖန္းခနဲ မွန္ဘီလူးကိုလာကပ္တယ္။ ရိုက္လို႔မရဘူးဆိုျပီး ကင္မရာကို ျပန္သိမ္းတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က အကၤီ်နဲ့ မွန္ဘီလူးကို အားပါးတရ ပြတ္ျပီးရိုက္တယ္။ ဘာမွ ေပၚမွာ မဟုတ္ဘူးအစ္ကိုလို႔ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ေျပာတယ္။ ေအးမည္းမည္းၾကီးေပၚရင္ ေတာ္ျပီဆိုျပီး ရိုက္တာပဲ၊ အခုေတာ့လည္း အဲဒီလို နားမလည္ဘဲ မရိုက္တတ္လည္းပဲ ပံုေတြက အရသာရိွတတ္ေလသလားေတာ့ မေျပာတတ္ပါ။ ဘုရားအဝင္ မ်က္နွာခ်င္းဆိုင္ ကုန္းျမင့္ျမင့္ေလးေပၚကေန တက္ျပီး တစ္ပံုထပ္ရိုက္တယ္။ ျပီးေတာ့ ပီစိဘုရား၊ အုတ္ကုန္းေပၚတက္ၾကတယ္။ နည္းနည္းျမင့္တဲ့ေနရာမို႔ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ေပၚကို မိုးေတြရြာေနတာ ျမင္ရတယ္ေပါ့။  ခေမာက္ေတြ ေဆာင္းျပီးေတာ့ ပန္းရံေတြအုတ္ဆင့္ေနတာ ေတြ႕ရမယ္။ ပန္းခီ်ဆရာနဲ့ ရခိုင္လိုေတြ နႈတ္ဆက္တာ ၾကားရမယ္။

ကိုးေသာင္းပုထိုးေတာ္ၾကီးကေတာ့ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားတည္ခဲ့တဲ့ မင္းဗာၾကီးရဲ့သား ဘုရင္မင္းတိကၡာက တည္ခဲ့တယ္။
အေဖထက္ သာေအာင္ ကိုးေသာင္းတည္ထားမယ္ဆိုျပီး ဆက္ရွင္းေနတဲ့ ပန္းခီ်ဆရာ စကားမဆံုးပါဘူး။ လိႈဏ္ပတ္လမ္းထဲကို ေျပးအဝင္မွာ 'ဗိုင္း'ခနဲ ေျခေခ်ာ္ျပီး လဲေတာ့တာပဲ။
ခံ်ဳနြယ္ေတြက ေရညိွေတြေျကာင့္ စိမ္းညို့ေနတဲ့ နံရံေတြေပၚ တဲြက်ေနတယ္။ ကပ္ပါးပင္ေတြ ခ်ဳံနြယ္ေတြရဲ့ ေအာက္မွာ တစ္ျခမ္းေဖာင္း ရုပ္ပြားေတာ္က ေလးေထာင့္ကြက္ေလးေတြထဲမွာ အစီအရီ၊ ေရညိွခံ်ဳနြယ္ ေက်ာက္နံရံေရွ့မွာေတာ့ မည္းေမွာင္စိမ္းညို့တဲ့ ေက်ာက္သား ရုပ္ပြားေတာ္ၾကီးေတြက ထူထူေထြးေထြး၊ ရင္ဘတ္ေမာက္ေမာက္၊ နားၾကီးၾကီး၊ မ်က္ခံုးမ်က္လံုးနွာတံ ေပၚေပၚနဲ႔ ရခိုင္တို့ရဲ့ အားရိွလွတဲ့ ေက်ာက္ဆစ္ လက္ရာေတြကို ေဖာ္ျပေနတယ္။

ကပ္ပါးပင္ေတြ ေပါက္ေနတဲ့ အလယ္လမ္းမွာေတာ့ လူသြား လမ္းေလး ေရးေရးရိွတယ္။ နွစ္လွမ္းကို ေျခတစ္ခါေခ်ာ္မယ္၊ ေကာင္းကင္က ဟင္းလင္းပြင့္။ မိုးစက္ေတြက တိုက္ရိုက္က်ဆင္း ေနတယ္။ မရိုက္တတ္တဲ့ ကြ်န္ေတာ္က ကင္မရာ ထုတ္ခိ်န္ေတာ့ ရိုက္တတ္တဲ့ နားလည္တဲ့ ဓာတ္ပံုဆရာ ဝဏၰကေမးတယ္။ အစ္ကို ရိုက္လို့မရဘူး။ အပါခ်ာလည္းမေကာင္းဘူး။ လိုက္တင္လည္းမရိွဘူး၊ အန္ဒါျဖစ္ေနတယ္။ သူေျပာလည္း မရေတာ့ပါ၊ ရုပ္ပြားေတာ္ျကီးေတြက သိပ္ဆဲြေဆာင္တယ္။ ကင္မရာခိ်န္တဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ရုပ္ပြားေတာ္ျကီးေတြက ဒီပံုကို ရိုက္ေစလို့ပဲ တန္ခိုးျပလိုက္ေလသလား။ ရုတ္ျခည္း မိုးရြာေနတဲ့ တိမ္တိုက္ေတြထဲက ေနတစ္ခ်က္ပြင့္လာတယ္။ အဲဒီအခိ်န္မွာပဲ ေမွာင္ေနတဲ့ လိွဳဏ္ပတ္လမ္းထဲက အစိမ္းေရာင္နံရံေတြေရွ႕က အမည္းေရာင္ ရုပ္ပြားၾကီးေတြ ေပၚကို ျဖာက်ေနတဲ့ အဝါေရာင္အလင္းေလးရလိုက္တယ္။ ေျမာက္ဦးေရႊျမိဳ႔ေတာ္ၾကီးနဲ့ ပတ္သက္လို့ တစ္သက္လံုး အမွတ္ရေနေတာ့မယ့္ဓာတ္ပံုေလး ျဖစ္ခဲ့တယ္။
ကိုဝဏၰတစ္ေယာက္လည္း ကံေကာင္းတယ္ေဟ့ ေအာ္ျပီး  ကင္မရာနဲ့ အျမန္ရိုက္လိုက္နိုင္ပါတယ္။ လိုက္ပို့ေပးတဲ့ ပန္းခီ်ဆရာကလည္း ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္ေနတယ္။ ျပီးေတာ့မွေရွးေဟာင္း သုေတသနရံုးက ထိန္းသိမ္းထားျပီျဖစ္တဲ့ အမိုးအကာေအာက္က
ရုပ္ပြားၾကီး ေတြဆီ ေခၚသြားတယ္။

မေရာက္လို႔မျဖစ္တဲ့ ေျမာက္ဦးျပတိုက္ေတာ့ နန္းေတာ္ကုန္းရဲ့ ေဘးမွာရိွတယ္။ ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္ၾကီးရဲ့ ရတနာခန္းမေဆာင္ရိွခဲ့တဲ့ ေနရာမွာ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ျပတိုက္ကို ေဆာက္ထားတယ္လို့ ဆိုၾကတယ္။ ေပၚတူဂီဘုန္းၾကီး မန္နရိစ္ရဲ့ မွတ္တမ္းအရ ရတနာေဆာင္ နံရံေတြက ေရႊျပားေတြ၊ မ်က္နွာျကက္တစ္ခုလံုးမွာ ေရႊဗူးနြယ္ပင္တစ္ပင္ကို ခန္းလံုးျပည့္ ျပဳလုပ္ထားတယ္။ ေရႊဗူးသီးၾကီးမ်ား တစ္ရာေက်ာ္လည္း သီးထားတယ္။ အဖိုးတန္ေက်ာက္မ်ား၊ ရတနာေတြ စီခ်ယ္ထားတဲ့ လူရြယ္တမွ် ေရႊရုပ္တုၾကီး ခုနစ္ရုပ္လည္း ရိွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုေရာ ေရွးေဟာင္းျပတိုက္ကလည္း ရတနာခန္းမၾကီးပဲမဟုတ္လား။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက ယဥ္ေက်းမွဳ အနုပညာလက္ရာေတြကို စုေဆာင္းျပီး ျပသထားတယ္။

နန္းေတာ္ကုန္းေပၚကို တက္ျပီးေတာ့ သစ္ပင္ေတြ အုပ္ဆိုင္းေနတဲ့ ဝန္းက်င္ကို ၾကည့္တယ္။ အရင္တုန္းက ဒီေနရာမွာ နန္းေတာ္ရဲ့ အတြင္းခန္းေတြကို နံ့သာျဖဴ၊ နံံ့သာနီ၊ ကရမက္ သစ္သားေတြနဲ့ လုပ္ထားတယ္တဲ့။ အခုေရာ အဲဒီအေမႊးရနံ့ေတြ ရတုန္းပဲလား။
ရွင္ေတေဇာသာရ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီး ရခိုင္ကို ေရာက္တုန္းက ျမင္ခဲ့တဲ့ 'ခ်ဳပ္ညရီတြင္ျဖဳတ္ခ်ည္းျမင္သည္သွ်င္သာရခိုင္တန္ေဆာင္ေလာ'
ဆိုတဲ့ ရခိုင္မင္းသမီးေလးကေရာ ဘယ္နားမွာ ေနခဲ့တာလဲ။ အဲဒီလို ထီးၾကီးေဆာင္းျပီး ေတြးေနတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္ကို ဓာတ္ပံုဆရာက လွမ္းျပီး ဓာတ္ပံုရိုက္မွပဲအေတြးစက ျပတ္ေတာ့တယ္။

ေလွကားထစ္မ်ားစြာ တက္ရတဲ့ ဗႏၵဳလေက်ာင္းကို ေရာက္ေတာ့ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ေရာက္တုန္းက အဂၤေတမံျပီး ဝွက္ထားခဲ့တဲ့ ေျကးဆင္းတုေတာ္ျကီး စနၵာမုနိကို အရင္ဖူးေျမာ္ရမယ္။ ဗႏၶဳလေက်ာင္းပၚေရာက္လို့ ဆရာေတာ္ကို ဝတ္ခ်ျပီးရင္ေတာ့ သကၤန္းစုတ္ေတြနဲ့ ဖံုထားတဲ့ သံမဏိဗီရိုၾကီးထဲက ရခိုုင္ ေၾကးသြန္းလက္ရာ စံုလင္စြာနဲ့ ေၾကးရုပ္ေတြကို ဓာတ္ပံုရိုက္ခြင့္ရပါတယ္။
ဘုရင္မင္းဗာၾကီးရဲ့ သွ်စ္ေသာင္း ပုထိုးေတာ္ၾကီးကိုေတာ့ တရုတ္စကားပန္းေတြ ေဖြးေဖြးလႈပ္ပြင့္ေနတဲ့ တန္ေဆာင္းအတိုင္း တက္ခဲ့တယ္။ ပုထိုးေတာ္ၾကီးထဲ မဝင္ခင္မွာ နာမည္ၾကီးလွတဲ့ အာနနၵစျနၵ ေက်ာက္စာတိုင္ကို ေတြ႔ရမယ္ေပါ့။ ေအဒီ ေျခာက္ရာစုေလာက္ကေန လက္ေရးအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဆယ္ရာစုေလာက္ထိ ဆင့္ဆင့္ျပီးထိုးခဲ့တဲ့ ဆင့္ထိုးေက်ာက္စာတိုင္မွာ အိနိၵယေျမာက္ပိုင္းသံုး ေရွးက်တဲ့ အကၡရာ ေတြကို ေတြ႕ရယ္။ ရခိုင္မင္းဆက္စာရင္းကို ေတြ႔ရတယ္လို့ အဆိုရိွတယ္။ ရွစ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ၾကီးကို အလွူေငြထည့္ျပီးရင္ေတာ့ ဘုရားေဂါပက လူၾကီးတစ္ဦးကဖန္ေခ်ာင္းေတြထြန္းေပးလိုက္တယ္။

မင္းဗာၾကီးလက္ထက္ ဗုဒၶဂါယာက ပင့္လာတဲ့ ဓာတ္ေတာ္ေပါင္း ရွစ္ေသာင္းကို ဌာပနာထားတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
အတြင္းဘက္ လိုဏ္ပတ္လမ္းမွာ ေက်ာက္ဆစ္လက္ရာေတြနဲ့ ဘုရားျဖစ္ေတာ္စဥ္မ်ား ဆင္ခင္းသဘင္၊ ျမင္းခင္းသဘင္၊ သိၾကား၊ ျဗဟၼာ၊ ဂုမၻာန္၊ ယကၡ၊ ဘီလူးရုပ္မ်ားနဲ့အတူ ဝသုနၵရီ၊ ဝသုနၵရာရုပ္မ်ား ထုဆစ္ထားတယ္။ ပန္းခီ်ဆရာက ေဟာဒါ ဘုရင္းမင္းဗာၾကီးနဲ့ မိဘုရားရုပ္တုလို့ လက္ညိွုးထိုးတယ္။ ရုပ္ထုေတြမွာ ေဆးေရာင္စံု ေၾကြရည္သုတ္တို့ကစြန္းထင္း က်န္ရစ္တုန္းပဲ ရိွေသးတယ္။ ပုထိုးေတာ္ျကီးအျပင္ဘက္ ပရဝုဏ္မွာေတာ့ အရံေစတီ ၂၆-ဆူရဲ့ တစ္ဆူစီၾကားမွာ ေက်ာက္ဆစ္ ရုပ္တုေတြ ထည့္သြင္းထားတယ္။ ဒူးေလးေကြးျပီး ျပံဳးေနတဲ့ ရခိုင္မင္းသားေလးရဲ့ ပံုကို ဓာတ္ပံုရိုက္ယူခဲ့တယ္။ သူကေရာ ဘယ္သူလဲ၊ ဒီပုထိုးေတာ္ျကီးကို တည္တဲ့ ပန္းရံဆရာေတြကို အမွူးျပဳတဲ့ ရွင္ငယ္ဆရာ ဦးျမဝါဆိုသူမ်ားလားလို့ ေတြးမိတယ္။

ေျမာက္ဘက္လို့ ထင္ရတဲ့ အရပ္က ထုကၠန့္သိမ္ဆီကို လွမ္းေငးေတာ့ ေဂါပကလူၾကီးက သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီကေန ဖန္ေခ်ာင္းမီး လွမ္းထြန္းေပးလိုက္မယ္ဆိုလို႔ ထုကၠန့္သိမ္ဆီကို လာခဲ့တယ္။ လမ္းေဘး ေရအိုင္ထဲမွာ ေဆာ့ကစားေနၾကတဲ့ ကေလးငယ္ေတြက ရခိုင္လို လွမ္းျပီး နႈတ္ဆက္တယ္။ ေဟးလို့ပဲ ျပန္ေအာ္နိုင္တာေပါ့။
ေက်ာက္သားခံုၾကီးေပၚမွာ ထူပါရံုေစတီၾကီးက ရဟန္းေတာ္ေတြ သံုးရတဲ့ ေရစစ္ခြက္ကို ေမွာက္ထားသလို တည္ထားတယ္လို႔ ပဲ ျမင္မိတယ္။ လိုဏ္ထဲမွာ လက္ယာရစ္ ခရုပတ္ပံု လိုင္ပတ္လမ္းနွစ္ခုရိွတယ္။ လမ္းအဆံုးမွာ ဂနၶကုဋီတိုက္ ေမွာင္ေမွာင္
အခန္းတစ္ခု ရိွတယ္။ လိႈဏ္ပတ္လမ္း အဝင္က အေစာင့္ရုပ္နွစ္ရုပ္ကို တစ္ျခမ္းေဖာင္း ေက်ာက္ဆစ္ထားတယ္။
လိုဏ္ပတ္လမ္းနံ့ရံ တစ္ေလွ်ာက္မွာ ေက်ာက္ဆင္းတုေတတာ္ေတြ တည္ထားတာယ္။ ဆင္းတုေတာ္ေတြကို ေဘးတစ္ဖက္
တစ္ခ်က္စီကေနပူေဇာ္ေနတဲ့ ရခိုင္သူတို႔ရဲ့ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈက တစ္ဆယ့္ေျခာက္ရာစု ေျမာက္ဦးေခတ္ ရခိုင္သူရခိုင္သားတို႔ရဲ့ ဖက္ရွင္ေပါ့။ အဲဒီ ရခိုင္သူ ေက်ာက္ဆစ္ရုပ္ေတြ့ရဲ့ ဆံထံုးေတြက တစ္မို်းစီ၊ အဲဒီကပဲ ရခိုင္ဆံထံုးထံုးနည္း ၃၂-နည္းဆိုတာ ေပါက္ဖြားလာခဲ့တာပါ။ ဓာတ္ပံုရိုက္ေနတဲ့ ဝဏၰခြာနီးကို ေဟ့ ဆီမီးခြက္ေလးေတြ ထြန္းျပီး ရခိုင္ ဘုရားကန္ေတာ့ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ေလာက္ မရိုက္ခ်င္ဘူးလား လွမ္းေမးေတာ့ ရုပ္တုပံုတစ္ခုအတိုင္း  ဝဏၰက ေကြးေကြးေကာက္ေကာက္လုပ္ျပေနတယ္။

ပုထိုးေတာ္ၾကီးအျပင္ကို ထြက္လိုက္ေတာ့လည္း အထဲကို ျပန္ဝင္ခ်င္ေနတယ္။ ဘယ္အရာက ဆဲြေဆာင္တာလည္း။
ဘယ္အရာက ညိွု့ယူတာလည္း။ ဘုရင္ၾကီးရဲ့ မိသားစု တရားနာတယ္လို့ဆိုတဲ့ ခပ္ေမွာင္ေမွာင္ခန္းမေဆာင္ကလား။
လံုျခံဳမႈ ေပးစြမ္းနိုင္တယ္လို႔ ခံစားရတဲ့ ခရုေခြလိႈဏ္ပတ္လမ္းကလား။ ၾကာပန္းေတြ ကိုင္ထားတဲ့ရခိုင္သူရုပ္တုေတြကလား၊ ေနာက္တစ္ေခါက္လာရင္ ဒီကိုအရင္ဝင္မယ္လို့ အျငိွဳးထားခဲ့တဲ့ ထုကၠန့႔သိမ္ပုထိုးၾကီးကေတာ့ မိုးသားခဲေရာင္ တိမ္လိပ္ေတြရဲ့ ေအာက္မွာ ဣေျနၵျကီးမားစြာက်န္ခဲ့တယ္။
ေမွာင္ေသာမည္းေသာ၊ ထူေသာေထြးေသာ၊ စိမ္းေသာညိဳ႕ေသာ ပုထိုးေတာ္ၾကီးေတြဟာ ေခတ္မ်ားစြာကို ျဖတ္သန္းရင္း
ဘယ္သူေတြ ဘယ္လိုလာလာ၊ ဘယ္သူေတြဘယ္လိုမွတ္တမ္းတင္တင္ ေဟာဒီလို ခဲသားတိမ္လိပ္ေတြေအာက္မွာ ဒီတိုင္းပဲ ဣေျနၵၾကီးမားစြာ က်န္ရစ္ဦးမယ္။ ရုပ္ရွင္ျပကြက္ေတြကို အျမန္ရစ္ၾကည့္လိုက္ပါ။ အဲဒီခဲသားတိမ္လိပ္ေတြ အျမန္ေရႊ့လ်ားေနတာရဲ့ ေအာက္မွာ ပုထိုးေတာ္ၾကီးေတြကေတာ့  ျငိမ္သက္စြာနဲ့ပဲ ရိွေနသလိုပဲေပါ့။

ရာသီဥတုေတြသာ ေျပာင္းသြားမယ္။ ေျမာက္ဦးေရႊျမို့ေတာ္ ျကီးရဲ့ သက္ေသခံ ပုထိုးေတာ္ၾကီးေတြကေတာ့ အရင္ကလည္း ျဖတ္ခဲ့ျပီ၊ အခုလည္း ျဖတ္ေနျပီ၊ ေနာင္လည္းပဲ ေခတ္အဆက္ဆက္ကို ျဖတ္သန္းေနဦးမည္ပဲေပါ့။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ မိုးမ်ားတဲ့ အရပ္မို႔ အဆက္မျပတ္ က်ဆင္းတဲ့ မိုးေရစက္ေတြရဲ့ဒဏ္ကို အန္တုရင္း  ေပၚလာသမွ် တီထြင္ထားၾကသမွ် ေခတ္ေပၚပစၥည္းေတြနဲ့ မွတ္တမ္းတင္တာေတြကို ခံယူရင္း ေရႊျမို့ေတာ္ေျမာက္ဦးရဲ့ အေၾကာင္းကို တိတ္ဆိတ္ျငိမ္သက္စြာနဲ့ ဣေျနၵရရ ေျပာျပေနၾကဦးမွာပါ။


စစ္ေတြျပန္ရမွာမို႔ ေပ်ာ္ေနတဲ့ ကားဆရာရဲ့ ေခၚေဆာင္ရာကို ေနာက္ခန္းကထိုင္ေနတဲ့ ကိုဝဏၰက လြမ္းဆြတ္ဝမ္းနည္းတဲ့
မ်က္နွာနဲ့ ပန္းခီ်ဆရာကို နႈတ္ဆက္တယ္။ နဝရတ္ဟိုတယ္ကို နႈတ္ဆက္တယ္၊ ေျမာက္ဦးေရႊျမိဳ႔ေတာ္ၾကီးကို နႈတ္ဆက္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ နွစ္ေယာက္သား ေခါင္းေတြက ေနာက္ကိုပဲ လည္လို႔၊ စိတ္ေတြက ေနာက္မွာပဲ ေဝ့ဝဲလို့၊ ဒီတစ္ခါေတာ့ နွစ္ေယာက္စလံုး ကားေနာက္ခန္းမွာ ေခြလို႔လိုက္ပါလာၾကတယ္။ေတာင္စဥ္ေတာင္တန္းေတြကို ျဖတ္သန္းမယ့္ လမ္းမွာ ေတာဝက္သားနဲ့ ထမင္းစားမယ္။ သစ္တိုသီး ဟင္းရည္ေသာက္မယ္ေပါ့။

အျပန္ခရီးမွာမွ ကားဆရာသင္ေပးထားတဲ့အတိုင္း ရခိုင္အမို်းသားကို ေတြ႕ရင္ ကိုေရွေရ၊ ရခိုင္အမ်ဳိးသမီးကို ေတြ႕ရင္ မေရွေရလို႔ ထထျပီး ေအာ္ျကတယ္။ ဝဏၰခြာနီးက တစ္ေၾကာင္းပိုသင္ထားတယ္။ သူ့အသံ ျပဲၾကီးနဲ႔
'အရွရိုက္မွာ အပရုိက္မရိွပါဘူးဗ်ဳိ႕ လို႔ ေအာ္လိုက္တဲ့ အသံက ေတာင္တန္းေတြထဲကို ပံ့်နံွ႔စိမ့္ဝင္သြားေတာ့တယ္။
လမ္းေဘးက ေကာက္စိုက္သမေတြက ခပ္ေလးေလး ေငးၾကည့္ၾကတယ္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကမိုးေရေတြထဲကို တိုးဝင္ခဲ့ၾကေတာ့တယ္။  ။

ဒီဇိုင္းမ်ုိးေဆြသန္း
၁၊ဇန္နဝါရီ၊၂ဝဝ၅

ဂ်ပ္ဆင္ထိပ္က လရိပ္ျပာ

ဂ်ပ္ဆင္ထိပ္က လရိပ္ျပာ
=================
ဂ်ပ္ဆင္ထိပ္က လရိပ္ျပာ
ဒီဇိုင္းမ်ိဳးေဆြသန္း
( ထူးအိမ္သင္ဆုံးျပီး အမွတ္တရစာအုပ္ ၂၀၀၅ခုႏွစ္ အစိမ္းေရာင္ထဲတြင္
မ်ုဳိးေဆြသန္းေရးေသာစာ )


ေနေရာင္ ပူျပင္းလွတဲ့ မံုရြာၿမိဳ႕ရဲ႕လမ္းမေပၚမွာ ကတၱရာလမ္းေစးေတြ အေငြ႔ပ်ံ ေနတယ္။ ဗာဒံရြက္ေျခာက္ေတြက ေလ႐ူးေလးေနာက္ကို ေလွ်ာက္လိုက္ေနတယ္။ လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ထဲက လူေတြက နားကိုစြင့္ရင္း အေဝးကုိေငးေနၾကတယ္။ အဲ့ဒီ လူေတြၾကားမွာ ထိုင္ေနရင္းနဲ႔ ခင္ဗ်ားရဲ႕ အသံကုိ စၾကားရတယ္။
မိုးေတြ႐ြာေနတဲ့ ေကာင္းကင္ေအာက္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕သစ္ပင္ေတြက ကုပ္ဝပ္ ၿငိမ္သက္ ေနၾကတယ္။ မိုးစက္ေသးေသးေလးေတြက ေလ႐ူးေနာက္ကို ေဝ့ခနဲ ပါသြားတယ္။ ေရေဝးသခၤ်ဳိင္းထဲမွာ လူေတြ ေယာက္ယက္ခတ္ေနတယ္။ အဲ့ဒီ လူေတြ ၾကားကေန ခင္ဗ်ားရဲ႕ မ်က္ႏွာကို ဂူပိတ္ခါနီး လွစ္ခနဲအဖြင့္မွာ ေတြ႔လိုက္ရတယ္။ အဲဒီက်ေတာ့ ခင္ဗ်ားက အသံမဲ့၊ အသက္မဲ့။
ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ေတြ႔ဆံုျခင္းမွာ သစ္ရြက္ေျခာက္ေတြနဲ႔ စၿပီး မိုးစက္ ေသးေသးေလးေတြမွာ အဆံုးသတ္တယ္။
အဲဒီ အစနဲ႔အဆံုးရဲ႕ၾကားထဲမွာ မံုရြာ၊ မႏၲေလး ေက်ာင္းသား ေန႔ရက္ေတြမွာ ခင္ဗ်ား သီခ်င္းေတြနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ ျဖတ္သန္းဖူးတယ္။ ရန္ကုန္ကို ေရာက္ေတာ့ ခင္ဗ်ားနဲ႔ လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ တစ္ခုမွာ မသိကၽြမ္းဘဲနဲ႔ အတူထိုင္ဖူးရင္း ၾကားလူတစ္ေယာက္က မိတ္ဆက္ေပးလုိ႔ ခဏ ခင္မင္ရဖူးတယ္။ လွည္းတန္းေစ်းေရွ႕မွာ ခင္ဗ်ားက ခရစၥမတ္ ဦးထုပ္နဲ႔ ပန္းသီးႀကီးႀကီး တစ္လံုးကိုင္ၿပီး လမ္းျဖတ္ကူးဖို႔ ရပ္ေနတာေတြ႔ေတာ့ ‘စန္တာကေလာ့ႀကီးလား’ ဆိုေတာ့ ‘ဟုတ္တယ္’ လို႔ ေျဖဖူးတယ္။ ေခါင္းမွာ ပုဝါႀကီးစည္းလုိ႔ ၄၆ လမ္းမွာ တစ္ခါေတြ႔ေတာ့ ‘ကိုငွက္ ဦးေႏွာက္ေတြ လူခိုးမွာ စိုးရိမ္လုိ႔ ေခါင္းကို ထုပ္ထားတာလား’ ဆိုေတာ့ ‘ဟုတ္တယ္ကြ’ လို႔ ေျဖဖူးတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဒီဇိုင္းေတြေရးရင္း ခင္ဗ်ားတို႔ ေနထိုင္ရာ ဒီဂီတေလာကမွာ အတူတကြ ေနထိုင္ခဲ့ ၾကပါတယ္။

ခင္ဗ်ားနဲ႔ သၾကၤန္တစ္ခါလည္ရင္း ေရပက္တဲ့ လူေတြက ‘ထူးအိမ္သင္ဂိုက္ႀကီး ဖမ္းလာတဲ့လူ’ လုိ႔ ခင္ဗ်ားကို ဝိုင္းေအာ္ၾကတာ ေတြ႔ဖူးတယ္။ ခင္ဗ်ားအေမရဲ႕ ေမာ္လၿမဳိင္ သၾကၤန္ထမင္း စားဖူးတယ္။ လဘက္ရည္ဆိုင္ ခဏခဏ အတူထိုင္ဖူးတယ္။ စကားေျပာရတာ ကပ္တဲ့ ခင္ဗ်ားနဲ႔ ခဏခဏ အျငင္းအခံု လုပ္ဖူးတယ္။ ေတြ႔ရင္ ျငင္းရတာလည္း သမိုင္းဆိုင္ရာ အေၾကာင္းေတြ။ အဲဒီထဲမွာ ခင္ဗ်ား အားက်တဲ့ သူေတြက ရာဇဓိရာဇ္၊ မင္းကံစီ။ အဲဒီလူေတြ အေၾကာင္းေျပာရရင္ ခင္ဗ်ားက မ်က္လံုးေတြ ေတာက္လက္လို႔၊ ရာဇဓိရာဇ္စီးတဲ့ ဆင္ေတာ္ ‘ငရက္ႏြဲ႔’၊ အပိုင္စားရတဲ့ စည္းစိမ္စာရင္းကို လႈပ္လႈပ္ရွိ ခင္ဗ်ား အလြတ္ရြတ္ၿပီ။

ရာဇဓိရာဇ္ နဲ႔ ဗ်ည္းႏဲြ႔ စီးခ်င္းထိုးေတာ့ ဆင္ေတာ္ႏွစ္ေကာင္ရဲ႕ နာမည္က ဘာလို႔ ‘ငရက္ႏြဲ႔’ သြားတူ ရတာလဲေမးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ‘ရမ္ဘိုေခတ္စားေတာ့ အိမ္တိုင္း လိုလိုက ေခြးေတြ ရမ္ဘို ျဖစ္ကုန္တာေပါ႔’ ဆိုေတာ႔ ‘ဟုတ္သလိုေတာ့ ရွိတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ငါေတာ့ မင္းအေျဖ ဘဝင္မက်ပါဘူး’ လို႔ ခင္ဗ်ားက အကန္လုပ္ျပန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီအေၾကာင္းေတြပဲ ေတြ႔တုိင္း ေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ပထမျမန္မာေတြ ဘယ္ကလာ၊ နတ္ထိပ္ ေတာင္ၾကားက ျမင္းေတြနဲ႔ မဆင္းႏိုင္ပါ။ စာအေရးအသားေတြ ဘယ္ကလာ၊ ခင္ဗ်ားနဲ႔ ျငင္းလို႔ ၿပီးမသြားေသးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြပါ။

‘မင္းကို ငါေပးလို႔ ပိဋကတ္သံုးပံုရတာ’ ေျပာေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္က ‘ခင္ဗ်ားတို႔ သထံုက ပိဋကတ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မယူပါ၊
အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက သထံုက ဟာက Third Edition ပါ။ သီဟိုဠ္မွာ Fourth Edition ေပၚေနၿပီ။ သီဟိုဠ္က ယူတာေပါ႔ဗ်ာ၊ Edition အေဟာင္းႀကီးေတာ႔ မယူေပါင္ဗ်ာ’ ကၽြန္ေတာ္ေျပာေတာ႔ ‘ေအာင္မာ မဏိစႏၵာက်ေတာ့ ယူတယ္ေပါ့ေလ’ ‘မဏိစႏၵာႀကီးလည္း လွမယ္ မထင္ပါဘူးဗ်ာ’၊ ‘ေအာင္မယ္ေလးကြာ မင္းတို႔အခု ငါတို႔ေမာ္လၿမိဳင္က နႏၵာလႈိုင္ကိုပဲ မင္းသမီးဆိုၿပီး ၾကည့္ေနရတာ မဟုတ္လား’ ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ‘မနႏၵာႀကီး မႀကိဳက္ပါဘူး၊ ခိုင္သင္းၾကည္ပဲ ႀကိဳက္တာပါ’၊ ‘အဲဒါေတာ့ မင္းနဲ႔ ငါနဲ႔ တူသြားၿပီ၊ ဟား ဟား ဟား၊ ဒါက်မွ ဒီေကာင္နဲ႔ငါ မျငင္းရေတာ့တယ္’။

တစ္မိုးေအာက္မွာ မွတ္မွတ္ရရ ခင္ဗ်ားနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ ႏွစ္ေယာက္တည္း ၾကာၾကာေနဖူးတာ ကုိေရႊ႕အခန္းမွာ ဂိမ္းေဆာ့ေနၾကတာ။ ကိုေရႊက ‘ဒဂံုျပန္မယ္’ ဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ားေရာ၊ ကၽြန္ေတာ္ေရာ ေနခဲ့ၾကတာ။ ကၽြန္ေတာ္က ကြန္ပ်ဴတာဂိမ္း စစ္တိုက္တမ္း၊ ခင္ဗ်ားက TV ဂိမ္းေကာ္ေဇာပ်ံစီးတမ္း၊ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ စကားေတာင္ လွည့္မေျပာျဖစ္ၾကဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္က ဂိမ္းေဆာ႔ရင္ အျပင္မွာ တကယ္ရွိတာေတြပဲ ႀကိဳက္တယ္၊ ခင္ဗ်ားက အျပင္မွာ မရွိတဲ့ ကစားနည္းပဲ ႀကိဳက္တယ္။ အာလာဒင္ရဲ႕ ေကာ္ေဇာပ်ံစီးမယ္၊ မာရီယိုရဲ႕ မႈိ ပြင့္ေလးေတြ စားမယ္။ မနက္ေလးနာရီေလာက္မွာ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ တစ္ခ်က္စီေလာက္ေတာ့ လွမ္းၾကည့္ ၾကတယ္။ ခင္ဗ်ားက ငုတ္တုတ္ႀကီးထိုင္လို႔၊ ၾကမ္းျပင္ေပၚကို ဖင္ခ် မထိုင္ဘူး။ ဆက္တိုက္ေဆာ့ၾကတာ။ ၃၆ နာရီ ေက်ာ္လိမ့္မယ္။ တယ္လီဖုန္းလာေတာ့ ခင္ဗ်ား ထကိုင္တယ္။ ‘မိသြယ္ ခင္ဗ်ားကို လာေခၚေတာ့မယ္ မဟုတ္လား’ ဆိုေတာ့ ‘ဟုတ္တယ္’ တဲ႔။ အဲဒီက်မွ ရပ္ေတာ့တယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္က်မွ ခင္ဗ်ားက အဆက္အစပ္ မရွိဘဲနဲ႔ ‘ေက်ာင္းဆရာ၊ ဒလေတာႀကီးတန္းမွာ မင္းရဲေက်ာ္စြာနဲ႔ ရာဇဓိရာဇ္ စီးခ်င္းထိုးၾကတုန္းက…..’ ‘ဟာ ေတာ္ၿပီကိုငွက္ရာ၊ စီးခ်င္း မထိုးႏိုင္ေတာ႔ဘူး၊ ခိုင္သင္းၾကည္ပဲ’ လို႔ေျပာၿပီး ခင္ဗ်ားနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ စစ္ေျပၿငိမ္းၿပီး လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ ထိုင္ေနတုန္း မိသြယ္ေရာက္လာၿပီး ခင္ဗ်ားကို ေလေလွ်ာ့ၿပီး ေခါက္သိမ္း သြားေရာ။ အဲဒီေနာက္ လူခ်င္း သိပ္မေတြ႔ျဖစ္ေတာ႔ပါ။ (အခု မာရီယို 3D ဂိမ္း အသစ္ေတြ ထြက္ေနပါၿပီ)

ခင္ဗ်ား ေပ်ာ္ရႊင္ေနတာ၊ မႈန္မိႈင္းေနတာ၊ ၾကည္လင္ေနတာ၊ ရီေဝေနတာ၊ သန္႔ရွင္း ေနတာ၊ ေနာက္က်ိေနတာ၊ တက္ႂကြေနတာ အားလံုးျမင္ဖူးပါၿပီ။ ခင္ဗ်ားနဲ႔ အမ်ားႀကီး မနီးစပ္ခဲ့ပါ။ ခင္ဗ်ားရဲ႕ အႏုပညာနဲ႔ စိတ္ခံစားမႈကိုလည္း အမ်ားႀကီးမနီးစပ္ခဲ့ပါ။
လူခ်င္း ခင္ေနေသာ္လည္း ခင္ဗ်ားနဲ႔ အလုပ္မ်ားမ်ား မလုပ္ခဲ့ဖူးပါ။ ႏွင္းဆီလႈိင္း Unplugged အယ္လ္ဘမ္နဲ႔ အေမ (သို႔မဟုတ္) ေမတၱာေတာ္ဘြဲ႔တမ္းခ်င္း VCD ဒီဇိုင္းမ်ားသာ လုပ္ေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။ ႏွင္းဆီလႈိင္း Unplugged အယ္လ္ဘမ္ ဒီဇိုင္းလုပ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ကိုမုတ္သံုထံ ခင္ဗ်ားတို႔ပံုတူ SKETCH ေလးေတြ သြားအပ္ၿပီး ဓာတ္ပံုနဲ႔ SKETCH ေရာကာ ဒီဇိုင္း လုပ္ေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီ ဒီဇိုင္းေလးေတြက ခင္ဗ်ားရဲ႕ ေနာက္ဆံုးခရီးမွာ ေဝတဲ့ လက္ကမ္း စာရြက္အဖံုးေလး ျဖစ္ရလိမ့္မယ္လို႔ မထင္ခဲ့ပါ။ ‘အေမ’ အယ္လ္ဘမ္ က်ေတာ့လည္း ကိုမုတ္သံုထံမွာပဲ ခင္ဗ်ားပံုတူ SKETCH အပ္မိျပန္ပါတယ္။ အဲဒီ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ပံုတူ SKETCH ေလးေတြက ခင္ဗ်ားအုတ္ဂူမွာ ကပ္မယ့္ ေၾကးျပား ျဖစ္မယ္လို႔ မထင္မိပါ။

မထုတ္ျဖစ္တဲ့မဂၢဇင္းတစ္အုပ္မွာမ်က္ႏွာဖံုးလုပ္ဖို႔ေပးထားတဲ႔ဓာတ္ပံုတစ္ပံုကိုScanကူးၿပီးဒီဇိုင္းလုပ္ကာစီဒီထဲကၽြန္ေတာ္ထည့္ထားမိတယ္။
ခင္ဗ်ားက သမီးေလး ‘ေထာေထာ’ ကို ပိုက္ၿပီး ထိုင္ေနတဲ့ပံု။ ေမတၱာဓာတ္ အျပည့္ ပါတယ္လို႔ ခံစားရလို႔ သိမ္းထားမိတယ္။ ဓာတ္ပံု ဘယ္သူ႐ိုက္မွန္း မသိရပါ။ အဲဒီ ပံုေလးက ခင္ဗ်ား ကြယ္လြန္ျခင္း တစ္ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ အယ္လ္ဘမ္ ကာဗာဒီဇိုင္း ျဖစ္ေတာ့မယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ ေတြးထင္မထားမိခဲ့ပါ။

ခင္ဗ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ ႏွစ္ခုပဲ ေပးဖူးတာ မွတ္မိပါတယ္။ ကလပ္စစ္ စီဒီ ႏွစ္ေခြတြဲ၊ Edwin Arnold ရဲ႕ Light of Asia စာအုပ္၊ (ကၽြန္ေတာ္က ေပးလို႔ ယူေပမယ့္လည္း ျငင္းတာေတာ့ မေလွ်ာ႔ၾကပါ။ ကၽြန္ေတာ္က ေမာင္စံေဖာ္ ဘာသာျပန္တာႀကိဳက္တယ္၊ ခင္ဗ်ားက ေမာင္သာႏိုး ျပန္တာႀကိဳက္တယ္။) ခင္ဗ်ားက ကၽြန္ေတာ့္ကို အမ်ားႀကီး ေပးခဲ့တာကိုေတာ႔ ခင္ဗ်ား ေသတဲ့ညမွပဲ ျပက္ျပက္ထင္ထင္ ျမင္မိပါတယ္။ ေနာက္ေန႔ ခင္ဗ်ား ေနာက္ဆံုးခရီးမွာ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ပရိသတ္ေတြကို ေဝငွဖို႔ လက္ကမ္းစာရြက္ေလး ကၽြန္ေတာ္ ဒီဇိုင္းလုပ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ အခန္းေလးထဲမွာ ကိုႂကြက္နီ၊ ျမင့္မိုးေအာင္၊ ေရႊေဂ်ာ္ေဂ်ာ္၊ ေမာင္ေမာင္ေဇာ္လတ္၊ ေလးျဖဴနဲ႔ ဦးလီတို႔ ရွိတယ္။ အမ်ားနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ခင္ဗ်ားကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ခင္ဗ်ားစာသားေလးတစ္ခု က်န္ရစ္သူေတြက စဥ္းစား ေပးၾကတယ္။

‘လင္းလက္ေတာက္ပဆဲမွာပဲ ႐ုတ္တရက္
ကြဲေၾကသြားျပန္တယ္ အို ညေနၾကယ္’
(သက္ၿငိမ္) လို႔ စာ႐ိုက္လိုက္တယ္။
အဲဒီမွာပဲ ကၽြန္ေတာ့္တစ္ကိုယ္စာ ေတြးမိပါတယ္။ ‘ဘာေၾကာင့္မွန္း ကိုယ္မသိခဲ့ပါ၊ ဂ်ပ္ဆင္ထိပ္က လရိပ္ျပာရယ္’ လို႔ပါ။

ကၽြန္ေတာ့္ကို ေပးခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တစ္ေခတ္လံုးကို ေပးခဲ့ တာပါ။ ခင္ဗ်ား ေပးခဲ့တာ အမ်ားႀကီးပါ။ ခင္ဗ်ားရဲ႕ လူႀကိဳက္မ်ားလွတဲ့ ‘ အေမ့အိမ္’ တို႔၊ ‘ဧရာဝတီ’ တို႔ကို ခဏ ထားပါ။ ေခတ္ကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္တဲ့ ခင္ဗ်ားသီခ်င္းေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ေခတ္က ေတာင္းဆိုလို႔ ေပၚလာတာ ခင္ဗ်ားပါ။ ေခတ္ကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး ခင္ဗ်ားေပးခဲ့တာေတြ အမ်ားႀကီးထဲက ဒီစာသားေလးကို ကၽြန္ေတာ္ အျမဲရြတ္ေနမိပါတယ္။
‘ေႏြေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြ လြန္ခ်ိန္မွာ
သူျပန္မလာႏိုင္ၿပီပဲ
ဘာေၾကာင့္လဲ ကိုယ္မသိခဲ့ပါ
ဂ်ပ္ဆင္ထိပ္က လရိပ္ျပာရယ္’
ခင္ဗ်ားဟာ ဂ်ပ္ဆင္ထိပ္က လရိပ္ျပာပါ။

ကၽြန္ေတာ္ ခင္ဗ်ားကို ဗာဒံ႐ြက္ေႂကြေတြ ၾကားမွာ စေတြ႔တယ္။ မိုးစက္ ေသးေသးေလးေတြ ၾကားမွာ ဆံုးတယ္။
အခု မိုးစက္ေသးေသးေလးေတြ ျပန္က်လာၿပီ။

ဒီဇိုင္း မ်ိဳးေဆြသန္း
၃၀ .၅ .၂၀၀၅

Wednesday, 13 April 2016

ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းေပၚက ၿမိဳ႕မံုရြာ

ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းေပၚက ၿမိဳ႕မံုရြာ
==============================
ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းေပၚက မံုရြာဆိုတဲ့ၿမိဳ႕ဟာ ပူေႏြးတဲ့ေနေရာင္ျခည္ေတြ ျဖာက်ေနတဲ့ၿမိဳ႕၊ ခ်င္းတြင္း ျမစ္ကို အမိအရပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ၿမိဳ႕၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္း ပံုအဆက္ဆက္နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအႏုပညာေတြကို ငံုထား တဲ့ၿမိဳ႕၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ နယ္နိ မိတ္အစြန္အဖ်ားတခ်ဳိ႕ရဲ႕ စီးပြားေရးကို လက္မွာဆုပ္ကိုင္ထားတဲ့ၿမိဳ႕၊ လြတ္လပ္ပြင့္ လင္းၿပီး ေျခခင္းလက္ခင္းေတြ အၿမဲသာေနတဲ့ၿမိဳ႕လို႔ပဲ ေျပာရေတာ့မယ္။
ေရွးေဟာင္းမွတ္တမ္းေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာေရွးေဟာင္း ပထ၀ီက်မ္းေတြမွာပဲ ျမင္ ေတြ႕ေနရတဲ့ မံုရြာၿမိဳ႕ဟာ (၄)ရာစုေလာက္က ေရးခဲ့ၿပီး ကမၻာ့ပညာရွင္ေတြက ပါရဂူ ေျမာက္တဲ့က်မ္း ျဖစ္ေပတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ၾကတဲ့ ေပလီယိုရဲ႕က်မ္းထဲမွာ မိေနာ့ ျမစ္လို႔ေခၚခဲ့တဲ့ ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္း မံုရြာက ဒီေနရာကို သစ္တပ္ရွိတဲ့ၿမိဳ႕လို႔ မွတ္တမ္း တင္ထားတာကို ေတြ႕ေနရပါၿပီ။ အဲဒီလို သမိုင္းပံုအဆက္ဆက္ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ မံုရြာၿမိဳ႕ ဟာ ယဥ္ေက်းမႈ အားေကာင္းခဲ့ၿပီး သူ႔ပံု သူ႔ပန္းနဲ႔ လွပေနတာကို ဒီေန႔ျမင္ေတြ႕ေနရ ပါၿပီ။

ပထ၀ီပံုစံအရ မံုရြာဟာ ရခိုင္႐ိုးမအရိပ္ေၾကာင့္ မိုးပါးေပမယ့္ ရြာခြင့္ရသေလာက္ မိုးေတြက မံုရြာကို ေတာ့ ရြာခ်ေပးတယ္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းေပၚကၿမိဳ႕ဆိုေတာ့ ေရဓာတ္ ကအျပည့္ရွိေနတယ္။ ဒီေတာ့လည္း သမ မွ်တတဲ့ ရာသီဥတုေလးေတြက အလုပ္နား ခ်ိန္ေရာက္တဲ့ ေျခခင္းလက္ခင္းသာတဲ့ ညေနခင္းေလးေတြနဲ႔ မံုရြာၿမိဳ႕ ဟာ စည္ကား လွပေနခဲ့တာ အၿမဲတမ္းလို႔ပဲဆိုပါေတာ့။
မနက္ခင္းတိုင္းဟာ ျဖာက်ေနတဲ့ ေနရာင္ျခည္ေတြနဲ႔ေပါ့။ မံုရြာၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သား ေတြဟာ ေန႔ခင္းမွာ အျခား ၿမိဳ႕ေတြထက္ နည္းနည္းေလးပိုၿပီးပူေပမယ့္၊ နံနက္ခင္း အႏိုး အထမွာ အျခားၿမိဳ႕ေတြထြက္ ပိုေတာက္ပၿပီး ပိုလွပ တဲ့ေနေရာင္ျခည္ကိုေတာ့ ပိုႏွစ္ သက္ၿပီး ပိုျမတ္တယ္လို႔ ယူဆထားၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့လည္း ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းပါး ေပၚကို ေရာက္လာၾကမယ့္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကား ခရီးသြားၾကမယ့္ လူမႈပံုစံမ်ားစြာနဲ႔ ဧည့္သည္ေတြကို ႀကိဳဆိုဖို႔ မနက္ခင္းတိုင္းမွာ မံုရြာၿမိဳ႕က သနပ္ခါးလိမ္းၿပီး ၿပံဳးလ်က္ အၿမဲေတြ႕မွာ အေသအခ်ာပါပဲ။
 
မနက္ခင္းေတြအတြက္ မုန္႔တီေသာ ၿမီးရွည္ေသာ လက္ဖက္ရည္ေသာ အစား အေသာက္ေတြဟာ မံုရြာ ၿမိဳ႕နဲ႔ပဲ သက္ဆိုင္တဲ့အရာေတြပဲလို႔ေတာင္ ယံုမွတ္လို႔ရပါၿပီ။ သက္တမ္းၾကာျမင့္လွၿပီျဖစ္တဲ့ ေဒၚၿပံဳး၊ ဦးေအာင္ ညြန္႔၊ ဦးလွဦး၊ ဦးၾကင္နိန္ဆိုတဲ့ မုန္႔တီ၊ ၿမီးရွည္၊ ေခါက္ဆြဲဆိုင္ေတြရဲ႕ နာမည္ကိုၾကည့္ရင္ပဲ ဘယ္လိုဖြဲ႕စည္းပံုဆိုတာ သိလို႔ရပါ ၿပီ။ အရသာနဲ႔ စိတ္ေက်နပ္မႈကို ေပးစြမ္းမယ္ဆိုတာ လူနာမည္ေတြနဲ႔ ဆိုင္ကိုမွတ္ ထားၾကၿပီး တြင္ က်န္ရစ္ေနတဲ့ ဒီဆိုင္ေတြက အာမခံခ်က္ရွိတာေသခ်ာေနပါၿပီ။ မုန္႔တီ၊ ၿမီးရွည္နဲ႔ ေခါက္ဆြဲစားၿပီးရင္ေတာ့ လက္ ဖက္ရည္ေသာက္လိုက္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီမုန္႔ဆုိင္ မွာ တစ္မ်ဳိးတည္းပဲတာ၀န္ယူပါတယ္ဆိုေတာ့လည္း ဦးဘထြန္းေသာ၊ ပင္လံုေသာ၊ စ ပယ္ႏိုင္ေသာ၊ အရိပ္စစ္ေသာ၊ ေတာတန္းအိုင္ေသာ၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေတြဆီကို ကိုယ့္ ေျမပံုအညႊန္းနဲ႔ကိုယ္ ခ်ီတက္သြားၾကရပါၿပီ။

မံုရြာၿမိဳ႕မွာပဲ ျမင္ေတြ႕ရမယ့္ တန္းလ်ားခံုႀကီးေတြခင္းထားတဲ့ စားပြဲ၀ိုင္း၊ ကုတင္ ႀကီးေပၚမွာ သင္ျဖဴးဖ်ာ ေပၚက ထမင္းစား စားပြဲ၀ိုင္းႀကီးေတြနဲ႔ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေတြ ကို အျခားၿမိဳ႕ႀကီးေတြက ဧည့္သည္ေတြကလည္း အံ့အားသင့္ဆဲပါပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း အဲဒီတန္းလ်ားႀကီးေတြကပဲ ဆိုင္ေတြရဲ႕မိသားစုဆန္မႈနဲ႔ စားသံုးသူေတြနဲ႔ တစ္သား တည္းက်မႈေတြကို ျမင္ေနရပါၿပီ။ ေႏြးေထြးမႈ၊ ဧည့္၀တ္ေက်ပြန္မႈဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ အဓိပၸါယ္ေတြက မံုရြာၿမိဳ႕မွာ ေသးငယ္နိမ့္က်ေနတာအမွန္ပါပဲ။ အဲဒီထက္ေက်ာ္လြန္ေန တာကို အလြယ္တကူသိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဒီဆိုင္မွာေမြးကတည္းက လက္ ဖက္ရည္ေသာက္လာတာပါဆိုတဲ့စိတ္နဲ႔ ၀င္သြားလိုက္မွသာ အံ၀င္ခြင့္က်မႈရွိပါလိမ့္မယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ပုဆိုးေလး “မ” ၿပီး စားပြဲမထိုင္ခင္မွာပဲ ငါ့ခ်ဳိဆိမ့္ကြာ၊ နယားနီေဆးလိပ္ကြာ၊ စမူစာကြာေအာ္ၿပီး စားပြဲေပၚ ကားေသာ့၊ ဆိုင္ကယ္ေသာ့၊ စက္ဘီးေသာ့ တစ္ခုခုကို ဂြပ္ ဆိုျပစ္တင္လိုက္ၿပီးမွ ထိုင္ခ်လိုက္၊ အဲ့ဒါတစ္ေနကုန္ လက္ဖက္ရည္တစ္ခြက္ေသာက္ၿပီး ထိုင္ေနလို႔လည္းရသြားၿပီ၊ ေတာတန္းအိုင္က ကိုသန္းထြန္းႀကီးေကာ ရွိေသးလားဟဆို ရင္၊ ဟာသူ႔ဆိုင္က လက္ဖက္ရည္သမားေတြပဲ ထိုင္တာဟ၊ ျပင္းလြန္းတယ္လို႔ ေျပာ လိမ့္မယ္။ သူ႔လူနဲ႔သူ႔ဆိုင္ေတြကို ခြဲထားၿပီးသား။ ဘူးႏို႔ဆီနဲ႔ပဲေဖ်ာ္တဲ့ မံုရြာတစ္ၿမိဳ႕လံုးက လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေတြမွာ ခ်င္းတြင္းျမစ္သေဘၤာဆိပ္က ပ်ံက်အလုပ္သမားကေန အ ခ်မ္းသာဆံုးပြဲစားႀကီးအထိ တစ္သားတည္းျမင္ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့လည္း အဲဒီလက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေတြက မံုရြာၿမိဳ႕ရဲ႕လူမႈေရးပံုစံ၊ စီးပြားေရးပံုစံေတြပါပဲ။ သီးႏွံေစ်း ေတြက အဲဒီလက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေတြမွာပဲ ေစ်းသတ္မွတ္ၿပီးသြားၿပီ။ ေနာက္ဆံုးမဂၤလာ ေဆာင္မယ့္ သတို႔သားကေတာင္ သူ႔မဂၤလာေဆာင္အတြက္ ဓာတ္ပံုဗီဒီယို႐ိုက္ကူးေပးဖို႔ အဲဒီလက္ဖက္ရည္ဆိုင္မွာပဲ ေရႊဇင္ေယာ္ဓာတ္ပံုဗီဒီယို႐ိုက္ကူးေရးက သန္းလင္းကို အပ္ ၿပီးခဲ့ၿပီေပါ့။

ခ်င္းတြင္းျမစ္ကို အမိအရဆုပ္ကိုင္ထားတဲ့ မံုရြာ၊ ခ်င္းတြင္းကို သူပဲပိုင္ဆိုင္သြားၿပီ ဆုိတဲ့မံုရြာလို႔ေျပာၾကရတာက မံုရြာကိုက ခ်င္းတြင္းကို အလိုလိုရသြားေတာ့တာ။ အ ထက္ခ်င္းတြင္း ဥ႐ုေခ်ာင္းဖ်ား၊ ခႏၱီး၊ ကေလး၀၊ ဟုမၼလင္း၊ ေမာ္လိုက္ကေန ကုန္ပစၥည္း ေတြက မံုရြာဆီကိုလာၾကတာ။ အိႏၵိယက ကြမ္းစားတဲ့ေဆးေမႊးထိပါတယ္။ အိႏၵိယအ တြက္ တံခါးေပါက္လို႔တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ၿခံဳၿပီး ေျပာလို႔ရတယ္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္ အေနာက္ဘက္ကမ္းက ပုလဲ၊ ယင္းမာပင္၊ ဆားလင္းႀကီးကလည္း မနက္လင္းတာနဲ႔မံု ရြာသြားဖို႔ပဲျပင္ၾကရတယ္။ မံုရြာတစ္ဖက္ကမ္း ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕က ေညာင္ပင္ႀကီးကုတို႔ ဆိပ္ကေန ဆားလင္းႀကီး၊ ေရစႀကိဳ၊ ပခုကၠဴ၊ ၿမိဳင္၊ ေပါက္ၿမိဳ႕ေတြ ၀င္လာၾကတယ္။ ပုလဲ၊ ယင္းမာပင္ဘက္ကေန ပံုေတာင္ပံုညာ၊ ေယာေဆာ၊ ဂန္႔ေဂါ၊ ထီးလင္းထီးခ်ဳိင့္ၿမိဳ႕ေတြ၀င္ လာၾကမယ္။ မံုရြာေျမာက္ဘက္က တံတားသစ္ႀကီး ခ်င္းတြင္းတံတားကေန ကနီ၊ က ေလး၊ ကေလး၀၊ တမူးၿမိဳ႕ေတြ ၀င္လာၾကမယ္။ ေျမာက္ဘက္ဆီကေန တန္႔ဆည္၊ ေရ ဦး၊ ဘုတလင္ၿမိဳ႕ေတြ ၀င္လာၾကမယ္။ အေရွ႕ဘက္ အရာေတာ္ၿမိဳ႕ကေန ထန္းလ်က္ ေတြ၊ သနပ္ခါးေတြ ၀င္လာၾကမယ္။ အဲ့ဒါေတြဟာ မံုရြာရဲ႕ နိစၥဓူ၀ေတြျဖစ္ၿပီး ကုန္စည္ ဒိုင္ေတြ၊ ရာနဲ႔ခ်ီေနတဲ့ ပြဲ႐ံုေတြနဲ႔ ေစ်းႀကီးႏွစ္ေစ်းကေန အိႏၵိယကေဆးေမႊးနဲ႔ ဘုတလင္ က ကြမ္းရြက္ေတြ ေပါင္းၾကသလို ေပါင္းၾကမယ္။ ၿပီးေတာ့ ခ်င္းတြင္းသား၊ ေအာင္ကမၻာ၊ ေအာင္စႀကၤာ၊ ဒီေန႔ ေရႊစင္စႀကၤာအထိ မႏၱေလးၿမိဳ႕သို႔ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ကေန ဆိုင္ရာေနရာအသီးသီး၊ ၿမိဳ႕အသီးသီးေတြဆီကို ျဖာက်ေနတဲ့ ေနေရာင္ျခည္ေတြလို စီး ဆင္းေစခဲ့ၿပီဆိုေတာ့ ခ်င္းတြင္းကို မံုရြာက ပိုင္သြားၿပီေပါ့။

အဲဒီလို လူမႈပံုစံ၊ စီးပြားေရးပံုစံနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ မံုရြာၿမိဳ႕က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္း ပံုနဲ႔ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာလက္ရာေတြကိုလည္း ပါးစပ္ထဲမွာ အျပည့္ငံုထားတာ ကို အံ့ၾသဖြယ္ရာေတြ႕ၾကရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ မံုရြာေျမာက္ဘက္ မိုင္(၃၀)ေက်ာ္က ဘုတ လင္ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာရွိတဲ့ တြင္းေတာင္အပါအ၀င္ မီးေတာင္ေဟာင္းတြင္း၀ (၅)တြင္းဟာ ခ်င္းတြင္းျမစ္ကို စီတန္းလွ်က္ျဖတ္သန္းသြားပါတယ္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္အေရွ႕ဘက္ကမ္းမွာ တြင္းႏွစ္တြင္းက်ေရာက္ပါတယ္။ နံပါတ္(၂)တြင္း၀က စိမ္းျပာေရညွိထြက္တဲ့ တြင္း ေတာင္ျဖစ္ၿပီး နံပါတ္(၁)တြင္း၀ရဲ႕ႏႈတ္ခမ္းမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕သမိုင္းပံုအတြက္ အ ေရးႀကီးလွတဲ့ ေညာင္ကန္ရြာကိုအစြဲျပဳထားတဲ့ ေညာင္ကန္ေၾကးေခတ္ ယဥ္ေက်းမႈ သခ်ဳၤ ိင္းကို ေရွးေဟာင္းသုေတသနက ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိထားခဲ့ပါတယ္။ ေနာင္တမလြန္အတြက္ ထည့္သြင္းျမွဳပ္ႏွံေပးလိုက္တဲ့ အိုးေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ အ႐ိုးစုသခ်ၤဳ ိင္း ထဲက ျမန္မာျပည္ရဲ႕အေစာဆံုးေရေျမမွာ ေက်ာက္ေခတ္ကေနေၾကးေခတ္ကိုကူးေျပာင္း လိုက္တဲ့ ေၾကးပုဆိန္လက္နက္ေတြကို တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိၿပီး တမလြန္အတြက္ တည့္သြင္း ျမွဳပ္ႏွံေပးလိုက္တဲ့ စားၾကြင္းစားက်န္တခ်ဳိ႕က နမူနာ(Sample)လုပ္လို႔ရတဲ့အတြက္ နာ ဆာ(NASA)အာကာသသိပၸံကိုပို႔ၿပီး ေရဒီယိုကာဗြန္နည္း သက္တမ္းစစ္ၾကည့္တဲ့အခါ BC ၇၀၀ မွ ၃၀၀ လုိ႔သက္တမ္းရရွိတဲ့အတြက္ ျမန္မာ့ေရေျမမွာ ေရွးဦးလူသားေတြဟာ မံုရြာ၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္၀ွမ္းမွာ ေနထိုင္သြားၾကတယ္ဆိုတာကို ေတြ႕ရွိၾကရၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ခ်င္းတြင္းျမစ္တစ္ဖက္ကမ္းကိုကူးၿပီး အေလာင္းေတာ္ကႆပသဘာ၀ဥယ်ာဥ္ကို သြား လို႔ရသလို မံုရြာတစ္ဖက္ကမ္း ေညာင္ပင္ႀကီးကေန မိုင္(၂၀)ေလာက္မွာရွိတဲ့ ဖိုး၀င္း ေတာင္ကလည္း သဘာ၀ေက်ာက္ဂူေတြကို ထြင္းထုထားၿပီး အထဲမွာအင္း၀ေခတ္ရဲ႕အ ေကာင္းစားလက္ရာနဲ႔ နံရံပန္းခ်ီေတြကလည္း ခရီးသြားေတြကို ဆြဲေဆာင္လွပါတယ္။ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းရဲ႕ ေလးခ်ဳိးထဲက “ေခ်ာင္းဦးဆယ္ရြာ၊ အလံုမံုရြာတစ္ ေလွ်ာက္ဆီက”လို႔ စာခ်ဳိးထဲကအတိုင္း မံုရြာေတာင္ဘက္ ေခ်ာင္းဦးၿမိဳ႕မေရာက္ခင္ၾကား ထဲက ခင္မြန္ရြာက မဟာေအာင္ေျမဘုရားနဲ႔ ႐ုပ္စံုဘုရားတို႔ထဲက ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦး နံရံပန္းခ်ီေတြကလည္း အေကာင္းတိုင္းက်န္ရွိေနသလို မံုေရြးေၾကးမံုရြာက ပထမမံုေရြး ေဇတ၀န္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးရဲ႕ေက်ာင္းကလည္း ေလ့လာဖြယ္ရာမ်ားစြာနဲ႔ပါပဲ။ မံုရြာ ေျမာက္ဖက္ကပ္ရက္ အလံုက မံုရြာေလယာဥ္ကြင္းတည္ရွိသလို ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ရာသီအ လိုက္ပြဲစာရင္းမွာပါရွိတဲ့ အလံုဘိုးဘိုးႀကီးရဲ႕နတ္ကြန္းကလည္း ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းပါးမွာ ရွိျပန္ပါသည္ေပါ့။

မံုရြာ၊ မံုရြာလို႔ ဆိုျပန္ေတာ့လည္း မံုရြာၿမိဳ႕ရဲ႕ ဂုဏ္ယူစရာ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး က ပါလာျပန္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္အစိုးရေခတ္မွာ ပထမဆံုးပါရဂူ(Ph-D)ဘြဲ႕ကို လယ္တီ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ခန္းမႀကီး အုတ္ျမစ္ခ်တဲ့ေန႔ မွာ Doctor of Licture (D-lit) ဘြဲ႕ကို ဆက္ကပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း လယ္တီ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးရဲ႕ဂုဏ္ကို D-lit ပါရဂူဘြဲ႕က ေက်ာ္ႏိုင္ပံုမရပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ႏွစ္ ဆယ္ရာစုပထမပိုင္းကို လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက လႊမ္းမိုးထားႏိုင္ခဲ့ၿပီး ဗုဒၶသာ သနာေတာ္ႀကီး တည္တံ့ျပန္ပြားေရးအတြက္ က်မ္းေပါင္းမ်ားစြာ ျပဳစုခဲ့ၿပီး ကမၻာကသိလို တဲ့ ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာ ခဲရာခဲဆစ္မ်ားကို ေျဖရွင္းေပးေနခဲ့တဲ့ သာသနာ့အာဇာနည္ ပုဂၢဳိလ္ထူး ပညာရွင္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့လည္း မံုရြာသူ မံုရြာသားေတြက လယ္တီ ရပ္ကြက္က မဟာလယ္တီေက်ာက္စာတိုက္ႀကီးကို လက္ညိွဳးထိုးၿပီး ငါတို႔က လယ္တီ ထြက္ေနာ္လို႔ လုပ္ျပန္ပါေရာ။

ရန္ကုန္က အၾကြား၊ ေမာ္လၿမိဳင္က အစား၊ မႏၱေလးက စကား၊ ေရႊဘိုက စပါး၊ စစ္ကိုင္း က ဘုရား၊ မံုရြာက တရားလို႔လည္း လုပ္ျပန္ေသးတယ္။ အဲဒီလိုေျပာႏိုင္ျပန္တာလည္း ဗုဒၶ၀ါဒက်မ္းျပဳ လယ္တီဆရာေတာ္၊ မိုးညွင္းသမၺဳေဒၶက မိုးညွင္းဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ေမတၱာ ကမၼ႒ာန္း၊ မဟာေဇာတိကာရာမ ပါဠိတကၠသိုလ္ေခၚတဲ့အႀကီးဆံုးေသာ ပရိ ယတၱိစာသင္တိုက္၊ ဗိသုကာအရာမွာ အံ့မခန္းတဲ့ မိုးညွင္းသမၺဳေဒၶေစတီေတာ္ႀကီး၊ ေဗာ ဓိတေထာင္ရပ္ေတာ္မူ၊ ေလ်ာင္းေတာ္မူ၊ လယ္တီေက်ာင္းက ေကာက္စာတိုက္ေတြက လည္း အထင္အရွားျမင္ေတြ႕ေနရၿပီဆိုေတာ့လည္း မံုရြာက တရားလို႔ေျပာႏိုင္ျပန္ပါၿပီ။ အသိဥာဏ္ပညာတရားဓမၼတို႔အတြက္ ေရွ႕ေဆာင္သူေတြၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္း မံုေရြး ဆရာေတာ္၊ ေညာင္ကန္ဆရာေတာ္ဦးဗုစ္၊ လက္၀ဲေနာ္ရထာတြင္းသင္းတိုက္၀န္မဟာ စည္သူ၊ စိႏၱေက်ာ္သူဦးၾသ၊ မံုရြာသီရိမာလာေမးၿပီး မံုေရြးဆရာေတာ္ေျဖတဲ့ သမႏၱစကၡဳဒီ ပနီက်မ္းႏွစ္တြဲက အေမးဆရာ မံုရြာသီရိမာလာေခၚတဲ့ ေလွသင္းအတြင္း၀န္မင္းႀကီး ဦးခ်ိန္၊ ကင္း၀န္မင္းႀကီးဦးေကာင္း၊ လယ္တီဆရာေတာ္၊ လယ္တီပ႑ိတဦးေမာင္ႀကီး၊ ေမာင္းေထာင္းသံခ်ဳိဆရာဦးေက်ာ္လွ၊ သိန္းေဖျမင့္၊ ဦးညိဳျမ၊ စိန္ခင္ေမာင္ရီ၊ ဘုတလင္ ခ်စ္ေလး၊ လင္းယုန္ေမာင္ေမာင္၊ ဓမၼာစရိယဦးေဌးလိႈင္၊ ဓမၼကထိက ဦးလွသိန္း၊ သတၱမ လယ္တီဦး၀ိလာသတို႔ ေပၚထြန္းခဲ့တာလည္း မံုရြာျဖစ္ျပန္ပါသည္ေပါ႔။

ေတးဂီတမွာလည္း ဆရာႀကီးဦးဂုမ ၻာန္၊ ေစာင္းဆရာႀကီးဆရာဇံု၊ မံုရြာဦးေလးခန္႔၊ ဦးေအးေမာင္၊ ရြာစားႀကီး ဦးဟန္႔၊ စိန္ၾကာေပၚ၊ စိန္ျမဆင္၊ စိန္ျမရွင္၊ စိန္ဘထြန္း၊ စိန္ဘညိဳ၊ စိန္ေဒါင္းၿမိဳင္မွသည္ ၿမိဳ႕ေတာ္သိန္းေအာင္၊ မိုးပုလဲဦးေဌးေမာင္အထိ မံုရြာဂုဏ္ကိုေဆာင္ခဲ့ၾကၿပီ။ ပုန္းပုဆရာ ျမနဲ႔ တပည့္႐ႈမ၀ဦးသန္း၊ ပန္းခ်ီဦးဘမိုး၊၊ ဦးလူတင္နဲ႔ ခ်င္းတြင္းေရၾကည္ဦးေအာင္ေမာင္း တို႔ကလည္း ေက်ာ္ၾကားလွပါၿပီ။ စစ္ၿပီးေခတ္ပညာေရးကို ဆရာႀကီးဦးသာဒင္၊ ဦးေမာင္ ေမာင္စိုးတင့္တို႔က ပႏၷက္ခ်ေပးလိုက္ၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ေခတ္နဲ႔အညီရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ဖို႔ မံုရြာတကၠသိုလ္၊ မံုရြာစီးပြားေရးတကၠသိုလ္၊ မံုရြာနည္းပညာတကၠသုိလ္၊ မံုရြာကြန္ပ်ဴ တာတကၠသိုလ္၊ မံုရြာပညာေရးေကာလိပ္တို႔နဲ႔ မံုရြာကအသင့္ျဖစ္ေနခဲ့ပါၿပီ။

လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္သန္း(၄၀)က ေရွ႕ေျပးလူပ႐ိုင္းမိတ္(Primates) ျဖစ္ေခၚခဲ့တဲ့ မံုရြာအ ေနာက္ဘက္ ပံုေတာင္ပံုညာ၊ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္တစ္သန္းက အေစာဆံုးမတ္တပ္ရပ္လူကို ရွာ ေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ မံုရြာအေရွ႕ဘက္က ႏြယ္ေခြေက်ာကၠာေတာင္တန္း၊ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္တစ္ ေသာင္းက ေက်ာက္ေခတ္ေဟာင္း၊ ေက်ာက္ေခတ္လယ္၊ ေက်ာက္ေခတ္သစ္လူသား ေတြရဲ႕ ေက်ာက္လက္နက္ေျမာက္မ်ားစြာေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ မံုုရြာအေနာက္ဘက္ကမ္း ဆား လင္းႀကီးက မံုႀကိဳးျပင္ေက်ာက္သခ်ၤဳ ိင္း၊ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္သံုးေထာင္က မံုရြာေျမာက္ဘက္ ေညာင္ကန္ရြာက တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ ေၾကးေခတ္လက္နက္မ်ားနဲ႔ ေညာင္ကန္ေၾကး
သခ်ၤဳ ိင္းတို႔ကို က်ားကန္ေနခဲ့တဲ့ မံုရြာဟာ ကမၻာဦးလူသားတို႔ အဆက္မျပတ္အေျခစိုက္ လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ ဘူမိနက္သန္မဂၤလာေအာင္ေျမလို႔ပဲ ေျပာရေတာ့မယ္။ ဒီေအာင္ေျမကပဲ တိုင္းျပည္ကို ခ်စ္ခဲ့ၾကတဲ့စစ္သူႀကီးမဟာဗႏၶဳလ၊ မင္းလက္၀ါးႀကီး၊ မင္းေလာင္းေမာင္ သန္႔၊ ဗႏၵကရေသ့၊ ဂဠဳန္ဆရာစံ၊ ေမာင္းေထာင္ႏြယ္ဆရာႀကီးသခင္ကိုုယ္ေတာ္မိႈင္း၊ ဆရာေတာ္ဦး၀ိစာရ၊ သခင္ေလးေမာင္တို႔လို တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္ေတြကလည္း တာ၀န္ ေၾကခဲ့ၾကျပန္တယ္။

ဒီလိုႀကီးက်ယ္တဲ့မံုရြာဟာ အခုတိုင္လည္း အဖက္ဖက္ကအစဥ္တိုးတက္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီး တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္တယ္။ သမိုင္းမထင္ရွားလို႔ ဒႏၱာရီနဲ႔ စရမယ့္ၿမိဳ႕မ်ဳိးမဟုတ္ဘူး၊ သမိုင္းအထင္ အရွားနဲ႔ အစဥ္အလာရွိတယ္။ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္က အေရးပိုင္နဲ႔ ေၾကးတိုင္မင္း ႀကီးဟာဒီမန္(Hardiman)က ၁၉၂၁ မွာ “မံုရြာသည္ ဒီစႀကိတ္ၿမိဳ႕ႀကီးျဖစ္လာၿပီးသည့္ ေနာက္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံၾကား ကုန္သြယ္ေရးမဟာဗ်ဴဟာက် သည့္ၿမိဳ႕ျဖစ္လာသည္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္၏အေရွ႕ဘက္ကမ္း၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္ႏွင့္ ဧရာ၀တီ ေပါင္းစံုသည့္ ျမစ္ဆံုအရပ္မွ မိုင္(၅၀)အကြာတြင္တည္ရွိ၏။ အထက္ခ်င္းတြင္းသို႔သြား ၾကလာၾကသည့္ မီးသေဘၤာမ်ား၊ ကုန္တင္ေလွႀကီးမ်ား ဆိုက္ကပ္ရန္ အလြန္ေကာင္းမြန္ သည့္ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးအလြန္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ သည္လို႔ အစီရင္ခံစာေတြရပါတယ္။

ဒီလိုတိုင္းျပည္ကံၾကမၼာညိွဳးတဲ့ အဂၤလိပ္ၿဗိတိသွ်လက္ထက္မွာကိုပဲ စီးပြားေရးဦးေမာ့ခဲ့ တဲ့ မံုရြာဟာ ေရေဘး၊ မီးေဘး၊ စစ္ေဘး၊ စတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြအလီလီႀကံဳရလည္း မံုရြာ သားေတြဟာ ၿမိဳ႕ခ်စ္ေတြျဖစ္ၾကလို႔ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း မံုရြာကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ၾက ၿမဲပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အန္ဒါးဆင္းပံုျပင္ေတြနဲ႔ ဘာသာျပန္ဆုရခဲ့တဲ့ မံုရြာၿမိဳ႕က ကဗ်ာ ဆရာႀကီးဦးအံ့ေမာင္က “မီးတြင္းဆင္းသက္၊ လွသစ္တက္သည့္၊ နတ္ငွက္ပမာ၊ ၿမိဳ႕မံု ရြာ”လို႔ တင္စားဖြဲ႕ဆိုခဲ့တာေပါ့။ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာတာနဲ႔ ပညာေရး၊ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈအႏုပညာ၊ ဘာသာသာသနာေရးတို႔ကလည္း ကၽြဲကူူးေရပါ ဖူးပြင့္ေ၀ျဖာေန တဲ့ မံုရြာၿမိဳ႕ဟာ ဒီေန႔တိုင္လည္း ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းေပၚမွာ နတ္ငွက္ပမာ ၿမိဳ႕မံုရြာ အျဖစ္ ေက်ာ့ေမာ့လ်က္သာ ျမင္ေတြ႕ၾကရမွာျဖစ္ပါေတာ့တယ္။                     ။


မံုရြာႏွင့္ ပထ၀ီအေျခအေန
ေျမာက္လတၱီက်ဳ ၂၁ ဒီဂရီ ၅၅ မိနစ္ႏွင့္ ၂၁ ဒီဂရီ ၁၈ မိနစ္ၾကား အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီက်ဳ ၉၅ ဒီဂရီ ၄ မိနစ္ႏွင့္ ၉၅ ဒီဂရီ ၂၃ မိနစ္အၾကား
အက်ယ္အ၀န္း ၂၆ စတုရန္းမိုင္။
လူဦးေရ ၁၈၉၁ ခုႏွစ္ - ၆၃၁၆
၁၉၃၁ ခုႏွစ္ - ၁၀၈၀၀
၁၉၅၃ ခုႏွစ္ - ၂၆၁၈၂
၁၉၆၃ ခုႏွစ္ - ၅၀၈၉၁
ရပ္ကြက္ - ၁၈၉၁ မွာ မံုရြာရပ္ကြက္၊ ေလွကူးရပ္ကြက္ႏွစ္ခုသာရွိ
၁၉၉၅ - ၁၉ ရပ္ကြက္
၂၀၀၅ - ၂၄ ရပ္ကြက္
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာပင္အထက္ - ၂၆၇ ေပ။
ႏွစ္စဥ္ပ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္ - ၈၀ ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္။
ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္ - ၃၀ လက္မမွ ၄၅ လက္မအတြင္းရွိ (၁၉၈၀)ၿမိဳ႕နယ္မွတ္တမ္း။
မုန္ပင္မ်ားေပါက္ေရာက္ရာအရပ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မံုပင္ကိုအစြဲျပဳ၍ မံုရြာဟု ေခၚဆို သည္ကို လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ရွိ၊

မံုရြာႏွင့္ သမိုင္းျဖစ္စဥ္
- မံုရြာခ႐ိုင္ ခ်င္းတြင္းျမစ္အေနာက္ဘက္ ပုလဲၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ပံုေတာင္ေဒသတြင္ လူ၏ မူလအစ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ၾကြင္းေတြ႕။ ၁၉၂၃ တြင္ ေဒါက္တာဗာနမ္ဘေရာင္း(Banum Brown) မွ မိုးေကာင္းရြာမွ ေရွ႕အံသြားႏွစ္ေခ်ာင္းပါသည့္ ေအာက္ေမး႐ိုး(Mandible) အစတစ္ခုေတြ႕။
- အမ္ပီေဖးသီးရပ္ကပ္စ္၊ မိုးေကာင္းဂ်န္စစ္(Amphi-Pithecus Mogaungenesis) အမည္ ေပး။ ၁၉၂၇ တြင္ ေဒါက္တာ ဂ်ီဒီပီေကာက္တာ(G.D.P Cotter) မွ အလားတူေက်ာက္ ျဖစ္႐ုပ္ၾကြင္းေတြ႕။ ပံုေတာင္ဂ်ီယေကာက္တာရီ(Pondaungia Cotter) အမည္ေပး။
 ၁၉၇၈ တြင္ ဘူမိေဗဒပညာရွင္ ဦးဘေမာ္က အဆင့္ျမင့္ပ႐ိုင္းမိတ္(Higher Primate) တစ္ေကာင္၏ ဒုတိယႏွင့္ တတိယအံသြားႏွစ္ေခ်ာင္း ကပ္လ်က္ေအာက္ေမး႐ိုးအစတစ္ စကိုေတြ႕။ ပံုေတာင္လူ(Pondaung Mans) ဟု အမည္ေပး။ ၁၉၉၇ တြင္ ပံုေတာင္ ေဒသမွ အမ်ားအျပားေတြ႕ရေသာ ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ၾကြင္းမွာ အမ္ပီပီေသကပ္စ္ၿဖစ္ၿပီး ေနာင္တြင္လူျဖစ္လာမည့္ ပ႐ိုင္းမိတ္မ်ားအနက္ ေရွ႕အက်ဆံုးပ႐ိုင္းမိတ္ျဖစ္၍ ယခင္ႏွစ္ သန္း(၄၀) (Before Present B.P) က ေနထိုင္သြားေသာ သတၱ၀ါျဖစ္သည္ဟု အခိုင္အ မာသတ္မွတ္(သန္းထြန္း၊ ၂၀၀၄၊ ၇-၁၆)

အေစာဆံုးလူသားမ်ဳိးႏြယ္အစ မံုရြာခ႐ိုင္၊ ပံုေတာင္ေဒသမွဟု ဆိုႏိုင္။

- မံုရြာခ႐ိုင္၊ ေခ်ာင္းဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ႏြယ္ေခြရြာ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ မံုရြာအေရွ႕ ဘက္ ေရႊျမင္တင္ေတာင္ဘက္စြန္း၊ ဒဂၤါးကုန္းမွ ၁၉၇၈ တြင္ ပါေမာကၡဦးဘေမာ္ ကပင္ ဘယ္အံသြားႏွစ္ႏွင့္ ေမး႐ိုးအစိတ္အပိုင္း ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ၾကြင္းကိုေတြ႕ သျဖင့္ အႀကိဳသမိုင္းတြင္ လူသိမ်ားသည့္ ပီကင္းလူ(Peaking Man) ဂ်ာဗားလူ (Java Man) တို႔ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိ။ မတ္ရပ္လူ(Homo-Erecuts)ဟုေခၚသျဖင့္ ႏြယ္ေခြလူဟု သတ္မွတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ မံုရြာနယ္တစ္၀ိုက္ တြင္ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ (Evolutionfoman) အတိုင္း ေရွးလူမ်ားေနထိုင္သြားၾက။

- ေက်ာက္ေခတ္မံုရြာ
၁၉၃၇ တြင္ အေမရိကန္ ဟားဗက္တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡေဒါက္တာမိုးဗီးယပ္ (Dr. Movius) ႏွင့္အဖြဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံလာၿပီး ေက်ာက္ေခတ္ေလ့လာ အထက္အ ညာေဒသတြင္ ေက်ာက္ေခတ္လက္နက္မ်ားစြာ ေတြ႕ရသျဖင့္ “အညာသား” ယဥ္ ေက်းမႈဟုသတ္မွတ္၊ မံုရြာေဒသမွလည္း အညာသားဓေလ့ (Anyarthiam Culture) ေတြ႕ရွိ။
မံုရြာခ႐ိုင္ ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္ မိုးႀကိဳးျပင္ရြာမွ ေကာင္းေခတ္ေဟာင္း၊ ေက်ာင္း ေခတ္လယ္၊ ေက်ာက္ေခတ္သစ္၊ ေက်ာက္လက္နက္မ်ားကို တစ္စုတစ္ေ၀း တည္းေတြ႕ရွိ။
ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္ ဆားထံုးရြာ၊ ပိုင္းေတာင္ႀကီးရြာအနီး ေထာက္မကုန္းမွ ေက်ာက္ေခတ္သစ္လက္နက္မ်ား၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနမွ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိ။
-  ေၾကးေခတ္မံုရြာ
၁၉၉၈ တြင္ မံုရြာေျမာက္ဘက္ ဘုတလင္ၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္ကန္ရြာအေနာက္ ေတာင္ဘက္မွ ေၾကးလက္နက္ႏွင့္ အ႐ိုးစုမ်ားစြာေတြ႕ရွိ၊ ေခါင္းပြပုဆိန္၊ လွံသြား မ်ားမွာေၾကးျဖင့္ ပံုေလာင္းၿပီး၊ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ၊ ကေလးအ႐ိုးစုမ်ား ပကတိ အတုိင္းေတြ႕၊ အိုးအရြယ္အစားမ်ဳိးစံုကို အိုးထိန္းစက္မ်ားျဖင့္ မာေက်ာေျပာင္ေခ်ာ စြာ ျပဳလုပ္ထား၊ ယခင္ႏွစ္ ၃၀၀၀ က အဆင့္ျမင့္ေသာ ေၾကးေခတ္ဓေလ့ျဖစ္။
- ပ်ဴေခတ္မံုရြာ
ေအဒီ ၁၀၆၀ တြင္ ေရးသားျပဳစုခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္တန္းမင္းဆက္ရာဇ၀င္သစ္ (New History of T’aung Pynasty) မွ ပ်ဴ (၃၂)ၿမိဳ႕အနက္ ပု၀ုတို(Pu-Wu-To)သမုတ္ တဲ့ၿမိဳ႕မွာ အလံုမံုရြာတစ္၀ိုက္တြင္ရွိ။ အလီဆီ (သို႔) အာလီကိုမွာ အလႅကပၸ(မံုရြာ ၿမိဳ႕နယ္မွ ရြာ)ျဖစ္။ သေရေခတၱရာပ်ဴအင္ပါယာ၏ ေျမာက္ဘက္အက်ဆံုးေသာ ေဒသမ်ားျဖစ္။
- ပုဂံေခတ္မံုရြာ
၁၂၅၆ ခုႏွစ္ ထိုးရွင္မဟာကႆပဘုရားေက်ာက္စာတြင္ မုန္ရြာျမစ္စည္ဟုေတြ႕။
မံုရြာ၀န္းက်င္တြင္ရွိေသာ ေက်ာကၠာ၊ ခင္မြန္၊ ေခ်ာင္းဦး၊ သာစည္၊ အနိမ့္၊ အျမင့္ စသည္တို႔တြင္ ပုဂံေခတ္ထိုးေက်ာက္စာမ်ား ေတြ႕ရွိရေသာ္လည္း မံုရြာတြင္မူ ပုဂံ ေခတ္ထိုးေက်ာက္စာမ်ား ယခုထိမေတြ႕ရွိရ။
- အင္း၀ေခတ္မံုရြာ
ခရစ္ႏွစ္ ၁၃၃၄ ေရးထိုးေသာ ေရႊေက်ာင္းေက်ာက္စာတြင္ အျမင့္၊ ကုခန္၊ အဖ နိမ့္၊ ေလေသာင္၊ ပင္ကီဆဲတိုက္၊ ငေဖါင္၊ ငလက္ပံေကာင္၊ ကံနီေလကူ၊ ပတံုမ္ ဟု မံုရြာမွ ရပ္ကြက္ေလွကူးႏွင့္ကပ္လ်က္ ဗနံ(အလံု)ကို ေတြ႕ရ၊

သာလြန္မင္း(၁၆၂၉-၄၈) လက္ထက္ ၁၆၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ေကာက္ယူသည့္စစ္တမ္း တြင္ “၉၉၉ ခု မုန္ရြာစစ္တမ္း” ဟု ေတြ႕ရ။
(၁၇၃၃-၁၇၅၂) ဟံသာ၀တီေရာက္မင္း ဓမၼရာဇာဓိပတိလက္ထက္ မံုရြာေတာင္ ဘက္ မက်ည္းကုန္းရြာေစတီေက်ာင္းရွိ ေခါင္းေလာင္းစာတြင္ မံုရြာေက်ာင္းတကာ၊ ေက်ာင္းတကာမ ေကာင္းမႈဟု ေတြ႕ရွိ။
ပုဂံေခတ္မွ အင္း၀ေခတ္လယ္အထိ မုန္ရြာဟု ေရးခဲ့ရာမွ ၁၈ ရာစုႏွစ္၀က္တြင္ မုန္ရြာမွ မံုရြာဟု ေျပာင္းလဲေရးထိုးလာသည္ဟု ေတြ႕ရ။
- ၂၀ ၾသဂုတ္၊ ၁၇၅၁ တြင္ စိႏၱေက်ာ္သူဦးၾသ၏ က၀ိလကၡဏသတ္ပံုက်မ္းတြင္ သလႅာျမစ္စံု၊ ၿမိဳ႕ဗဒံု၊ မံုရြာႏွင့္ မေ၀း(က၀ိ၊ မ်က္၊ ၄) ဟုေတြ႕ရ။
- ၁၇၅၈ ႏို၀င္ဘာလ (၁)ရက္ေန႔တြင္ ဦးေအာင္ေဇယ် မဏိပူရကသည္းသို႔ စစ္ခ်ီ ရာတြင္ တပ္စခန္းခ်သည့္ေနရာမ်ားတြင္ မံုရြာကိုေတြ႕ရ။
- ဘိုးေတာ္ဘုရားေခၚ ဗဒံုမင္းသည္ မင္းသားဘ၀တြင္ မံုရြာေျမာက္ဘက္ ယခုမံုရြာ ေလယာဥ္ကြင္းရွိသည္ အလံုေခၚ ဗဒံုၿမိဳ႕ကိုစားရ။ ဘုရင္ျဖစ္၍ ကိုယ္ရံေတာ္တပ္ ဖြဲ႕ရာတြင္ ေတာင္ (၁၅၀)အမႈထမ္းစု ေရြးရာတြင္ မံုရြာေတြ႕ရ။
- မင္းတုန္းမင္းႏွင့္ သီေပါမင္းလက္ထက္တြင္ မံုရြာ၌ေက်ာက္စိမ္းခြန္ေကာက္ရန္ မံုရြာတြင္ ကင္းစခန္းဖြင့္လွစ္ေၾကာင္းေတြ႕ရ။
- မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္ (၁၈၆၈) လႊတ္ေတာ္ကထုတ္ျပန္ေသာ ေနမင္းမ်ားစာ တြင္ မံုရြာသူႀကီးငအိုဟု ေတြ႕ရ။

- အဂၤလိပ္သိမ္းၿပီး မံုရြာ
မံုရြာနယ္မွ ဗိုလ္လွဦးေခါင္းေဆာင္ မ်ဳိးခ်စ္ေတာ္လွန္ေရးေပၚေပါက္၊ ၂၀ ဇန္န၀ါရီ ၁၈၈၆ တြင္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရမွ ခ်င္းတြင္းျမစ္႐ိုးတစ္ေလွ်ာက္ သူပုန္မ်ားႏွိမ္ႏွင္းရန္ ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးပရင္ဒါဂတ္ကို(General Prendergast) ကို အမိန္႔ေပး။
ကပၸတိန္ေရကာ(Captain F.D Raiker) ကို အလံုၿမိဳ႕၌ ဒုတိယေကာ္မရွင္နာ မင္း ႀကီးခန္႔အပ္ၿပီး ေအာက္ခ်င္းတြင္းစီရင္စုကို ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရား ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္တြင္ စတင္၊ မံုရြာမွ ဗုိလ္လွဦးႏွင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္အေနာက္ဘက္ကမ္းမွ ေရႊဂ်ဳိးျဖဴမင္းသားႏွင့္ နဂါးဗိုလ္မင္းသားတို႔ကို ႏွိမ္နင္း။ ၁၈၈၇ တြင္ ဗုိလ္လွဦး အရာေတာ္၀ါးေတာ္ရာ၌က်ဆံုး။
၁၈၈၈ တြင္ နဂါးဗုိလ္မင္းသားအား မံုရြာေထာင္၌ ႀကိဳးေပး၍သတ္။ ၁၈၈၇ တြင္ ေရႊဂ်ဳိးျဖဴမင္းသား ခ်င္ပစ္ရြာ၌ က်ဆံုး။ ၿဗိတိသွ်ဘက္မွအျမင့္ဆံုးကပၸတိန္ေဂ်ေဂ် ကေနဒီႏွင့္ ေမဂ်ာေ၀ါလ္တာဘီဘီတို႔ ေရႊခ်ဳိးျဖဴတပ္မွ ခ်င္ပင္ရြာသားဗိုလ္သာ ၾကည္ ဓါးခ်က္ျဖင့္ က်ဆံုး။
၁၈၈၈ ဧၿပီ ၂၅ တြင္ ျမဴနီစပယ္အက္ဥပေဒအရ မံုရြာ ျမဴနီစပယ္အဖြဲ႕ဖြဲ႕ၿပီး အေရးပိုင္႐ံုးကို အလံုၿမိဳ႕မွ မံုရြာၿမိဳ႕သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္း။
မံုရြာမွာ ဒီစႀတိတ္ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕အျဖစ္ တရား၀င္ရပ္တည္။
၁၈၉၁ မွ ၁၈၉၄ အတြင္း စစ္ ေဆး႐ံု၊ စာတိုက္၊ ေၾကးနန္းအက်ဥ္းေထာင္၊ ေျမတိုင္း႐ံုး၊ အင္ဂ်င္နီယာ႐ံုး၊ ရဲဌာန တို႔ တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္၊ ၁၈၉၂ တြင္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ၀က္စလီယန္ေက်ာင္းအ လယ္တန္းထိဖြင့္။
၁၉၀၈ တြင္ အထက္တန္းေက်ာင္သို႔ တိုးျမွင့္ဖြင့္။
၁၈၈၂ တြင္ ဧရာ၀တီလာဖေလာ္တီလာကုမၸဏီမွ အထက္ခ်င္းတြင္းအထိ မီးသေဘၤာစတင္ခုတ္ေမာင္း။
၁၈၉၈ တြင္ ျမန္မာ့မီးရထားလမ္းကုမၸဏီက မံုရြာမွ အလံုအထိ၊
၁၉၂၃ တြင္ အလံုမွ ေရဦးအထိ၊ မီးရထားလမ္းတိုးခ်ဲ႕ေဖာက္လုပ္ ေျပးဆြဲ။
၁၈၉၇ တြင္ ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းတာ႐ိုးတည္ေဆာက္။
၁၉၀၀ တြင္ စစ္ကိုင္း၊ မံုရြာ၊ အလံု မီးရထားလမ္းဖြင့္လွစ္။

၀က္စလီယန္ေက်ာင္း (၁၈၉၂)
ဗုဒၶဘာသာေက်ာင္း (၁၉၁၈)
ေနရွင္နယ္ေက်ာင္း (၁၉၂၀)
လယ္တီစာသင္တိုက္ (၁၉၂၄)
မိုးညွင္းသမၺဳေဒၶေစတီ (၁၉၃၉)
တာ႐ိုးက်ဳိး၊ ၿမိဳ႕ေရလႊမ္း (၁၉၃၉)
တစ္ၿမိဳ႕လံုးျပာက် (၁၉၄၂-၄၅)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆာင္ဆန္း လူထုတရားပြဲလာက်င္းပ (၂၁ မတ္၊ ၁၉၄၇)
ေလယာဥ္ကြင္းဖြင့္ (၁၉၅၁)
တစ္ၿမိဳ႕လံုးမီးေလာင္ (ေမ ၆၊ ၁၉၅၇)
ေဒသေကာလိပ္ဖြင့္ (၁၉၇၇)
အထူးကုေဆး႐ံု (၁၉၇၈)
ကၽြန္းေခ်ာင္းမွ လွ်ပ္စစ္ရ (၁၉၈၂)
နာရီစင္ဖြင့္ (၁၉၈၅)
ေအာ္တိုတယ္လီဖုန္းႏွင့္ စက္မႈလက္မႈသိပၸံေက်ာင္းဖြင့္ (၁၉၈၆)
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေၾကး႐ုပ္ကို ဂ်ာမနီျပန္ ပန္းပုအေက်ာ္အေမာ္ ဦးစိုးတင့္၏လက္ရာျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ (၁၉၈၈)
၁၉၈၈ စစ္တမ္းတြင္ လူဦးေရ (၁၁၄၆၀၈)
အိမ္ေျခ (၂၃၆၉၈)၊ ရပ္ကြက္ (၁၈)၊ ေစ်း (၆)၊ ဘုရား (၂)၊
ေရႊစည္းခံု၊ ဆုေတာင္းျပည့္၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း (၁၁၁)၊
သံဃာ (၄၀၂၄)၊ သီလရွင္ (၃၄၉)၊
ခရစ္ယာန္၊ အစၥလာမ္၊ ဟိႏၵဴ၊ ဆစ္၊ တ႐ုတ္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားလည္းရွိ။


ပန္းခ်ီဆရာဦးဘၾကည္ျပခဲ့တဲ့လမ္းကို အားလုံးတစ္ခ်က္ေလာက္ၾကည့္ပါ

ပန္းခ်ီဆရာဦးဘၾကည္ျပခဲ့တဲ့လမ္းကို အားလုံးတစ္ခ်က္ေလာက္ၾကည့္ပါ
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
ကြ်န္ေတာ္လက္လွမ္းမီတဲ့ ပုဂၢလိကစုေဆာင္းသူေတြပိုင္ဆိုင္တဲ့ပန္းခ်ီကားအခ်ဳိ႕ကိုမွ်ေဝျပီးျပေပးပါ့မယ္၊
ဒီပန္းခ်ီကားေတြကိုစုေဆာင္းထိန္းသိမ္းထားတဲ့သူေတြက တန္ဖိုးကိုနားလည္ျပီး ဂုဏ္ယူျမတ္ႏိုးတဲ့စိတ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကတဲ့သူေတြျဖစ္တယ္ အႏုပညာ႐ွင္ေသဆုံးသြားျပီး အဲဒီအႏုပညာ႐ွင္ဖန္တီးခဲ့တဲ့ ပန္းခ်ီကားေတြက
အႏုပညာ႐ွင္ နာမည္ၾကီးရင္ၾကီးသလို ေငြေၾကးအရ တန္ဖိုးေတြတက္ခဲ့ၾကတာ အားလုံးသိတာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ပန္းခ်ီကားေကာင္းတစ္ကားကို ဆုံးျဖတ္ဖိုၾကေတာ့ ေငြေၾကးေရာ၊ နာမည္ၾကီးတာေရာနဲ ့မဆိုင္ေတာ့ပါဘူး၊ အဲဒီထဲမွာမွ အမ်ဳိးသားရတနာစာရင္းမွာ ထည့္သြင္းဖို႔ၾကေတာ့ ေ႐ြးခ်ယ္ဖို႔က ပိုလို႔ခက္ခဲပါေသးတယ္၊ ေ႐ွ႕ကဆရာဦးဘၾကည္က ႏိုင္ငံရဲ့ အမ်ဳိးသားရတနာ လို႔သတ္မွတ္ျပီး ႏိုင္င္ရဲ႕အမ်ဳိးသားျပတိုက္(National Museum Collection) အတြက္ ေ႐ြးခ်ယ္ဝယ္ယူ စုေဆာင္းေပးသြားတဲ့ ပန္းခ်ီကားေတြကို အခုခင္ဗ်ားတို႔ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျမင္ေတြ႕ၾကရေတာ့ ေက်နပ္၊ ဂုဏ္ယူျပီး ဘဝင္က် ကရတယ္မဟုတ္လား၊ အမ်ဳိးသားပန္းခ်ီဆရာဆိုတာ ဘယ္လိုအႏုပညာ႐ွင္မ်ဳိးလည္း၊ National Treasure
ဆိုတဲ့ အမ်ဳိးသားရတနာဆိုတာ ဘယ္လိုအႏုပညာပစၥည္းလဲလို ့ နည္းနည္းေတာ့ ရိပ္မိၾကမယ္လို႔ထင္ပါတယ္။

ေ႐ွးေဟာင္းပန္းခ်ီကားဆိုတာနဲ ့ပိုက္ဆံေတာ့ရျပီလို ့ထင္တာ၊ ေျပာဆိုတာေတြက ဥာဏ္နည္းလြန္လွပါတယ္၊ အဲဒီေတာ့
ကြ်န္ေတာ့္မိတ္ေဆြမ်ားက အဲဒီအေၾကာင္းအရာေတြအတြက္ အဲဒီလိုေျပာဆိုခ်ိန္ထိုးမွာ မဟုတ္တဲ့သူေတြလို႔ပဲ ထင္ထားပါ့မယ္၊
ဒီေတာ့ ေငြေၾကးတန္ဖိုးအတြက္မဟုတ္ပဲ အျခားမ်ားစြာေသာ တန္ဖိုးမ်ားစြာ အတြက္ဒီလို အႏုပညာ႐ွင္ေတြရဲ့ အႏုပညာ
လက္ရာေတြကို အႏၱရာယ္ေရာျပြမ္းလွတဲ့ ဒီေခတ္ဒီကမၻာမွာ ေနထိုင္ၾကရျခင္း အစိတ္အပိုင္းထဲမွာ ကိုယ္နဲ႔မကြာ ထိန္းသိမ္း
ေစာင့္ေ႐ွာက္ျပီး မေပ်ာက္မပ်က္က်န္႐ွိေနလို ့အခုျမင္ေတြ ့ခြင့္ရတယ္ ဆိုတဲ့ေက်းဇူးကို ဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့တာကလြဲလို႔
က်န္တာ ဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့ေတြးေတာရန္မ႐ွိပါ။

ဒီလို အသက္ဝင္ျပီး ေခတ္အဆက္ဆက္ကိုျဖတ္သန္းသြားကာ ဒါ ျမန္မာေတြပဲလို႔ တြင္က်န္ရစ္ခဲ့မယ့္ အႏုပညာပစၥည္းေတြဟာ
ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္ဖို႔ဆိုတာ အႏုပညာတန္ဖိုးသက္သက္ကို ခ်င့္တြက္ႏိုင္တဲ့ ဥာဏ္ရည္႐ွိျပီး ႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးတတ္တဲ့ ႏွလုံးသား
လည္းပါတဲ့အျပင္ ထိုက္ မွလည္းရမယ္ဆိုတဲ့ ႏွလုံးသြင္းဆင္ျခင္မႈလည္း ႐ွိရပါမယ္လို႔ေျပာခ်င္ပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ရဲ့
ဒီေျပာဆိုမႈမွာ လူတတ္လိုစိတ္လုံးဝမဟုတ္ပါ ဆိုတာနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ဖန္တီးတဲ့ အႏုပညာလက္ရာကို ခင္ဗ်ားတို႔ဆီက အသိအမွတ္
ျပဳျခင္းကို ရတဲ့အခါမွသာ ဂုဏ္ယူမွာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းပါပဲ။

လိုအပ္ခဲ့ျပီထင္လို ့မွ်ေဝးေပးတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္သက္သက္မွ်သာျဖစ္ပါတယ္၊ ေ႐ွ႕ကေရးဆြဲသြားတဲ့ပန္းခ်ီကားေတြကိုမျမင္ဖူး
ၾကဖူးဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္သိျပီးသားပါ၊ ပန္းခ်ီကားနဲ႔ပဲ ဥပမာေဆာင္လိုက္ရျခင္းကိုလည္း နားလည္ေစလိုပါတယ္ ထိုနည္းႏွင္ႏွင္
ပင္ အျခားနယ္ပယ္မ်ားတြင္လည္း ထိုကဲ့သို႔႐ွိႏိုင္ေပတယ္လို ့ဥာဏ္ေစစားျပီး သိျမင္ေစလိုတဲ့ ေစတနာပါေၾကာင္းလည္းေျပာရင္း ေစစားႏိုင္ၾကပါေစလို႔လည္း ဆုေတာင္းပါတယ္၊ ေ႐ွ႕လူေတြဘာလုပ္၊ ဘယ္လိုေနထိုင္ဆိုတာကို ေမ့ေလ်ာ့ခဲ့ၾကျပီျဖစ္တယ္၊အတိတ္က ဘာေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္ဆိုတဲ့ ေျမပုံညႊန္းကိုမသိ နားမလည္လို ့အနာဂတ္ကို ဘယ္လိုသြားရမွန္းမသိ႐ုံတင္မက ဆင္ျခင္ႏိုင္ဖို႔ဥာဏ္ပါ ကြ်န္ေတာ္တို ့ တုံး သြားတာကိုပါ ျမင္ေနရပါတယ္။

ဥာဏ္က (၃) ခုလိုပါတယ္။
၁-အတိတ္ကလုပ္ရပ္ျဖစ္တဲ့သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ရမယ့္ဥာဏ္ ေပၚဖို႔ လိုပါတယ္၊
၂-အတိ္တ္ကလုပ္ရပ္ေတြမွာ ဘယ္သူေတြဘာလုပ္ခဲ့တယ္၊ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ခ်ိန္ထိုးဆင္ျခင္ျပီး
    ဘာလုပ္လို ့ဘာျဖစ္တယ္ဆိုတာကို     ေစာေၾကာတတ္ဖို ့ဥာဏ္လိုပါတယ္။
၃- အတိတ္ကျဖစ္ရပ္ေတြကိုဆင္ျခင္ျပီးမွ အနာဂတ္ကို ဘယ္လိုေလွ်ာက္လွမ္းရမယ္ဆိုတာ ေ႐ြးခ်ယ္ျပင္ဆင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေလ်ာက္လွမ္းၾကဖို႔ကေတာ့ ကိုယ္စမ္း၊ ဥာဏ္စြမ္း႐ွိသမွ်ေပါ့။

ကြ်န္ေတာ္တို႔က အေျခခံျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေမ့ေလ်ာ့ခဲ့ၾကျပီး ကိုယ့္မွာ႐ွိတဲ့ဇာတိပုည ဂုဏ္မာနကို
အေပ်ာက္အပ်က္ခံျပီး ေက်ာခိုင္းခဲ့တာ ျမင္ရပါျပီ၊ ကိုယ့္မွာ႐ွိတဲ့ ႏွစ္ေထာင္ခ်ီတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈပုံစံေတြကို အထင္ေသးစရာလို႔
ျမင္ခဲ့ၾကတာ အဆိုး႐ြားဆုံးကိစၥပါပဲ၊ အဲဒီကစျပီး တန္ဘိုးဆိုတာကို မခ်င့္တြက္တတ္တဲ့အထိ အ လိုက္ၾကတာမွ တက္ညီလက္ညီ
လို႔ပဲ ေျပာပါရေစ၊ အဲဒီကစျပီး ႐ုပ္ဝတၳဳေနာက္ပဲ လိုက္တတ္ေတာ့တာလည္း တက္ညီလက္ညီလို႔ပဲေျပာပါရေစ။

ဘာမွထုတ္ကုန္မ႐ွိတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံက သဘာဝရင္းျမစ္ျဖစ္တဲ့ သယံဇာတနဲ႔ လူသားအရင္းအျမစ္ျဖစ္တဲ့ ေ႐ွးေဟာင္းပစၥည္းနဲ႔
အႏုပညာလက္ရာကိုပဲ ေရာင္းစားျပီး ေခတ္ကမၻာထဲကို လိုက္လာတာျမန္မာျပည္ပါ၊ ခနေနရင္မဟုတ္ဘူး အားလုံးကုန္သြားပါျပီ၊ မၾကာခင္ ဒီဒဏ္ေတြကို ခါးသီးစြာခံစားၾကရပါလိမ္မယ္၊ ႏိုင္ငံကေသးလို႔၊ ဆင္းရဲလို ့ အထင္ေသးခံရတာမဟုတ္ဘူး၊ ကိုယ့္တန္ဖိုးကို ကိုယ္ေမ့ေလ်ာ့ျပီး ကိုယ့္ပုံ ကိုယ့္ပန္းကို ေဖ်ာက္ပစ္ခဲ့ၾကလို႔ပဲ။

ကိုယ့္ပုံကိုယ့္ပန္းကို ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႔ ပန္းခ်ီဆရာၾကီး ဦးဘၾကည္နဲ႔ပဲ ဥပမာေပးလိုပါတယ္။
ဆရာဦးဘၾကည္ဟာ ႏိုင္ငံတကာ ပန္းခ်ီေရးနည္းကို ေကာင္းစြာ ေလ့လာသင္ယူတတ္ေျမာက္ျပီး ကိုယ္တိုင္ဖန္တီးတဲ့အခါ
ျမန္မာတို ့ရဲ့ ႏွစ္ေထာင္နဲ ့ခ်ီတဲ့ယဥ္ေက်းမႈထဲကလာတဲ့ ျမန္မာ့ဟန္၊ ျမန္မာ့ရနံ႔၊ ျမန္မာ့အေငြ႕အသက္ေတြ နဲ႔ပဲကိုယ္ပိုင္ ဖန္တီး
သြားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ေခတ္ကမၻာက ဒါျမန္မာပဲလို႔ အသိမွတ္ျပဳခဲ့ၾကတာ ဦးဘၾကည္ကိုပါပဲ။

ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ့ပန္ခ်ီကား မဟုတ္ပဲ တစ္ျခားေသာပန္းခ်ီကားကို ဦးဘၾကည္ပန္းခ်ီကားလို႔ထင္လို႔ မွားယြင္း စုေဆာင္းမိတယ္
ဆိုရင္လည္း အသိလည္းနည္း၊ ဥာဏ္လည္းနည္း၊ ပညာလည္းမြဲလြန္းလို႔သာ ျဖစ္မယ္လို႔ေျပာခ်င္တာက ဦးဘၾကည္ရ႐ွိခဲ့တဲ့ ကိုယ္ပိုင္ဟန္က အေၾကာင္းမဲ့မဟုတ္ပဲ အသိ၊ ဥာဏ္ပညာ၊ တရားဓမၼတို႔ ပါဝင္ျပီး ႏႈိင္းဆဓမၼၾကီးစြာနဲ႔ ျမန္မာတစ္ေယာက္က ေက်ာ္ခဲ့တဲ့ေတာင္ကို ေနာက္တစ္ေယာက္က ေက်ာ္ဖို႔ဆိုတာ တစ္ျခားလမ္းေၾကာင္းကပဲ ေက်ာ္လို႔ရလိမ့္မယ္ဆိုတာကို ေျပာခ်င္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။

အတူမ႐ွိအတုမ႐ွိဆိုတာထက္ ႏိုင္ငံရဲ့ အမ်ဳိးသားပန္းခ်ီဆရာအဆင့္ဆိုတာ အေၾကာင္းမ်ားစြာ႐ွိပါတယ္ ဆရာဦးဘၾကည္ကို
ဖယ္ထုတ္ၾကည့္လိုက္ရင္ ကြ်န္ေတာ္တို ့ငယ္ဘဝေတြဟာ ေျခာက္ခန္းသြားႏိုင္ပါတယ္၊ ခင္ဗ်ားငယ္ငယ္ကတည္းက စခဲ့တဲ့ ညတစ္ညလသာသာက ဦးဘၾကည္ေရးဆြဲေပးခဲ့တာပဲ၊ မိုးေပၚမွာၾကယ္တစ္လုံး တိမ္ဖုံးပါလို႔ လမသာပုံကလည္း ဦးဘၾကည္
ကပဲေရးဆြဲေပးခဲ့တာပဲ၊ ပထဝီဝင္ေရာ၊သမိုင္းေရာ ေျမပုံေလးေတြထိ ဦးဘၾကည္ပဲေရးဆြဲေပးခဲ့တာပဲ၊ ေ႐ႊေသြးစာေစာင္
က စိတ္ဓါတ္က်ေနတဲ့နဂါးတို႔၊ ေပ်ာ္ေနတဲ့ႏြားတို ့က ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ့ ေနာက္မ်ဳိးဆက္ အေပၚထားတာတဲ့ ေစတနာက
ေနေပါက္ဖြားခဲ့လို ့သာ ကြ်န္ေတာ္တို႔တေတြ ( ေတ၊ ဇ၊ သု၊ ေန၊ မ၊ ဘူ၊ စႏၵာ၊ ဝိ၊ ေဝ ) ဆိုတဲ့ ဇာတ္ၾကီး(၁၀)ဘြဲ႕ကို
တစ္သက္လုံး မွတ္မိေနခဲ့တာပဲ၊ အလုပ္လုပ္ေနသည္ဆိုတဲ့ ေမာ္ေတာ္ကားေလးရဲ႕ ဇာတ္လမ္းဆိုရင္ေဝါဒစၥေနကထုတ္တဲ့ ကားေလးေတြရဲ့ ကာတြန္းထက္ အႏွစ္(၂၀)ေလာက္ေစာျပီး ကြ်န္ေတာ္တို႔က ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ့ေ႐ႊေသြးကေန ဖတ္ဖူးျပီးသားပဲ။ ႏိုင္ငံ့တာဝန္လို အေရးပါတဲ့အခန္းက႑မွာ တာဝန္ယူေတာ့လည္း အမ်ဳိးသားျပတိုက္အတြက္ အမ်ဳိးသားပိုင္အဆင့္
အတန္းအတြက္ ပန္းခ်ီကားစုေဆာင္းဝယ္ယူဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ရာမွာလည္း ခင္ဗ်ားတို႔ကြ်န္ေတာ္တို ့ဂုဏ္ယူရမယ့္ ပန္းခ်ီကားေတြ
ပဲျဖစ္ခဲ့တာ၊ ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ႕တာဝန္ယူတဲ့စိတ္ တည့္တည့္နဲ႔ ပညာဥာဏ္ကိုသုံးျပီး ရဲရဲဆုံးျဖတ္ခဲ့တာ မဟုတ္ရင္ ၁၉၄၅ ကပင္ ေသဆုံးသြားခဲ့တဲ့ ဦးဘဥာဏ္ရဲ့ ပန္းခ်ီကားေတြကိုျမင္ဖူးၾကရမွာေတာင္မဟုတ္ပဲ အႏႈိင္းအဆ အဆုံးအျဖတ္ေတြလြဲေခ်ာ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဆရာဦးဘၾကည္ေလ်ာက္ခဲ့တဲ့လမ္းက ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီျပီးလာခဲ့တဲ့ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈလမ္းေၾကာင္း အတိုင္းပဲျဖစ္ျပီး
ႏီုင္ငံတကာက နည္းပညာနဲ ့ေပါင္းစပ္ကာ ေခတ္ကမၻာထဲကို ကိုယ္ပိုင္ဟန္နဲ႔ ကိုယ့္ပုံ ကိုယ့္ပန္းနဲ႔ ရဲရင့္စြာဝင္ေရာက္သြားႏိုင္
တဲ့ တစ္ဦးတည္းေသာပထမဆုံးျမန္မာျဖစ္တယ္လို ့ေျပာပါရေစ။

ကြ်န္ေတာ္တို ့သြားရမယ့္လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ နည္းနာယူၾကရမွာက ဦးဘၾကည္ပါ၊ ကမၻာကလက္ခံမယ့္ ျမန္မာတို႔ရဲ့ ပုံစံက
ဦးဘၾကည္ရဲ့ ပုံစံပါ၊ ပန္းခ်ီဆရာဆိုေပမယ့္ နယ္ပယ္စုံ၊ အေၾကာင္းအရာစုံအတြက္ နမူနာယူ ၾကရမွပါ၊ ပုဂံ၊ ပင္းယ၊ အင္းဝ၊ေတာင္ငူ၊ ေညာင္ရမ္း၊ ကုန္းေဘာင္ ေခတ္အဆက္ဆက္က ျမန္မာတို႔ရဲ့ ယဥ္ေက်းမႈပုံစံကို ဆရာဦးဘၾကည္က ဆင္ျခင္ႏိုင္ခဲ့ေတာ့ ဆရာေရးဆြဲ
ခဲတဲ့ ဗုဒၶဝင္ထဲက ေဂါတမဗုဒၶရဲ့ ဟန္ေတြက ဘုရားဆိုတဲ့ဂုဏ္နဲ႔ ျပည့္စုံျပီး သူ႔စာမ်က္ႏွာေတြထဲမွာကိုသူ႔ဘုရားပုံေလးေတြက သီးသန္႔ျဖစ္ေနခဲ့ျပီး တစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ ဗုဒၶဝင္ဆိုတာနဲ႔ ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ့ လႊမ္းမိုးမႈကို ေက်ာ္လို႔ မရၾကေတာ့ဖူး
မဟုတ္လား။

ၾကည့္ၾကည့္ရေအာင္ပါ မွ်ားအစြမ္းျပေနတဲ့ သိဒၵိတၳမင္းသားရဲ့ေနာက္က နန္းေတာ္ေဆာင္မ်ားနဲ႔ ဓါတ္ေတာ္ မ်ားေဝငွေနေသာ
ေဒါဏပုဏၰားရဲ့  ဓါတ္ေတာ္မ်ားထည့္ထားတဲ့  ဓါတ္ေတာ္ၾကဴတ္တို႔ကို ယြန္းပန္းခ်ီတြင္ေရးဆြဲေသာ အရသာမ်ားပါဝင္ေအာင္ ပုဂံေခတ္ကို ထိခိုက္ ေရးဆြဲသြားသည္မွစျပီး ကုန္းေဘာင္ေခတ္ရဲ့  ေနာက္ဆုံးမီးလွ်ံၾကီးလို႔ ေခၚဆိုထိုက္တဲ့ စေလ႐ုပ္စုံေက်ာင္း
ထိ တိုင္ေအာင္ ဆရာဦးဘၾကည္ ထိခိုက္ျဖတ္သန္းသြားပါတယ္၊

ကုန္းေဘာင္ေခတ္ရဲ့ေနာက္ဆုံး စေလ႐ုပ္စုံေက်ာင္း
ဇာတ္ရုပ္နံပါတ္စဥ္ (၈) မွာရွိတဲ့ (၅၅၀) ပ႑ာသ နိပါတ္က ဥမၼာဒႏၱီဇာတ္ကို စေလဆရာ ထုလုပ္ထားပံုက ကႀကိဳးတန္ဆာနဲ႔ ဆင္ေပၚမွာ သိဝိမင္းႀကီးက ညာေျခေပၚမွာ ညာလက္ေထာက္၊ ဘယ္လက္က ပါးကိုေထာက္ၿပီး ေဘးကဆင္ဦးစီးကပါ ဆင္ဦးကင္းေပၚမွာ လက္ႏွစ္ဘက္ကိုပူး ေဆးလိပ္ကိုညွပ္လ်က္၊ ခႏၶာကိုယ္ကို ကိုင္းခ်ၿပီး သူပါလိုက္ေမ်ာေနပံုနဲ႔
ပို႔ေဆာင္ထားပါတယ္၊ အဲဒီလိုခႏၱာကိုယ္တစ္ခုလုံးေငးေနတဲ့ ဆင္ထိန္းနဲ႔ သိဝိမင္းတို႔ရဲ့ မ်က္ႏွာအၾကည့္ေတြကဒီပန္းပု႐ုပ္လုံးေတြ ကို ရပ္ၾကည့္မယ့္ လူေတြရဲ့ေနရာေလာက္မွာ႐ွိတဲ့ ဥမၼာဒႏၱီဆီကို ပို႔ထားတဲ့ ဒါ႐ိုက္႐ွင္ေတြက အဲဒီဇာတ္ကြက္ေတြကိုၾကည့္ေနတဲ့ ကိုယ္တိုင္ပါ ေယာင္ယမ္းျပီး ကိုယ့္ေဘးမွာ ဥမၼာဒႏၱီမ်ား႐ွိေနေရာ့သလား ႐ွာၾကည့္မိမွာအမွန္ပဲ၊

ဆင္ေပၚမွာ မ်က္ႏွာဖြင့္အျမင္ အေနအထားမွာ ဘုရင္ေရာ၊ဆင္ဦးစီးေရာပါျမင္ရေအာင္ ဖြဲ ့စည္းတည္ေဆာက္ထုလုပ္ထားပုံက အခ်ဳိးအစားက်နလြန္းလွျပီး ဆင္ေပၚကလူႏွစ္ေယာက္ကို ေ႐ွ႕ေနာက္ထပ္ထားတာမဟုတ္ပဲ ယိမ္းျပီးထုလုပ္ထားတာျဖစ္တယ္၊ အံ့ၾသလို႔ ေနာက္ကေနဝင္ျပီးၾကည့္မွ ဆင္ေပၚမွာ ေနာက္ထပ္ထီးမိုးတဲ့ သူငယ္တစ္ေယာက္ပါေနေသးတယ္၊
ဆင္ထိမ္းတဲ့ၾကိဳးနဲ႔ ခါးကိုသိုင္းထားျပီး ဆင္ရဲ့ တင္ပါးေပၚက ေနာက္ဆုံးအပိုင္းမွာ ခပ္ေလ်ာေလ်ာအေနအထားနဲ ့ဘုရင္ကို ထီးမိုးေပးထားတဲ့ ထီးေတာ္မိုးေလးျဖစ္တယ္။

ထီးေတာ္မိုး အပါအ၀င္ လူ(၃)ေယာက္ကို အခ်ဳိးအစားမွ်တေအာင္တင္ၿပီး ထုလုပ္သြားပံုက
သစ္သားတံုးကိုၾကည့္ၿပီး စိတ္ကူးထဲကေန ခံစားဆံုးျဖတ္ကာ အႏႈတ္ျဖစ္တဲ့ သစ္သားပန္းပုထဲမွာ တင္ျပပံု၊
အခ်ဳိးအစားက်နမွဳနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ပံုတို႔မွာ ထိပ္တန္းလက္ရာျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသခံေနပါတယ္၊
သိဝိမင္းကို ညာဖက္ ခပ္ယိမ္းယိမ္း၊ ဆင္ဦးစီးကို ဘယ္ဖက္ခပ္ယိမ္းယိမ္းကေန ထုလုပ္ၿပီး ဥမၼာဒႏၱီကို အာရံုစိုက္မႈအတြက္ ဦးတည္ထားခ်က္က အတူတူက်ေအာင္ ထုလုပ္ထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဆင္ရဲ႕ေနာက္ပိုင္းက ဘုရင္ကိုထီးမိုးေပးေနတဲ့ ထီးေတာ္မိုးက ခႏၶာကိုယ္ကို ခါးထိန္းႀကိဳးနဲ႔ သိုင္းထားၿပီး ေက်ာေနာက္ကေန ထီးတိုင္ရဲ့ဖင္ကို ညာလက္ႏွင့္ ထိန္းထားလ်က္က ခႏၶာကိုယ္ေရာစိတ္ကပါ မိုးေနတဲ့ ထီးဆီကို အာ႐ုံပို႔ထားပါတယ္၊

အမွန္ေတာ့ ထီးေတာ္မိုးေလးကို အလြယ္ျမင္ႏိုင္ေပမယ့္ ေက်ာ္သြားၾကမွာကလည္း အေသအခ်ာပါပဲ၊
ပန္းပု႐ုပ္ကို တတ္ဆင္ထားတဲ့ ေနရာကိုပါတြက္ျပီး ထုလုပ္ထားတာ ေထာင့္ေကြးေလးထဲကိုေရာက္ေနတဲ့ ဆင္ရဲ့အျမီးပိုင္းမွာပါ၊ ထီေတာ္မိုးကို ခါးကေန ဆင္သိုင္းၾကိဳးနဲ့႔ သိုင္းထားျပီး ထီး႐ိုးကို ေက်ာရဲ့ေနာက္မွထားကာ ညာဖက္လက္က လက္ေနာက္ျပန္ အေနအထားနဲ ့ထီးကိုထိမ္းထားေပးရင္း ဘယ္ဖက္လက္ကစလို ့ ဒါရိုက္ရွင္ကို ထီး႐ိုးအတိုင္း ထီးရြက္ဆီသို ့အၾကည့္ေရာ အာ႐ုံပါပို႔ေဆာင္ ထားပုံက သူ႔တစ္ေယာက္ထဲ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေယာင္ေယာင္ရမ္းရမ္းနဲ႔ ညာလက္ကို ေက်ာေနာက္ကိုပို႔ျပီး ခႏၱာကိုယ္ကို ယို႔ၾကိဳးကာ ၄၅ဒီဂရီအေစာင္းေလာက္ဆီကို ကိုယ္တိုင္ ဒါ႐ိုက္႐ွင္ေရာက္သြားဦး
မွာမည္သူမွ်မလြဲႏိုင္ပါ၊

အဲဒါျမန္မာတို ့ရဲ့ ထင္႐ွားပိုင္ႏိုင္လွတဲ့ ပန္းပု႐ုပ္ေတြမွာ အၾကည့္ဦးတည္ခ်က္ကို ဗဟိုဟန္ခ်က္ယူျပီး ဖန္တီးေလ့႐ွိတဲ့ သဘာဝပဲျဖစ္ပါတယ္၊ျမန္မာတို ့ရဲ့ နည္းဟန္နဲ ့စနစ္ေတြဟာ သီးျခားကိုယ္ပိုင္ဟန္႐ွိခဲ့ၾကပါတယ္၊ ဥပမာ ဘုရားဆင္းတု႐ုပ္ပြားမ်ားအတြက္ ပန္းပု၊ ပန္းေတာ့ဆိုင္ရာေတြမွာ မိသားစုအလိုက္၊ မ်ဳိးႏြယ္စုအလိုက္ထားခဲ့ၾကတဲ့ စနစ္ေတြ
႐ွိရာမွာ ဆယ္ဆံခ်ည္၊တစ္ႏွမ္းေစ့၊ ဆယ္ႏွမ္းေစ့ တစ္ေ႐ြးေစ့လို႔ဆိုတဲ့ အတိုင္းအတာကို ဒီအတိုင္း႐ြတ္ဖတ္ေနလို႔႐ွိရင္
ေခတ္ကမၻာက ရယ္ေနမွာေပါ့လို႔ ဆိုပါလိမ့္မယ္။အဲဒါေတြက တစ္ကယ္လက္ေတြ ့မလုပ္ဖူးတဲ့သူေတြအတြက္ ဘယ္ေတာ့မွ နားလည္ႏိုင္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါ၊ လက္ေတြ႕လုပ္ကိုင္မွသာ အသက္ ဝင္မယ့္ စနစ္ေတြျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။

လုပ္ကိုင္ေနရင္းမွသာ ေအာ္ ဘယ္ဆယ္ႏွမ္းေစ့ဆိုတာသိပဟဲ့၊
ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဆယ္ႏွမ္းေစ့ျပည့္ျပီး ေ႐ြးေစ့တစ္ေစ့စာျဖစ္သြားတာပဲ လို႔ ေဆာက္ကိုကိုင္ရင္း ကိုယ့္္သစ္သားတုံးထဲက သစ္သားစေလးလြင့္သြားတာ ျမင္ရခိုက္မွာ အႏႈတ္ရဲ့သေဘာကိုဆင္ျခင္မိလိုက္တဲ့ သကာလမွာေသာ္လည္းေကာင္း၊
သံလ်က္ကေလးဆကာ ဆကာ ထုံး၊သဲ၊ ဥသွ်စ္ေဖ်ာ္ထားတဲ့ မဆလာဖတ္ေလးကို ဘတ္ကနဲကပ္ထည့္လိုက္ျပီး
႐ုပ္ပြားေတာ္ရဲ့ ရင္ဘတ္ ေမာက္တက္လာတာကိုျမင္ရခိုက္ အေပါင္းရဲ့သေဘာကို ဆင္ျခင္မိလိုက္တဲ့
သမယမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း ဆယ္ႏွမ္းေစ့ ပမာဏဟာ ဘယ္လိုဆိုဒ္နဲ ့ဘယ္လိုေ႐ြးေစ့ ပုံစံတစ္ေစ့စာ ျပည့္ခဲ့ျပီလို႔
နည္းပညာေရာ အတတ္ပညာကို၊အႏုပညာနဲ႔ေပါင္းျပီး တစ္ျပိဳင္နက္ထဲ ႏွလုံးသားကိုပါအသိေပးခဲ့လို႔
ပုဂံတစ္ေခတ္လုံးက ႐ုပ္ပြားေတာ္ေတြရဲ့ႏွဳတ္ခမ္း၊ မ်က္ခုံး၊ လက္ဖ်ားေလးေတြ ေကာ့ညႊတ္ခဲ့ရျပီး
ျပည့္ဝတဲ့ၾကာပန္းေတြက ငန္႔လင့္စြာ ပြင့္ဖူးခဲ့ၾကျခင္းဟာ ေနာက္ဆုံးမင္းေနျပည္ေတာ္ရဲ့ ့ေခတ္ေရာက္သည္ထိ
ကုန္းေဘာင္၊ အမရပူရ၊ ရတနာပုံေခတ္က ျပဳံးေယာင္သမ္းေနတဲ့ႏႈတ္ခမ္းေတာ္နဲ႔ ရင္ဘတ္ေတာ္ကိုဖိဟန္ေရာက္႐ုံေလး
တင္ထားတဲ့ လက္ေတာ္အဘယမုျဒာနဲ႔ အဂၤေတ႐ုပ္ပြားေတာ္က အခုပဲေသာကေတြျငွိမ္းေပးေတာ့မလို၊
သကၤန္းစေလး ေလတိုးလို ့လႈပ္ေနသေယာင္လိႈင္းကေလးမ်ားနဲ ့ရပ္ေတာ္မူစက်င္ကိုယ္ေတာ္ေလးက
အခုပဲ ကိုယ့္အပါး ႏွစ္လမ္း သုံးဖုဝါးနဲ ့ၾကြျမန္းလာျပီး တရားေရေအးတိုက္ေကြ်းေတာ့မေယာင္၊
မင္းကြန္းျမသိန္းတန္ေစတီက ေရလိႈင္းေတြက တကယ္ပဲ သီတာခုနစ္တန္စီးဆင္းေနသလိုပါပဲ ေတြထိတိုင္ခဲ့တာဟာ
ျမန္မာတို ့ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ဟန္နဲ ့ေလ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကတဲ့ လမ္းပါ။

အဲဒီေနာက္
- ၁၈၈၂ ခုႏွစ္မွာစတင္တည္ေဆာက္ျပီး ၁၈၈၅ ပါေတာ္မူျပီး ေခတ္ဆိုးေခတ္ပ်က္ထဲမွာ ဆရာ၊ဒကာ၊ သာသနာ အတြဲက
ေတာင့္ခံကာ ေနာက္ ႐ွစ္ႏွစ္အၾကာမွာ ပန္းပု႐ုပ္လုံးေတြတတ္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ျပီး ေရစက္ခ်ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ရတနာပုံေခတ္ထြက္သက္ထဲက အလြန္တရာ ထြန္းလင္းေတာက္ပပါေသာ ေနာက္ဆုံးမီးလ်ံၾကီးလို ့တင္စားလိုတဲ့ စေလ႐ုပ္စုံေက်ာင္း၊
စေလ႐ုပ္စုံေက်ာင္းေနာက္ (၁၀) ႏွစ္အၾကာ ပခုကၠဴေ႐ႊဂူၾကီးဘုရားတံကဲေတာ္ၾကီး ထုလုပ္ခဲ့တဲ့ ဆရာကံၾကီးနဲ ့ေမာင္ေတတို႔ သစ္သားတစ္တုံးထဲမွာ ပန္း(၈)ထပ္နဲ႔ ထုလုပ္ခဲ့ၾကတာအထိ ၁၂လက္မ ၁ေပနည္းနဲ ့သြားခဲ့ၾကတာမဟုတ္ပဲ
ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္နဲ ့အစူအစဥ္အတိုင္းေလ်ာက္လွမ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလိုေလ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကျပီး လမ္း႐ိုးေဟာင္းတြင္ ဆင့္ကာထြင္ဆိုတဲ့နည္းနဲ ့လာခဲ့ၾကတဲ့ ျမန္မာေတြရဲ့ ပုံစံထဲက
ေနာက္ဆုံးေတာက္ခဲ့ တဲ့မီးလ်ံၾကီးျဖစ္တဲ့ စေလ႐ုပ္စုံေက်ာင္းဟာ
ပါေတာ္မူျခင္းဆိုတဲ့ ကာလမွာ စိတ္အေျခေနေကာင္းစြာနဲ ့ဆယ္ႏွစ္ၾကာေတာင့္ခံျပီး တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့အျပင္
မင္းတုန္းမင္းနဲ ့စိန္တုံးမိဘုရားတို႔က ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္လႈဒါန္းခဲ့တဲ့ သီလဂုဏ္၊သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္
တို ့နဲ ့ျပည့္စုံတဲ့ သုဓမၼာဂိုဏ္းေထာက္ ဆရာေတာ္ဦးဂုဏကို အဂၤလိပ္ျမိဳ့ျပ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအစမွာ ဆရာေတာ္
ေတာရေဆာက္တည္တဲ့ အနီးမွာျဖစ္ပြားတဲ့ မုဒိန္းမႈတစ္ခုမွာ သက္ဆိုင္ျခင္းအလ်ငိးမ႐ွိပါပဲ သက္ေသအျဖစ္
ဆင့္ေခၚစစ္ခဲ့ရာ တစ္နယ္လုံး တုန္လႈပ္ေျခာက္ခ်ားခဲ့ရျပီး အမႈစစ္ေဆးျပီးတဲ့ညမွာပဲ ဆရာေတာ္ဦးဂုဏဟာ
တပည့္ဒကာမ်ားနဲ ့စေလတစ္နယ္လုံးအပါအဝင္ လက္စမသတ္ရေသးတဲ့ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကိုပါ စြန္႔ခြာျပီး
ထြက္ခြာသြားပါေတာ့တယ္၊ ဒီကာလ၊ ေဒသ၊ ပေယာဂေနာက္ခံက ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကို ႐ိုက္ခတ္ပါလိမ့္မယ္၊ဒါ့ေၾကာင့္ ေနာက္ဆုံး လက္စသတ္ျပီး ပန္းပု႐ုပ္မ်ားကိုတတ္ဆင္တဲ့ ပန္းပုပညာ႐ွင္ဟာ မႏိုင္၍ခံရေသာ တစ္ပါးကြ်န္လက္ေအာက္ဘဝမွာ စေလ႐ုပ္စုံေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကို အျပီးသတ္ပန္းပု႐ုပ္မ်ားတတ္ဆင္ျပီး
ဒါျမန္မာပဲလို႔  စေလဆရာ ထြန္းညွိလိုက္တဲ့ မီးေတာက္မီးလ်ံၾကီးလို႔ပဲ ကြ်န္ေတာ္သတ္မွတ္ပါတယ္။
နည္းပညာေရာ၊ အႏုပညာပါ လက္ကုန္ဖြင့္လို ့စိတ္အေျခအေနကို ေကာင္းစြာေဆာက္တည္ေဆာက္ျပီး ႏွလုံးသားပါထည့္သြင္း
ျပီးထုလုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ စေလ႐ုပ္စုံေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကို ျမင္ရတဲ့အခိုက္မွာ အားလုံးနားလည္ပါလိမ့္မယ္၊ အဲဒီ႐ုုပ္စုံေတြထဲက ေစာေစာကေျပာခဲ့တဲ့ ဥမၼာဒႏၱီ ဇာတ္႐ုပ္က ထီးေတာ္မိုးေလးရဲ့ ထီးကိုင္ပုံဟန္ကို ေခတ္အဆက္ဆက္
ျမန္မာမႈနယ္ပယ္မွာ ဘယ္မွာမွမေတြ႕ဖူးပါ၊ အ႐ုပ္ေတြရဲ့ အၾကည့္ဦးတည္ခ်က္နဲ ့ဟန္ခ်က္ကို ထိမ္းျပီး ထုလုပ္သြားတဲ့ စေလဆရာက ဟန္ခ်က္ဗဟိုကို႐ွာျပီးမွ ထုလုပ္ရာမွာ ထိပ္တန္းပညာ႐ွင္ပါ၊ ဆင္႐ုပ္ရဲ့ ခႏၱာကိုယ္ဟာ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ လူ(၃)ေယာက္ကိုတင္ျပီးထုလုပ္လို ့မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားပါ၊ ဘုရင္၊ ဆင္ဦးစီး၊ ထီးေတာ္မိုးတို႔ကို ၾကိဳက္တဲ့ ႐ႈေထာင့္ကၾကည့္ပါ ဆင္ေပၚမွာ အခ်ဳိးညီမွ်တစြာ ႐ွိေနတာကိုေတြ ့ရပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ တစ္ဦးခ်င္းဆီဟာ ဆင္ရဲ့ခႏၱာကိုယ္ေပၚကေန ယိမ္းခြာျပီးထုလုပ္ထားျခင္း ျဖစ္ေနပါတယ္၊ ထီးေတာ္မိုးရဲ့လက္ကို ေနာက္ပစ္ျပီး ထီး႐ိုးကိုကိုင္ထားတဲ့ဟန္က အဲဒီလိုဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ဖို႔ေနရာ႐ွာ ဟန္ခ်က္႐ွာ ရကေန ေပါက္ဖြားရ႐ွိလာတဲ့ စေလဆရာရဲ့ကိုယ္ပိုင္ဟန္ပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သံသယျဖစ္ဖြယ္မ႐ွိေတာ့ပါ၊ လြန္က်ဴးစြာ အကဲျဖတ္ရပါမူ ေ႐ွ႕ကျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ဥမၼာဒႏၱီနဲ႔သိဝိမင္းၾကီးသာမက၊ စေလ႐ုပ္စုံအားလုံးသာမက၁၈၉၂ ပတ္ဝန္းက်င္အျဖစ္ အပ်က္အားလုံးကိုပါ မသက္ဆိုင္ မသိမျမင္ေတာ့ပဲ ထီး႐ြက္ ဗဟိုခ်က္ဆီတစ္ခုကိုပဲ အာ႐ုံပို႔လႊတ္ထားတဲ့ စေလ႐ုပ္စုံေက်ာင္းရဲ့ ပန္းပုဆရာကိုယ္တိုင္ ပါပဲလို ့ေျပာပါမယ္။

ဟုတ္ပါျပီ၊ ပုဂံ၊ ပင္းယ၊ အင္းဝ၊ ေတာင္ငူ၊ ေညာင္ရမ္း ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ မေတြ ့႐ွိခဲ့တဲ့ လက္ကိုေနာက္ပစ္ျပီး ထီး႐ိုးကို
ေက်ာေပၚကေနေက်ာ္ကာ ထီးမိုးတဲ့ဟန္ကို စေလဆရာက ကုန္းေဘာင္ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္မွာ ထုလုပ္ခဲ့ျပီး ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္ၾကာ
တဲ့အခါ ႐ုပ္စုံေက်ာင္းေထာင့္ေကြးက သိဝိမင္းဆင္တင္ပါး ေအာက္ကိုေလ်ာၾကကာစ ေနရာေလးမွာ ခါးကိုၾကိဳးသိုင္းထားျပီး
ဘယ္သူ႔ကိုမွမၾကည့္တဲ့ ထီးေတာ္မိုးေလးကို ဆရာဦးဘၾကည္ေတြ ့သြားပါျပီ။
အဲဒါကြ်န္ေတာ္တို ့အတြက္ ဆရာဦးဘၾကည္ ျပေပးခဲ့တဲ့ လမ္းပဲျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

၁၉၅၁ခုႏွစ္ရက္စြဲထိုးလို႔ ဆရာေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဝင္ေရာင္စုံစာအုပ္အတြက္ ဆရာေတာ္ ႐ွင္ဇနကာဘိဝံသရဲ့ စကားေျပကိုၾကည့္ပါ၊

(ထိုအခ်ိန္မွာ ဥယ်ာဥ္တစ္ခုလုံး၌ အင္ၾကင္းပန္းေတြ ပြင့္ေနသျဖင့္ အလြန္သာယာေပသည္၊ မယ္ေတာ္မာယာသည္
အင္ၾကင္းကိုင္းကို လက္ေတာ္ျဖင့္ လွမ္းလိုက္တုံးမွာ ဝမ္းေတာ္လႈပ္လာေသာေၾကာင့္ အဝတ္အကာအရံကို ကာရံေစကာ မတ္တတ္ရပ္လ်က္သာပင္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ကို ဖြားျမင္ေစေလသည္၊ ထိုအခါျဗမၼာမင္းမ်ားက ေ႐ႊဇာတဘက္ျဖင့္ခံယူ၍ မယ္ေတာ္ေ႐ွ႕၌ျပကာ ဘုန္းတန္ခိုး႐ွိေသာ သားရတနာ ဖြားျမင္ပါျပီ ဟုေျပာဆိုၾကေလသည္။) တဲ့

ဆရာဦးဘၾကည္ ဖြားေတာ္မူခန္းအတြက္ ေရးဆြဲေပးခဲ့တဲ့ပုံကိုၾကည့္ပါ၊
ေပၚေပါက္ခဲ့သမွ်ေသာ ေခတ္အဆက္ဆက္၊ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံအဆက္ဆက္ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈအဆက္ဆက္
ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ့ ဖြားေတာ္မူခန္းကိုေရးဆြဲခဲ့သလိုမ်ဳိး ေခတ္နဲ ့အညီျမင္ေတြ႕ၾကရမွာမဟုတ္ပါဘူး
ဖြားေတာ္မူကာစ ေဘဘီဗုဒၶကို ၁၉၅၁ ခုႏွစ္သကၠရာဇ္မွာ ပုဝါစေလးက အဲဒီနားက်မွေကြ႕ဝိုက္သြားျပီး လက္ညိႈး
ေလးေထာင္ေနတဲ့ သိဒၵတၳအေလာင္းအလ်ာေလးကို အင္ၾကင္းပင္၊အင္ၾကင္းကိုင္း၊ အင္ၾကင္း႐ြက္၊ အင္ၾကင္းပြင့္တို႔က
ကိုင္းညႊတ္ခစားေနၾကတဲ့ ပုံမွာ ထီးမိုးေပးထားတဲ့ ျဗမၼာမင္းမ်ားက ေ႐ႊေရာင္တစ္ပါး၊ ေငြေရာင္တစ္ပါး မွာ
ေငြေရာင္ျဗမၼာရဲ့ ထီးမိုးပုံကိုၾကည့္ပါ၊ ေပါ့ပါးသြက္လက္တဲ့ ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္လိုင္းေတြကို ေခတ္ကမၻာက
လက္ခံတဲ့ အေနာက္တိုင္းအကဲဒမစ္ေရးဆြဲနည္းျဖစ္တဲ့ နီးေဝးျမင္စနစ္ကို ထည့္သြင္းျပီး ျမန္မာတို ့တစ္သက္လုံး ႏွလုံးသားျဖင့္ေလ်ာက္လွမ္းခဲ့ေသာ၊ ဧရာဝတီျမစ္ကမ္းပါးကလာခဲ့ေသာ၊ လမ္း႐ိုးေဟာင္းကို ဆင့္ကာထြင္ျပီး
စေလ႐ုပ္စုံေက်ာင္းမွာ ေနာက္ဆုံးေတာက္ခဲ့တဲ့ ရတနာပုံေခတ္နိဂုံးက ထီးေတာ္မိုးေလးရဲ႕ ဟန္ကို ထိခိုက္ျပီး ေမြးဖြားစ ဗုဒၶအေလာင္းအလ်ာေလးကို ထီးမိုးေပးေနတဲ့ ေငြေရာင္နတ္သားရဲ့လက္ထဲကို ထီးရုိးေလးထည့္ေပးျပီး ဆင့္ကာ
တက္လိုက္တဲ့ ဆရာဦးဘၾကည္ဟာ Inspiration ဆိုတဲ့ ဖန္တီးမႈစြမ္းရည္ကို ေစ့ေဆာ္ခံရတဲ့ အေျခအေနေပၚ
ေပါက္လာခဲ့တဲ့အခါ၊ Inspiration ကိုရၿပီဆိုေတာ့ ႀကီးမားလွတဲ့ အေတြ႕အၾကံဳကအေျခခံလာတဲ့ Intuition ဆိုတဲ့
အလိုလို ထိုးထြင္းသိျမင္မႈအေတြးက ဖ်တ္ကနဲလင္းလက္ေတာက္ပသြားခဲ့ျပီ ဆိုေတာ့ ဥာဏ္၊ ပညာ၊ တရားဓမၼတို႔နဲ႔
တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ျမန္မာပန္းခ်ီေက်ာ္ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ့ႏွလုံးသားကလည္း လွခဲ့သူျဖစ္ခဲ့ရကား  Creation ဆိုတဲ့
ကိုယ္တိုင္ ဖန္ဆင္းျခင္းဆိုတဲ့ အႏုပညာနဲ႔ Artistic လို ့ေခၚတဲ့  အႏုပညာေျမာက္တဲ့ ဖြားေတာ္မူခန္းပန္းခ်ီကားနဲ႔ အတူ ေရာင္စုံဗုဒၶဝင္ပန္းခ်ီကားမ်ား ေရးဆြဲခ်န္ထားရစ္ခဲ့ျပီး ေခတ္အဆက္ဆက္ရဲ့ ပုံသ႑ာန္အတိုင္း ဗုဒၶဝင္ဆိုင္ရာ အႏုပညာလက္ရာမ်ား ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ၾကေလရာ ကြ်န္ေတာ္တို ့ေခတ္အတြက္ ဆရာဦးဘၾကည္ကျဖည့္ဆီးေပးခဲ့ပါျပီ၊တစ္ဖက္ကလည္း ျမန္မာရနံ႔ပါေသာ ျမန္မာတို ့၏ကိုယ္ပိုင္ဟန္ကို ေခတ္ကမၻာကလက္ခံျမင္ေတြ႔ၾကရျပီးျ မန္မာပန္းခ်ီဆရာဟု ကိုယ္ပိုင္ပုံစံ နဲ႔ ဦးဘၾကည္ဟာ နယ္နိမိတ္စည္းမ်ားကို ေက်ာ္လြန္ျဖတ္သန္းျပီး ကမၻာ့စာမ်က္ႏွာမွာ  ျမန္မာဟု
ပထမဦးဆုံးႏွင့္ တစ္ဦးတည္းသာ႐ွိေသးေသာ ျမန္မာ့ဟန္ျဖင့္ ရဲရင့္စြာဝင္ေရာက္သြားခဲ့သူ ျဖစ္ခဲ့ပါျပီ။

ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ့ အႏုပညာလက္ရာမ်ားကို ကြ်န္ေတာ့္အေနျဖင့္ အကဲျဖတ္ရန္မသင့္သလို၊အကဲျဖတ္ရန္လည္းမဝံ့ပါ၊ သို႔ေသာ္ ေျပာေရး႐ွိအပ္ျပီ ထင္ပါေသာေၾကာင့္ ဆရာဦးဘၾကည္ျပခဲ့ေသာ လမ္းကို လမ္းေပ်ာက္ေနေသာ ကြ်န္ေတာ္တို ့
အတြက္ တတ္စြမ္းသမွ် ဝင္ေရာက္႐ွာေဖြေပးျခင္းမွ်သာ။.             ။
ဆရာဦးဘၾကည္ကို ကြ်န္ေတာ္ တစ္ၾကိမ္သာ ကြ်န္ေတာ့္ကို အင္တာဗ်ဴးေမးသူအျဖစ္ နဘူးေတြ႔၊ ဒူးေတြ ့ၾကံဳဖူးပါတယ္၊ သို႔ေသာ္ဆရာဦးဘၾကည္က ကြ်န္ေတာ္တို ့ငယ္ဘဝမ်ားကို ေ႐ႊေသြးစာေစာင္ အျပင္ ေက်ာင္းသခၤန္း စာမ်ားကို အလြယ္တကူ
စိတ္ဝင္စားဖို ့သ႐ုပ္ေဖာ္ေပးခဲ့တယ္၊ျမန္မာမ်ားဂုဏ္ယူစရာပန္းခ်ီကားေတြကို အမ်ဳိးသားရတနာစာရင္းအတြက္ စုေဆာင္းေပးခဲ့တယ္ ၊ေနာက္မ်ဳိးဆက္မ်ားစြာ ပန္းခ်ီဆရာမ်ားေမြးထုတ္ေပးခဲ့တဲ့အျပင္ တပည့္ျဖစ္သူ ဦးေအာင္စိုးကို ရာဘင္ျဒာနတ္တဂိုးရဲ့ သွ်န္တိနိေကတန္အႏုပညာေက်ာင္းကို ေစလႊတ္ေပးခဲ့ျခင္းဟာ ႏိုင္င့ံအတြက္ ၾကီးမားတဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးကိုျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီလိုမ်ားစြာ မ်ား အနႏၱပါလို ့လည္းေျပာခ်င္ပါတယ္၊ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ ဆရာဦးဘၾကည္ရဲ့ တပည့္ပန္းခ်ီဆရာတစ္ဦးေျပာတဲ့ ဆရာကတို႔လို မဟုတ္ဖူး ငွက္ေပ်ာသီးစားတာေတာင္
တစ္ကိုက္စာျခင္းပဲ အခြံႏႊာျပီးစားတာ ဒို႔လို အဆုံးထိ ျဗန္းကနဲခြာခ်လိုက္တာ မဟုတ္ဖူးဆိုတာနဲ ့တင္လုံေလာက္ပါျပီ။


ပန္းခ်ီကားမ်ားကိုျပမွသာ အႏိႈင္းအဆကို ခ်င့္တြက္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ရန္ႏွင့္ တာဝန္ယူၾကရန္အတြက္မွာ
အမ်ဳိးသားျပတိုက္မွ ပန္းခ်ီကားပုံမ်ားမွာ ဆရာဦဘၾကည္က ဦးေဆာင္ျပီး အမ်ဳိးသားရတနာအျဖစ္ကြ်န္ေတာ္တို႔ အတြက္
ေ႐ြးခ်ယ္ေပးခဲ့ေသာ ပန္းခ်ီကားတို ့၏ ဓါတ္ပုံမ်ားျဖစ္ပါသျဖင့္ ကိုယ္တိုင္မွစျပီး တန္ဖိုးထားေပးၾကပါရန္ႏွင့္၊
ပုဂၢလိကပိုင္မ်ားမွာလည္း ကြ်န္ေတာ့္ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို နားလည္၍သာ အသုံးျပဳခြင့္ေပးျခင္းျဖစ္ေပသည္ ဟုနားလည္ပါရန္ႏွင့္ စုေဆာင္းထားသူတို ့၏ေက်းဇူးေၾကာင့္သာ ထိုင္ရာမထ ျမင္ခြင့္ရၾကေပသည္ဟု စုေဆာင္းသူတို ့၏ပညာဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ သီလဂုဏ္တို ့ကို ဆင္ျခင္ႏွလုံးသြင္းျပီး သာဓုေခၚၾကရန္သာ တိုက္တြန္းလိုပါေၾကာင္းႏွင့္ဒီေန ့၊ ဒီအခ်ိန္ ၊ ဒီအခါတြင္ အေရးတၾကီး လိုအပ္ေနပါေသာ ျမန္မာတို႔၏ပုံစံကို
ဆရာဦးဘၾကည္ျပခဲ့ေသာလမ္းမွ အေျဖရျပီး ေကာင္းစြာ ေဆာက္တည္ ေလ်ာက္လမ္းႏိုင္ၾကျပီး
ေနာက္မ်ဳိးဆက္ အတြက္ျဖည့္တင္းႏိုင္သမွ် ျဖည့္တင္းႏိုင္ၾကပါေစဟု ဆုေတာင္းလ်က္။

( ဒီဇိုင္း- မ်ဳိးေဆြသန္း )
အခုညေန ၈း၅၀ တြင္ စာျပီးသည္။

ၾကည္လင္ေသာေရ

ၾကည္လင္ေသာေရ
=================== 
ေဆာင္းဟာ သူေရာက္လာျပီလို႔ကေယာက္ကယက္ အိပ္မက္ေလးနဲ႔ ငါ့ကိုလႈပ္နိႈးလိုက္တယ္။
ညတုန္းက အိပ္ရာမဝင္ခင္ တိတ္ဆိတ္ေနတဲ့ညထဲကို လမ္းထြက္ေလွ်ာက္ေတာ့ နွင္းေလးေတြကတိတ္တိတ္ေလးပါးလ်စြာခိုးက်ေနတယ္။
နွင္းလို့ေတာ့ထင္ေတာ့ထင္တာပဲေလ၊ ျမဴခိုးျပာျပာေတြကေတာ့ ေဝေနတာအမွန္ပဲ၊ ေခြးေလေခြးလြင့္နွစ္ေကာင္ကလည္း ေခြလိတ္လို႔အိပ္ေနၾကရဲ့။
မီးလံုးဝါဝါနဲ႔ဖန္ေခ်ာင္းျပာျပာေတြကလည္း ညအေမွာင္ ေနာက္ခံနဲ႔စူးရဲေတာက္လက္လို႔၊အလင္းစက္ဝိုင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာလည္း ပိုးစပ္ေကာင္၊
ပိုးဖလံေကာင္ေတြကလည္း အလုအယက္ပံ်သန္းေနၾကေတာ့ ၾကယ္ဆီကိုပံ်သန္းခ်င္တဲ့ ပိုးဖလံေကာင္ေလးမ်ား ပါဦးမွာလားလို႔ရွာၾကည္႔ေနမိေသးရဲ့။
ဘာပဲေျပာေျပာေလ၊ ငါ့နားရြက္ဖ်ားေလးေတြကလည္း နည္းနည္းေအးလာေတာ့ ေဆာင္းရဲ့အရိပ္အေငြ႔ေလးကိုခံစားမိရာကေန ညအိပ္ေတာ့
ကေလးရုပ္ရွင္ေတြလိုမ်ဳိးဇာတ္လမ္းအစံုစံုနဲ့ အပိုင္းပိုင္း၊ အျပတ္ျပတ္ေတြကို အိပ္မက္တယ္။

ဒါဆို ငါ့အတြက္ေဆာင္းဟာ တကယ္ေရာက္လာျပီေပါ့၊အိပ္မက္ကတစ္ညလံုးနီးပါး ထင္တယ္၊ အစပိုင္းေတာ့ ခပ္ဝါးဝါးရယ္၊ ဘယ္သူ႔မွန္းေတာ့ မသိဘူး အိုင္းခ်င္းကဗ်ာေတြရြတ္ျပေနတယ္။ေနာက္ေတာ့စက္ဘီးေတြစီးေနတာ၊ ကသာရထားတဲြတစ္တဲြ မီးေလာင္ေနတာ။ အို... စံုလို႔ပါပဲ ထင္ထင္ရွားရွားနဲ႔ ရွည္လ်ားစြာမက္ေနတာတစ္ခုကမိုးလင္းအထိပဲ၊ ဘယ္သူမ်ားလဲလို႔ မစံ ခင္ဗ်ားရယ္၊ ကြ်န္ေတာ့္ အိပ္မက္ထဲကို တိတ္တိတ္ေလး ဝင္လာခဲ့တယ္
ေခ်ာက္ကမ္းပါးၾကီးထဲကို တြန္းခ်လိုက္လို႔ ေမာဟိုက္သြားတာမ်ဳိးမဟုတ္ေပမယ့္ အိပ္ရာကနိုးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ေမာဟိုက္သြားတာအမွန္ပဲ၊အိပ္မက္နိမိတ္က်မ္းလည္းဖတ္စရာမလိုပါဘူး၊ေမာင္ရင္ေမာင္မမယ္မ ဝတၴုဳထဲက အိပ္မက္ခန္းလိုလည္း အတိတ္ေကာက္စရာမလိုပါဘူး၊
ဒါေပမယ့္ မစံကိုကြ်န္ေတာ္ စဲြလမ္းေနမိျပီဆိုတာေတာ့အဲဒီမနက္ကကိုယ့္ဘာသာဝန္ခံမိတယ္၊ ခရစၥမတ္ေန႔မွာေမြးတယ္ဆိုတဲ့
ေဆာင္းမင္းသမီးေလးမစံဟာေဆာင္းဝင္ ေတာ့မယ္ဆိုတာနဲ႔ ကြ်န္ေတာ့္ကိုလႈပ္နိုးလိုက္တယ္။

အဲဒီမနက္က အားလံုးရဲ့အစ ျဖစ္ေနခဲ့တာကုိုေတာ့မသိခဲ့မိဘူး၊ ေစာစီးစြာက်ေရာက္လာတဲ့ေဆာင္းရဲ့ ေစာလြန္းလွတဲ့တနဂၤေႏြမနက္ခင္းမွာ လက္ဖက္
ရည္ဆိုင္တံခါးကဖြင့္ကာစ၊ ခဏေစာင့္ရမယ္ဆိုတဲ့ အဲဒီေန႔ရဲ့ အစဦးဆုံးေသာလက္ဖက္ရည္ကို ေစာင့္ေသာက္ျပီး လူေတြရွင္းတဲ့ဗႏၶဳလလမ္းအတိုင္း
ေလွ်ာက္ခဲ့တယ္၊ ေလး လမ္းေလာက္ေလွ်ာက္သြားျပီး အနီေရာင္ အဝတ္စေတြ ခင္းထားတဲ့ ေလွခါး ၄၄ ထစ္ကိုတက္ျပီးရင္ေတာ့ဒီနွစ္အဖို႔အလုပ္စဝင္
လုပ္ရမယ့္ျမန္မာစာက်ဴရွင္ေက်ာင္းက ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ စာေအာ္သံကို ၾကားရပါျပီ။

'ဟာ... လာဗ်ာ။ ခင္ဗ်ားလာမွ လာပါမလားလို႔ပူေနတာ။ ဒါျပီးရင္ခင္ဗ်ား အခိ်န္ဗ်' လို႔စိုးရိမ္သံနဲ႔ေျပာေနတဲ့ ေမာင္စိုးကို 'လာမွာပါကြာ''မင္းကလည္း
ပူမေနပါနဲ႔၊ ေဟ့ေကာင္... မင္း စားပဲြမွာထိုင္ေနတာ ဘယ္သူလဲဟ' 'ေၾသာ္... အဲဒါေပါ့။ ဆရာဦးေအးမင္း သမီးေလ။ ဒီမွာလူမရိွလို႔ ခဏကူေနတာပါ၊
''ေမာင္စိုး ငါ ႀကိဳက္တာ အဲဒီမ်က္နွာမ်ဳိးကြ၊ ေမးရိုးေလးကခပ္ကားကားရယ္၊ ေတာက္ပတဲ့မ်က္စိအေရာင္ေတြက ပါးျပင္ေပၚမွာ ဟပ္ေနတာကြ၊
အသိဥာဏ္ပညာထက္ျမက္မယ္၊ စိတ္ရွင္းမယ္၊ အဲဒါေတြကမ်က္နွာေပၚမွာေပၚေနတာကြ ၾကည့္ပါလား၊ ဝတ္ထားတာကလည္းေယာက်ာ္းရွပ္လက္တို
နဲ႔ ေယာလံုခ်ည္နဲ႔၊ ခင္ဗ်ားကေတာ့လုပ္ျပီ၊ သူကဘာစိတ္မွ မရိွဘူး။ ဒီကေယာက်ာ္းေလး အလုပ္သမားေတြနဲ့ အကုန္ေပါင္းတယ္။ လက္ဖက္ရည္အတူ
ေသာက္တယ္၊ ေယာက်ာ္းေလးလိုပါပဲ' 'မင္း ခ်စ္လိုက္ပါလား' 'ဟာ... ခင္ဗ်ားပဲအခုညႊန္းေနျပီးေတာ့၊' 'ေၾသာ္.. ငါက ခ်စ္ပါတယ္လို႔ ေျပာေသးတာမွ
မဟုတ္တာ၊ သေဘာက်တယ္၊ ငါ စိတ္ကူးယဥ္ယဥ္ေနတဲ့ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ ပံုသဏၭာန္နီးပါး ကိုက္ညီေနလို့ ေျပာျပတာပါ၊
' ကဲ... ေနာက္မွ ေျပာ၊ဟိုမွာ ဆရာႀကီးက ခင္ဗ်ားကို ေခၚေနျပီ။ အတန္းနဲ႔မိတ္ဆက္ေပးျပီး အတန္းအပ္ေတာ့မယ္ သြားသြား'။

စာသင္ရမယ့္ အတန္းေရွ့က ခံုျမင့္ေပၚ ေရာက္သြားရင္ပဲ 'ေဟာဒီဆရာေလးက ျမန္မာစာနဲ႔ဘဲြ႕ရျပီးသား၊ မင္းတို႔ကို စာစီစာကံုးနဲ႔စကားေျပသင္လိမ့္မယ္။
အဲဒါေတြကေတာ့ကြာ ဆရာ့ထက္ကို အလြန္႔အလြန္သာပါေပတယ္၊ သူ့ပါးစပ္ကထြက္သမွ် မွတ္စရာေတြခ်ည္းပဲေအာက္ေမ့ၾကေပေတာ့'လို႔ခပ္သာသာ
ေလး မိတ္ဆက္ေပးရင္း...'ကဲ... ဆရာေလး အတန္းကို အပ္ပါတယ္'ဆိုတဲ့ စကားအဆံုးမွာ မဂၤလာပါလို ့နႈတ္ဆက္လိုက္ေတာ့မိန္းကေလးအတန္း
ေနာက္ဆံုးဆီက ဆရာေပါက္စေထာင္ေျခာက္လ'လို႔ အသံေသးေသးေလးနဲ့ လွမ္းေအာ္လိုက္တဲ့ အသံေၾကာင့္ ဟိုးေနာက္ဆံုးကို ေဝ႔ ၾကည့္လိုက္တယ္၊ ေအာ္လိုက္တဲ့သူကိုမေတြ႔ပါဘူး၊ ေက်ာင္းစာေရးစာပဲြမွာထိုင္ေနတဲ့ မစံရဲ့ မယံုသကၤာမ်က္လံုးတစ္စံုကိုေတာ့ ဖ်တ္ခနဲ ေတြ႕လိုက္ရရဲ့၊ စာတစ္ခိ်န္သင္ျပီးလို႔
ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ နွစ္သက္သံ၊ အားရသံ၊ေပ်ာ္ရႊင္ေက်နပ္သံေတြ ေရာျပြမ္းေနတဲ့ မဂၤလာပါ ဆရာေလးလို ့ ေအာ္ဟစ္နႈတ္ဆက္သံေတြရဲ့အဆံုး
စာသင္ခံုေပၚကဆင္းလာေတာ့ ဘာမွ်ခံစားခ်က္မရိွတဲ့မ်က္နွာနဲ႔ မစံ ေခါင္းျပန္ငံု႔သြားတာကိုေတြ႕လိုက္တယ္၊ ဒါဟာဘီေအဘဲြ ့ရအခိ်န္စားက်ဴရွင္ဆရာ
ေပါက္စေလးနဲ႔ အမ္မ္ေအေနာက္ဆံုး နွစ္ေက်ာင္းသူ က်ဴရွင္ဆရာမေလးတို႔ရဲ့ မထူးဆန္းေသာ ပထမဆံုး ေတြ႕ဆံုမႈေလးပါပဲ၊ အဲဒါဟာ တို႔ဇာတ္လမ္းရဲ့
ဇာတ္ပ်ဳိးခန္းပဲထင္ပါရဲ့။

သိပ္မၾကာပါဘူး၊ စကားေျပာဖို့ ဘာသာတူေတြျဖစ္ေတာ့လည္း အခိ်န္တိုတိုေလးမွာ ရင္းနီွးၾကျပန္ေရာေပါ့၊ မစံက 'အခ်စ္ဆံုးရယ္ ဝမ္းနည္းျခင္းကိုညႊန္
ဆိုတဲ့ ဆိုက္ပရပ္စ္ပင္ေတြ မစိုက္ပါနဲ႔' ဆိုတဲ့ ကဗ်ာေလးကို ၾကိဳက္တယ္။ ညနဲ့ ကြ်မ္းဝင္သူဆိုတဲ့ကဗ်ာေလးကို ၾကိဳက္တယ္။ ရွင္ျငိမ္းမယ္ အိုင္ခ်င္းေတြကို
ၾကိဳက္တယ္၊ ဒီေလာက္ပါပဲ၊ မစံ သိတာ လစ္ထေရခ်ာနဲ႔ပတ္သက္ရင္နည္းနည္းပဲခံစားနိုင္တာပဲ၊ ခရစ္စတီနာရိုဆက္တီနဲ႔ ေရာဘတ္ဖေရာ့စ္ရဲ့ အဲဒီကဗ်ာ
မူရင္းေတြနဲ႔ အိုင္ခ်င္းကဗ်ာေတြကို အလြတ္ရြတ္ျပခံစားျပရင္ေတာ့ မစံမ်က္နွာေလးက အံ့ၾသနွစ္ျခိဳက္တဲ့အမူအရာေတြနဲ႔လင္းလက္လို႔၊ ခင္ဗ်ား တကယ္
ေတာ္တယ္ဗ်ာလို႔' ခ်ီးမြမ္းျပန္ပါေရာ၊ မစံနဲ႔ကြ်န္ေတာ္ နွစ္ေယာက္တည္းနဲ႔ ကမၻာၾကီးကက်ယ္ေနျပန္ပါျပီ၊ ကြ်န္ေတာ္စာသင္ခိ်န္ တစ္ခိ်န္ျပီးတိုင္း
ေက်ာင္းခန္းနဲ႔လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ တက္လိုက္ဆင္းလိုက္နဲ ့ ေဘးနားကပါ ပါလာတတ္တဲ့ ေမာင္စိုးတို႔ ၾကည္ႏိုင္တို့လည္း ၾကာေတာ့ သူတို႔မသိတဲ့ အေၾကာင္း
အရာေတြဒဏ္ကိုမခံနိုင္ၾကေတာ့ဘူး ဒီေတာ့လည္း ကြ်န္ေတာ္နဲ့ မစံတို႔က ပိုလို႔ေတာင္ ေက်နပ္လို႔၊ ေနာက္ေတာ့ ကမ္းနားက ဆိပ္ခံေဗာတံတားၾကီးေတြ
ဘက္ကို ေျခဦးလွည့္ၾကျပန္တယ္။တနဂၤေႏြညေနေတြဆိုရင္ နွစ္ေယာက္သားထျပန္ဖို႔ ခက္ေနၾကလို႔။
'အေမနဲ့ အေဖ့လြမ္းေတာ့ ေသာက္ေတာ္ေရခ်မ္း၊ စားေတာ္ကြမ္းနဲ့ေျပတယ္၊ ေမာင့္ကိုလြမ္းေတာ့ ေသာက္ေတာ္ေရခ်မ္း စားေတာ္ကြမ္းနဲ႔မေျပေတာ့ဘူး၊
ေသာက္ေတာ္ေရအိုး၊ ကြ်မ္းထိုးေကာင္လို ၾကဳံရတဲ့ ရွင္ျငိမ္းမယ္ကဗ်ာေလးမွာ နိမိတ္ပံုဘယ္ေလာက္ေကာင္းသလဲ၊ အိုင္ခ်င္းေတြအားလံုးနိမိတ္ပံုေတြျပည့္နွက္
ေနတာပဲ၊ ေညာင္ရမ္းေခတ္မွာကို နိမိတ္ပံုေတြသံုးလွျပီ၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ဆိုတာ ဟိုးအရင္ကတည္းကရိွတာေပါ့။ ေအာက္ဆီဂ်င္လို႔အမည္တတ္မထားေသး
သလိုပဲ၊နိမိတ္ပံုလို ့ေညာင္ရမ္းေခတ္က အမည္ မတတ္ေသးလို႔ပါ' ဆိုေတာ့ မစံက ကြ်န္ေတာ့္ကိုအထင္ၾကီးလို႔၊ မစံကေျပာျပန္တယ္၊'ဟိုကၠဴ ကဗ်ာေလး
ေတြလည္း ဒီလိုပဲေနာ္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနဲ႔တကယ္ခံစားလို႔ရတယ္၊ ၾကည့္စမ္း You go I stay Two Atoms. တဲ့။ဟဲ... ဟဲ... ကြ်န္ေတာ္လည္း အဲဒီကဗ်ာလို
ဟိုကၠဴ စပ္ျပမယ္'၊'လုပ္ေလ' You Love I Love Tow Kiss. 'ဟာ... ခင္ဗ်ား တကယ္ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းတယ္' 'တကယ္လား' 'ဟာ... တကယ္ေပါ့'။

မစံက ရိုးရိုးသားသား ေျပာေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ ဒိန္းခနဲေဆာင့္သြားတယ္၊ အဲဒီအခိ်န္မွာပဲ ဆိပ္ခံေဗာတံတားကို ေရႊျပည္သာကူးတဲ့ ကူးတို့ေရယာဥ္
ထင္ပါရဲ့ ဒုန္း ခနဲဝင္ေဆာင့္ေတာ့ လန္႔ဖ်ပ္ျပီး မစံ ကြ်န္ေတာ့္လက္ေမာင္းကို ဆုပ္ကိုင္လိုက္လို႔ ေယာင္ယမ္းျပီး ေခါင္းကိုငံု႔လိုက္မိတယ္၊ ေနာက္က်ိေနတဲ့
ရန္ကုနျ္မစ္ထဲမွာ ပိုးေကာင္မည္းမည္းေလးေတြ တြန္႔လိမ္ေကာက္ေကြးလို႔ ေပၚလိုက္ငုပ္လိုက္ ျဖစ္ေနတာကို ျမင္လိုက္ရတာက ကြ်န္ေတာ္ပါ၊ ဘာပဲေျပာေျပာ
ထျပန္ဖို႔ခက္တဲ့ တနဂၤေႏြညေနမ်ားထဲမွာ မစံနဲ႔ကြ်န္ေတာ္ သာယာေနၾကျပီထင္တယ္၊ သသံရာေတြက တစ္ရက္ထက္ တစ္ရက္ရွည္ ၾကိဳးေတြက တစ္ရစ္ထက္
တစ္ရစ္ခ်ည္လို႔။

မစံက ဘာသာစကား(Language) ပိုျပီး အားသန္သူ၊ ပိုျပီးကြ်မ္းက်င္သူ၊ ဒီေတာ့လည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔နွစ္ေယာက္တည္းနဲ့ က်ယ္ေနတဲ့ ဒီကမၻာၾကီးထဲမွာ
ဘုတ္ကီ်းေျမွာက္၊ ကီ်းဘုတ္ေျမွာက္ရင္းနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ကလည္း ပ်ဴစာေတြ ေက်ာက္စာေတြပိုျပီးခ်စ္တတ္၊ခင္တတ္လာ၊ မစံက သမိုင္းဆရာၾကီးတစ္ေယာက္
ဆီက တစ္ပတ္မွာ သံုးရက္သြားသင္ထားတဲ့ ပ်ဴစာေတြ ကြ်န္ေတာ့္ကိုသင္ေပးျပန္ပါေရာ၊ သေရခတၲရာ၊ဗိႆနိုး၊ မိုင္းေမာေတြနဲ့ ေကြးေကြးေကာက္ေကာက္
ပ်ဴစာေတြကလည္း သိပ္လွတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ထင္ရျပန္ေရာေပါ့၊ မစံ တနဂၤေႏြေတြဟာ ျပကၡဒိန္ထဲမွာရဲရဲနီလို႔ပါလား။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဇတ္လမ္းရဲ့ဇာတ္တက္လို႔ထင္ရတဲ့ အဲဒီတစ္ရက္ကသီတင္းကြ်တ္တဲ့ေန႔။
လူေတြ၊တိရစၧာန္ေတြ၊ သစ္ပင္ေတြ၊ ကန္ေရျပင္ေတြ၊ ေကာင္းကင္ေတြက ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္လင္ေတာက္ပလို႔ လန္းဆန္းပြင့္လင္းပံုကိုျပကၡဒိန္မၾကည့္နဲ့ ့ သီတင္းကြ်တ္ျပီလို႔ေျပာေနၾကျပီ၊ ညက်ေတာ့ အင္းလ်ားကန္ေပါင္ေပၚမွာကေလး၊လူၾကီးေတြအားလံုး ကမီးရွူးမီးပန္းေတြ ေဖာက္လို့ ေပ်ာ္ရႊင္ေနၾကတာ
ျမင္ေတာ့ စိတ္ထဲမွာလည္းမစံကို ေတြ႕ခ်င္တယ္၊ မစံကို ေဘးကထားျပီး မီးရွူးမီးပန္းေတြပစ္လႊတ္၊ ဟိုမွာ အနီ၊ ဟိုမွာ အျပာ၊ ဒီမွာ အစိမ္းနဲ႔မစံကို ျပရင္း
ေပ်ာ္ရႊင္ခ်င္တဲ့ ရိုးရိုးသားသားစိတ္အတိုင္း ေနာက္ေန့မနက္က်ေတာ့ အဲဒီခံစားမႈေလးကိုေရးထားတဲ့ သီတင္းကြ်တ္တဲ့ညဆိုတဲ့စာေလးကိုေရာင္စံုစာအိတ္လွလွ
ေလးနဲ ့ ေပးလိုက္တယ္၊ မစံကလည္းတိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ စာအိတ္ေလးတစ္အိတ္ျပန္ေပးရဲ႕ဈ၊ ေန႔ခင္းထမင္းစားခိ်န္က်ေတာ့တစ္ေယာက္စာတစ္ေယာက္
ဖတ္ၾကပါေရာ။

ရည္းစားစာထငျ္ပီး ရင္ခုန္မေနနဲ႔ ဦးလို႔ စဖြင့္ထားတဲ့ မစံရဲ့ စာက 'ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားမိတဲ့အေၾကာင္းက ခင္ဗ်ားကြ်န္ေတာ့္ကို ေလးနက္လွပေသာ
စကားတစ္ခု ေျပာမိမွာစိုးလို့ပါ'တဲ့၊ ကြ်န္ေတာ္ မသိေသးတဲ့ မစံအေၾကာင္းေတြပါပဲ၊ ေဆြမ်ဳိးတစ္ေယာက္ရဲ့ အကူအညီနဲ့ အဂၤလန္ကတကၠသိုလ္တစ္ခုမွာ
ျမန္မာစာသင္ဖို႔အလုပ္ရလို ့က်မ္းျပီးရင္သြားရေတာ့မွာျဖစ္လို ့ ဘယ္သူနဲ့မွသံေယာဇဥ္မတြယ္ေနွာင္ခ်င္ ေပမယ ့္ခင္ဗ်ားကုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ့ရဲ့အလိုကို
လိုက္ျပီးအလိုက္တသိ ကူညျီဖည့္ဆည္းမႈေတြေၾကာင့္ေရာ၊ ေရစက္ပါတာေရာေၾကာင့္ပါ အစ္ကိုတစ္ေယာက္လို ခင္တြယ္မိေၾကာင္းဆိုျပီးကြ်န္ေတာ့ကိုစည္းတား
တဲ့စာပါပဲ၊ ျပိဳင္တူစာဖတ္ျပီးလို့ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုလိုက္မိတဲ့ အခိ်န္မွာေတာ့ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏွစ္ေယာက္စလံုးဟာဒီဇာတ္လမ္းရဲ႕ ဇာတ္ထြတ္နဲ႔ မေဝးေတာျ့ပီလို႔
နားလည္မိတဲ့ အရိပ္အေငြ႕ေတြက ကြ်န္ေတာ္တို့နွစ္ေယာက္ရဲ႕ မ်က္လံုးေတြမွာစြန္းထင္လို႔၊ ဒါေတြဟာ အခုခိ်န္ ျပန္ေတြးၾကည့္မိမွ ႏွစ္ေယာက္စလံုးက
ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္နဲ႔ မ်က္နွာဖံုးေတြ တပ္လိုက္ၾကတာပါလားလို႔ နားလည္မိတယ္။

မစံလည္း ကြ်န္ေတာ္ေတြးမိသလိုပါပဲ၊ ဒိုင္ယာရီ စာအုပ္ထဲမွာ ေနာက္လာမယ့္ရက္စြဲေတြထဲက ပန္းေရာင္နဲ႔ရိုက္ထားတဲ့ ဆန္းေဒး (တနဂၤေႏြ) ဆိုတဲ့
စာလံုးေတြကို မစံလည္း ေရတြက္ၾကည့္ေနျပီေပါ့၊ မစံက စည္းတားသလို ကြ်န္ေတာ့မွာလည္း တားရမယ့္စည္းေၾကာင္းၾကီးက အထူၾကီးပဲကိုရိွတာ။
ျပီးေတာ့ မစံက 'ကြ်န္ေတာ့္ကို ခ်စ္တဲ့စကားမေျပာပါနဲဲ ့လို့ ေရးထားေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္ နားလည္တာကေျပာင္းျပန္၊ အဲဒါ' ခ်စ္တဲ့ စကားေျပာပါ' ပဲ။
ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ေရးတာလဲေတာ့ အခုအခိ်န္အထိကြ်န္ေတာ္နားမလည္နိုင္ေသးပါဘူး၊ 'ခင္ဗ်ားကို ခင္လို႔ စကားေျပာရေကာင္းလို႔ အတူတူ
ေလွ်ာက္သြားတာေနာ္၊ ခင္ဗ်ား အဓိပၸာယ္တစ္မ်ဳိးမေကာက္ပါနဲ႔လို႔ ေျပာတာကေတာ့ အမွန္အတိုင္းေျပာတာလို ့နားလည္ ႏိုင္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္လည္း
မစံရဲ႕ထမင္းဘူးက နွစ္ေယာက္စာျဖစျ္ဖစ္လာ၊ တစ္မ်ဳိး မထင္နဲ႔လို႔ ကလည္းခဏခဏေျပာ၊ ဒီလိုနဲ႔နွစ္ေယာက္သား ေမ်ာပါေနၾကတဲ့ရက္ေတြထဲက
တစ္ရက္မွာ ဇာတ္ထြတ္နားကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကပ္သြားမိတယ္လို ့ထင္ပါတယ္။

'မစံ ဘာလို့ ေယာကၤ်ားေလးအကၤီ်ေတြပဲ ဝတ္တာတံုး' 'အို... ကြ်န္ေတာ္က ေယာက်ာ္းေလး စိတ္ဓာတ္ဗ်၊ ျပီးေတာ့ အဲဒီအကၤီ်ေတြဝတ္ရတာလြတ္လပ္တယ္။
တစ္ခါတေလ ျမန္မာအကၤ်ီ ေလးဘာေလးဝတ္ၾကည့္ပါဦး၊ မစံနဲ့ လိုက္မွာပါလို႔ ေျပာလိုက္မိျပီးေနာက္ေန႔က်ေတာ့ မစံအခိ်န္ပိုင္းအလုပ္ဝင္တဲ့ ၾကည့္ျမင္တိုင္
လုပ္သားေကာလိပ္မွာ စာေမးပဲြေစာင့္ရတယ္၊ လာၾကိဳ ေပးပါလို ့ေျပာလို့ ေက်ာင္းေပါက္ဝ ေစာင့္ေနေတာ့ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြေနာက္က မစံေပါ့။
နီညိုေရာင္ ေယာလံုခ်ည္၊ အဝါနုေရာင္အကၤီ်လက္စကနဲ့ အကၤ်ီရင္ဖံုးေပၚမွာ အနီေရာင္ Duty ဆိုတဲ့ စာလံုးနဲ့ ဆရာမကတ္ျပား ေလးခိ်တ္လို့ အနက္ေရာင္
သားေရစလင္ဘက္ခ္ကို လက္ကေပြ႕ထားတာေတြ႕ေတာ့ 'ဟာ မစံ တကယ္လွတယ္ကြာ'၊ မစံမ်က္နွာေပၚမွာ ေက်နပ္နွစ္သိမ့္ျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္ဝမ္းသာျခင္းနဲ႔
ၾကည္နူးရွက္ျပဳံးေတြက ဖံုးလို႔မရေအာင္ ေပၚလြင္လို႔၊ 'ကြ်န္ေတာ့္ကို အေဖက ကားနဲ့လာႀကိမလို႔ ဗ်၊ ခင္ဗ်ားနဲ့ ခိ်န္းထားလို ့ လာမႀကိဳနဲ႔လို႔ ေျပာထားတာ။
ခင္ဗ်ား ခီ်းက်ဴးလိုက္ေတာ့ အေဖ့ကား မလႊတ္လိုက္နဲ႔ေျပာတာမွန္သြားျပီ၊ တန္သြားျပီ၊ လာ လက္ဖက္ရည္တိုက္မယ္ဗ်ာ' လို႔ အရွက္ေျပေျပာေပမယ့္
ကြ်န္ေတာ့္စကားသံၾကားလို႔ ေက်ာင္းသားသံုးေလးေယာက္ ဝိုင္းဟားလို႔ မစံ ထပ္ရွက္ျပန္ေရာ။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ မရိုးနိုင္ေသာထံုးစံအတိုင္း ရထားသံလမ္းေဘးက ေအးခ်မ္းလွတဲ့ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေလးထဲမွာ ထျပန္ဖို႔ခက္မယ့္ အေျခအေနေတြကို
အစပ်ဳိးၾကျပန္တယ္၊  ၾကည့္လို့မဝတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္ မ်က္လံုးေတြကို မစံျမင္တိုင္း 'ခင္ဗ်ား အဲေလာက္ မၾကည့္နဲ့ဗ် မေနတတ္ဘူး'လို့ ေျပာရင္း ရွက္ေနတဲ့
မစံဟာ တကယ့္ကို ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္သမီးေလး ရည္းစားနဲ႔ စေတြ႕သလိုမ်ဳိးပါပဲ။ မစံ ေနတတ္သြားေအာင္ ကြ်န္ေတာ္တျခားအေၾကာင္းအရာေတြ
ေျပာင္းျပန္ေတာ့လည္း တကယ္လွလို႔လားလို ့ မစံ ေမးျပန္တယ္၊ ခင္ဗ်ားဝတ္ခိုင္းလို့ ဝတ္လာတာဗ် လို႔လည္း ေျပာျပန္ေရာ၊ 'ဒီလိုဆိုေတာ့လည္း မစံက
တကယ့္ကိုလွတာ' 'ဟိုလိုက်ေတာ့ေရာ''ဟိုလိုလည္း လွပါတယ္ဗ်။ ေယာက်ာ္းရွပ္ေတြ ဝတ္ေတာ့ ျမင္ရတဲ့သူပါ စိတ္ထဲေပါ့ပါးတာေပါ့၊ မစံဘာပဲဝတ္ဝတ္
လွပါတယ္၊ သေဘာက်စရာလည္း ေကာင္းတယ္' 'ေတာ္ပါျပီ၊ မဟုတ္ဘဲနဲ ့ ေျမွာက္မေနပါနဲ႔၊' မစံကလည္း တကယ္ေျပာတာပါ၊ လူမွာ ရုပ္ရည္ေခ်ာေမာတာ
ထက္ မ်က္နွာေပးက အဓိကပါ။ မစံရဲ့မ်က္နွာက မစံရဲ့ စိတ္ထား၊ တတ္ထားတဲ့ပညာ၊ အဲဒီအေရာင္ေတြက ဟပ္ျပီးေနတာ၊ ၾကည္လင္ျပီး ရိုးသားသန့္ရွင္း
ေနတာေတြ၊ ေလာကၾကီးရဲ့ အလွည့္အေျပာင္းေတြကုိ နားလည္ထားတာေတြက ေပၚလြင္ေနတာ' 'အို... ပညာကဒီေလာက္မတတ္ပါဘူး' 'ေက်ာင္းပညာကို
ေျပာတာ မဟုတ္ဘူးေလ၊ ေက်ာင္းပညာဆိုလည္းမစံအတြက္ အမ္ေအ ေအာင္ေတာ့မယ္၊ စိတ္ထား ပြင့္လင္းတယ္၊ ရိုးသားသန့္စင္တယ္၊ ေမာင္နွမသံုး
ေယာက္မွာ အၾကီးဆံုးျဖစ္တယ္၊ ေလာကၾကီးအေၾကာင္းကို အထိုက္အေလ်ာက္ သိတယ္၊ ''အမေလး... ေတာ္ပါျပီဆိုေနမွ' ျပီးေတာ့လည္း ခ်က္ခ်င္းပဲ
မ်က္နွာထားတည္တည္နဲ႔ မစံ ျပန္ေျပာတယ္၊'ဒါေပမယ့္ ဒီတစ္ခါေတာ့ ကြ်န္ေတာ္မွန္သြားျပီထင္တယ္''၊ဘာျဖစ္လို႔လဲ' ၊'ေၾသာ္... ကြ်န္ေတာ့္တန္ဖိုးကို
ေကာင္းေကာင္းသိတဲ့လူနဲ႔ေပါင္းမိလို့ေပါ့၊ ''ဟာ... မစံ ပတ္ဝန္းက်င္က လူတိုင္းကမစံကို ခ်စ္ခင္ေလးစားအထင္ၾကီးၾကပါတယ္''အို... အဲဒီလို ေျပာတာ
မဟုတ္ပါဘူး၊ ခင္ဗ်ားကလည္း လည္ခ်င္တဲ့ေနရာက်ေတာ့လညျ္ပီး၊ ကြ်န္ေတာ့မွာ ပထမႏွစ္တုန္းကရည္းစား တစ္္ေယာက္ပ်က္ဘူးတယ္ဗ်'၊
မစံ ကြ်န္ေတာ့္မ်က္နွာကိုၾကည့္တယ္၊ ကြ်န္ေတာ္ကလည္း မ်က္နွာေပၚက မနာလိုခ်င္မႈေလး ရိပ္ခနဲ ျဖတ္သန္းသြားတာကို မဖံုးကြယ္လိုက္ပါဘူး။

'အင္း... ေျပာပါဦး'' ပထမနွစ္ဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ကလည္း စိတ္လႈပ္ရွားစအရြယ္ေပါ့၊ ဒါေပမယ့္အီဒဲလူက သာမန္သမီးရည္းစားေတြလိုရုပ္ရွင္ၾကည့္လိုက္၊ ခိ်န္းေတြ႕လိုက္ေနခ်င္တာ၊ ျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္မိန္းကေလးသိပ္မဆန္တာကိုလည္းအားမရဘူး၊ ကြ်န္ေတာ့္ဗီဇအတိုင္း ေယာက်ာ္းေလး၊ မိန္းကေလးသိပ္
မခဲြျခားတာကိုလည္း မေက်နပ္နိုင္ဘူး၊ သူက အလွၾကိဳက္ဗ်၊ သူ့ပတ္ဝန္းက်င္က မိန္းကေလးေတြက သိပ္လွျပီး ကြ်န္ေတာ္ကသိပ္မလွဘူး။
တိုတိုေျပာရရင္ဗ်ာကြ်န္ေတာ့္ဆီက သာယာမႈေတြ မရေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္ကို သူပဲပစ္သြားတယ္ဆိုပါေတာ့၊ ကြ်န္ေတာ္ကလည္း အခ်စ္ေရးနဲ့ပတ္သက္ရင္
ကံမေကာင္းဘူးဗ်၊ စိတ္ထဲမွာလည္း ဒီလိုပဲစဲြေနတယ္။ ငါကမိန္းမ မဆန္ဘူး၊ သိပ္မလွဘူးလို႕ေပါ့၊ ဒါေၾကာင့္လည္း ဘယ္ေယာက်ာ္းေလးမွ သံေယာဇဥ္
သိပ္မထားဘူး၊ ကိုယ္တိုင္လည္း ေယာက်ာ္းေလးလိုပဲေနျပီး ကိုယ့္ဘဝတက္လမ္းအတြက္ပဲ အျမဲ ႀကိဳးစားေနမိတာ၊ ခင္ဗ်ားနဲ႔က်ေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္ကို
ေတာ္ေတာ္နားလည္တဲ့သူပဲဆိုျပီး နည္းနည္းေပ်ာ့ေပ်ာင္းေနမိတာ။' ျမိဳ႕ပတ္ရထားတစ္စင္း ျဖတ္ေမာင္းသြားလို့ မစံ စကားသံ ခဏ တိတ္သြားခိ်န္မွာ
မစံ ဒါေတြကိုဘာေၾကာင့္ ေျပာေနပါလိမ့္လို႔စဥ္းစားမိတဲ့စိတ္ကရထားေနာက္တြဲနဲ႔ ကပ္ပါသြားရင္း လြတ္ထြက္သြားေပမယ့္ မစံကပဲ အဲဒီအေတြးေတြကို
ဆဲြျဖတ္ျပန္တယ္၊ ျပီးေတာ့ ေဗဒင္ေတြဘာေတြ မယံုေပမယ့္လည္း အေမက ယံုေတာ့ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ ခဏခဏေမးတယ္၊ အဲဒီေဟာစာတမ္းေတြ အပ်င္းေျပဖတ္ၾကည့္တိုင္းလည္း အခ်စ္ေရးတြင္ ကံမေကာင္း၊ ကိုယ္ကခ်စ္ရသူကို ရမည္မဟုတ္လို့ အျမဲပါတယ္၊ ၾကာေတာ့လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္
သိတာနဲ့ ယွဥ္စဥ္းစားလိုက္ျပန္ရင္ အဲဒါက ဟုတ္ေနေရာထားပါေတာ့ဗ်ာ'' ခင္ဗ်ားကလည္းဗ်ာ၊ေဗဒင္ဆိုတာ သူ ေျပာခ်င္ရာေျပာတာပါပဲ၊ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ေကာင္းတာဆိုမွန္တယ္၊ မေကာင္းတာဆို မမွန္ဘူးပဲ။'
'အမယ္... ဟိုေန့ကပဲ အေမက ၾကံဳလို႔ေမးလာေတာ့ ေယာက်ာ္းရကိန္းရိွတယ္လို ့ ေဟာလိုက္တယ္ဗ်၊ အေမက ပ်ာပ်ာသလဲ ျပန္စစ္ခိုင္းေတာ့
ဘယ္လိုေဟာတယ္မွတ္လဲ လက္ရွိအလုပ္အတူတူလုပ္ေနသူ ရြယ္တူ၊ ပညာ၊ဘာသာခ်င္း ကလည္း အတူတူ ၾကာသပေတးသား ျဖစ္ဖို႔မ်ားျပီး မိမိကို
နားလည္မည္႔သူ ျဖစ္သည္တဲ့ဗ်။ ကြ်န္ေတာျ့္ဖင့္ ခင္ဗ်ားမ်က္နွာၾကီး ဘြားခနဲေျပးျမင္မိတာပဲ၊ ေနာက္ေန႔က်ေတာ ့ ခငဗ်ားကို ေျပာမလုိ႔ ေတာၾကာ ခင္ဗ်ားက
ကြ်န္ေတာ့္ကို တစ္မ်ဳိးျမင္သြားမွာရယ္၊ ခင္ဗ်ား ေျမာက္ကားၾကီး ျဖစ္ေနမွာရယ္ေၾကာင့္မေျပာတာ၊ မစံ စကားဆံုးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္သတိလြတ္လြတ္ကင္းကင္းနဲ႔
ေရေႏြးခြက္ ေကာက္ေသာက္လိုက္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းငဲွ႔ထားတဲ့ခြက္မွန္းမသိလို့ ပူသြားလိုက္တာလွ်ာကို က်က္မတတ္ဘဲ။'အမယ္ေလး ရွက္သြားတာလား၊
ဘဝငျ္မင္႔သြားတာလား ကြ်န္ေတာ္ကေဗဒင္လည္းမယံုဘူး၊ အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြနဲ့ အားလံုးနီးပါး ကိုက္ညီတဲ့ေယာက်ာ္းေလး သူငယ္ခ်င္းေတြလည္း
ရိွပါေသးတယ္ေနာ္'။

မစံက ေလးေလးနက္နက္ ေျပာျပီးျပန္ေဖာ့လိုက္ေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ထိတ္ကနဲပဲ။ ကြ်န္ေတာ္ေနာက္မ်ား က်သြားျပီလား မသိဘူး။
ထျပန္ဖို႔ခက္တဲ့ ညေနေရာက္ေတာ့လည္း အိမ္ေ႐ွ႕က ကားဂိတ္ထိ လိုက္ပို့ပါဆိုလို႔ လိုင္းကားကို က်ပ္က်ပ္တည္းတည္း ထိုင္စီးၾကေတာ့လည္း မစံနဲ႔
ကြ်န္ေတာ္ရဲ့ လက္ေတြက အျပန္အလွန္ဆုပ္ကိုင္လို႔ အဲဒီညကကြ်န္ေတာ္ အိပ္မေပ်ာ္ခဲ့ျပန္ဘူး၊ မနက္ျဖန္ဟာ ေနာက္မက်ေသးဘူးလို့ ဆိုၾကေပမယ့္
မစံအတြက္ေရာ ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ပါ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ေနာက္က်ေနျပီ ထင္ပါရဲ့၊ မျဖစ္ ေတာ့ဘူးမစံ ကြ်န္ေတာ္ ဖြင့္ေျပာမွျဖစ္ေတာ့မယ္။
ကြ်န္ေတာ္တို ့ဇာတ္လမ္းရဲ့ ဇာတ္ထြတ္ထိပ္ဖ်ား ခြ်န္ခြ်န္ေလးေပၚကိုကြ်န္ေတာ္ကပဲ အရင္ဦးဆံုး ခုန္တက္လိုက္ပါတယ္။

'မစံ ကြ်န္ေတာ့္မွာ ရည္းစားရိွတယ္'၊ မစံ ဟန္မေဆာင္နိုင္ပါဘူး။ တစ္ကိုယ္လံုး တုန္ယင္၊ မ်က္နွာလည္း ေသြးေရာင္ေတြက ရဲ။ မ်က္ေစ့ေတြနီ၊
မ်က္ရည္ေတြလည္ရင္းနဲ့ 'ခင္ဗ်ားမေကာင္းဘူးဗ်ာ'လို႔ တစ္ခြန္းပဲ ျပန္ေျပာနိုင္ခဲ့တယ္။ ကြ်န္ေတာ္ မွန္သလားေတာ့ မသိဘူး၊ မမွားဘူးဆိုတာေတာ့ေသခ်ာ
သေလာက္နီးပါးပါပဲ။ ဒီေလာက္ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ ထင္မထားခဲ့မိပါဘူး၊ဟန္ေဆာင္ေကာင္းလိမ့္မယ္လို့ ထင္ထားခဲ့တာ အဲဒီေန႔က ထျပန္ဖို႔လြယ္ကူခဲ့တဲ့
ေန႔ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း အဲဒီေန႔ကစျပီး တရားမဝင္ေသးတဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕သံေယာဇဥ္ဟာ ပိုျပီးေတာ့ တရားဝင္ ျဖစ္လာတာေတာ့တာပဲေပါ့။
ထျပန္ဖို့ခက္တဲ့ တနဂၤေႏြေတြေနာက္မွာ တနလၤာ၊ အဂၤါ၊ ဗုဒၶဟူး၊ ေသာၾကာေတြပါ ပါလာေတာ့တာပဲ။
ေတြ႕တိုင္းလည္း 'ကဲ... ကြ်န္ေတာ္ မေျပာဘူးလား အခ်စ္ေရးမွာကြ်န္ေတာ္ ကံမေကာင္းဘူးဆိုတာ မွန္ပါတယ္'လို႔ မစံက ခဏခဏပဲပါးစပ္ကေျပာလိုက္၊
မ်က္သားနီေနတဲ့ မ်က္ဝန္းေတြက ေျပာလိုက္နဲ႔ အားနည္းသူဘက္ကိုပါတတ္တဲ့ ကြ်န္ေတာ္က မစံကို အလိုကိုလိုက္ျပီးပိုျပီးျဖည့္ဆည္းကူညီ၊အဲဒါကိုပဲမစံက
ပိုျပီး ရယူပိုင္ဆိုင္ခ်င္၊ မစံကို ကြ်န္ေတာ္အလိုလိုက္တာထက္ မစံကို မစံက ပိုျပီးအလိုလိုက္။ ေနာက္ေတာ့ မစံရဲ့ ရူးသြပ္မႈေနာက္ ကြ်န္ေတာ္က
တရြတ္ဆဲြပါ။ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ့ ရူးသြပ္မႈေနာက္က မစံက တရြတ္ဆဲြပါ၊ ဒါေတြဟာမွားသြားျပီဆိုတာေတာ့ ေနာက္မွသိရမွာပဲေလ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သြား
ခဲ့ရတာ ကြ်န္ေတာ္ေပါ့။

သူငယ္ခ်င္းအခ်ဳိ႕က မူပ်က္ရႈပ္ေထြးေနတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ့မ်က္နွာကို ဖတ္နိုင္သြားၾကျပီ၊ ဖြင့္မေမးၾကေပမယ့္လည္းသိေနၾကျပီ၊ အလာစိပ္တဲ့ဖုန္းသံေတြ
ကလည္း သက္ေသခံေနၾကျပီ။ 'ဟုတ္တယ္၊ မစံ မာနကုိထိပါးသြားလိမ့္မယ္ လို႔ ထင္ထ ားတာ၊ ခါးခါးသီးသီးေတြကို ေမွ်ာ္လင့္ထားတာ'ဆိုတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္
စကား တစ္ခြန္းတည္းနဲ႔လည္း 'ဖုန္း'ေဘးက သူငယ္ခ်င္းေတြက အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုနိုင္ၾကျပီေပါ့။
မစံ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဇာတ္ထြတ္ကိုျဖည္းျဖည္းခ်င္း တက္လမ္းခဲ့ၾကေပမယ့္ ဇာတ္ဆင္းက်ေတာ့ ျမန္လိုက္တာ၊ အဆင္းကို မစံရဲ့။

ကြ်န္ေတာ့္ အတူေနသူငယ္ခ်င္းေတြဟာ သူေတာ္စဥ္ေတာ့လည္း မဟုတ္ဘူး၊ ေခတ္လူငယ္ေတြ ဆိုေပမယ့္လည္း ေပါ့ပ်က္ပ်က္ေတြ မဟုတ္သလို ကြ်န္ေတာ္ထက္လည္းလက္ေတြ႕က်သူေတြပါ။ ျပီး ေတာ ့ 'သစၥာ 'ဆုိတာ ကုိလည္း တိတိက်က် နားလည္ျပီး တန္ဖိုးထားတတ္သူေတြပါ။သူတို့ဟာ
ခ်စ္ျခင္းျမဴမႈန္ေတြ ဖံုးလႊမ္းေနတဲ့ မစံရဲ့မာန္ေတြကို ပြတ္တိုက္ေပးသူေတြ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္၊ ကြ်န္ေတာ္ မရွိတုန္း မစံဆီက ဖုန္းလာေတာ့
ကြ်န္ေတာ့္ေကာင္မေလးနာမည္ကိုေမးျပီး 'အခုပဲ မင္းဆီသြားတာ၊ မင္းနဲ့ခိ်န္းထားတာ မဟုတ္လား၊ မေရာက္ေသးဘူးလား'ဆိုတာေတြက
တိုက္ဆိုင္တာ မဟုတ္ဘူး မစံ၊ သေသခ်ာခ်ာ ေျပာၾကတာ၊ မစံနဲ႔ကြ်န္ေတာ့္ကို ဘဝအမွန္ထဲ ျပန္ေခၚၾကတာ၊ မစံေပးတဲ့ စာထဲမွာ'ဖုနု္းကုိင္ျပီးျပန္ခ်ရတာ
မနည္း ေတာ့ပါဘူး၊ အဲဒ ီနာမည္ဟာ ခင္ဗ်ားအခန္းမွာ သိပ္အေရးပါပံုရပါတယ္၊ အဲဒီနာမည္ အေမးခံရတိုင္း ကြ်န္ေတာ့္ခနၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးဟာ ေသးငယ္
သြားသလို ခံစားရတယ္၊ ငယ္ငယ္ကသင္ခဲ့ဖူးသလို မွန္ကန္ျခင္း မရိွေတာ့ ရဲရင့္မႈလည္းမရိွျပန္ဘူးေပါ့' တဲ့။
မစံအဲဒီစာေၾကာင္းေတြက ကြ်န္ေတာ့္ခနၶာကိုယ္လည္း ေသးငယ္သြားေစပါတယ္၊ မစံနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ ပါးစပ္ေတြကိုလည္း ဆံြ႕အေစခဲ့ပါတယ္။

အေမ ေနမေကာင္းလုိ႔အညာကုိ ခဏျပန္ရမယ္ဆိုေတာ့ မစံ က ခင္ဗ်ားေတာျပန္တုန္း ကြ်န္ေတာ္က အိမ္မွာတရားထိုင္ေနရစ္ခဲ့မယ္'တဲ့။'
မိသားစုတခ်ဳိ႕လည္းတရားထိုင္ဦးမယ္၊ ကြ်န္ေတာ္လည္း စိတ္ေတြ ကစဥ့္ကလ်ားမို႔ သူတို့နဲ့ အတူေရာျပီး တရားဝင္ထိုင္ဦးမယ္ တဲ့'၊
ကြ်န္ေတာ့အထင္ေတာ ့ မစံတစ္ေယာက္ ၾကံရာမရ ဘုရားကု ကုတာေနမွာပဲလို႔ထင္မိတယ္၊ အညာမွာ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ရက္မ်ားစြာ ၾကာသြားတယ္။
ဒါေပမယ္႕ မစံဆီကို ဖုန္း မဆကျ္ဖစ္ခဲ့ဘူး၊ ျပန္ေတာ့မယ္ ျပန္ေတာ့မယ္ ဆိုေတာ့လည္း စာမေရးျဖစ္ခဲ့ဘူး၊ မိုးရာသီအတြက္ ရက္နည္းနည္းေလး
က်န္ေတာ့တဲ့ကာလမွာ ရန္ကုန္ေျမကို ကြ်န္ေတာ္ေျခခ်ပါတယ္။

ေနာက္ေန႔က်ေတာ့ မစံရိွတဲ့ ေတာင္ငူေဆာင္ကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္၊ သူ ျပန္ေတာ့မယ္လို႔ သတိေပးရံုေလးရြာတဲ့ မိုးစက္ေသးေသးေလးေတြ ေအာက္က
ရန္ကူန္တကၠသိုလ္ ေတာင္ငူေဆာင္ေပၚမွာ မစံကို ရွာေပမယ့္မေတြ႕ရပါဘူး၊ ျပန္ဆင္းခါနီးမွာမွ မစံသူငယ္ခ်င္း က်ဴတာေပါက္စ နီနီက လွမ္းေခၚျပီး
'မစံ ဒီမွာမရိွေတာ့ဘူး၊ ခင္ဗ်ားအတြက္ စာတစ္ေစာင္ေပးထားတယ္ ခဏေစာင့္ ကြ်န္မသြားယူလိုက္ဦးမယ္'လို့ေျပာရင္းပ်ာပ်ာ ပ်ာပ်ာနဲ႔ထြက္သြားေလရဲ့။

မိုးစက္ေတြက ခပ္စိပ္စိပ္က်လာတယ္၊ပိေတာက္ပ်ဳိေတြက ယိမ္းႏြဲ႕လွဳပ္ရွားေနၾကတယ္၊ 'ဒီမွာ ေရာ့ ကြ်န္မ က်ဴတုီရီရယ္ ေစာင့္စရာရွိလို႔သြားေတာ့မယ္။ ေနာက္မွေတြ႔ရေအာင္'ဆိုျပီး နီနီ ထြက္သြားေတာ့မွ မစံ အတန္းတက္ခဲ့ ဖူးတဲ့ တီ ၂၁၁ စာသင္ခန္းရဲ့ ေရွ႕မွာ စာကိုဖြင့္ဖတ္ခဲ့တယ္။ကြ်န္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္း
ေတြကပဲလား၊ ဗုဒၶရဲ့အဆံုးအမပဲလား၊ မစံ မိဘေတြကပဲလား၊ မစံ ကိုယ္တိုင္ေၾကာင့္လားဆိုတာေတာ့မေတြးတတ္ေတာ့ပါဘူး၊
ဘယ္သူကတိုက္ခြ်တ္ေပးလိုက္တယ္မသိရေပမယ့္ စာရြက္ေခါက္ေလးကိုျဖန္႔လိုက္တာနဲ႔ မစံရဲ့ ေတာက္လက္ေနတဲ့ မာနေရာင္ေတြကိုကြ်န္ေတာ္ေတြ႕ရပါျပီ။

'ကြ်န္ေတာ့္ကိုကြ်န္ေတာ္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ထိန္းနိုင္သြားျပီဆိုတာ ခင္ဗ်ားဒီစာကို ဖတ္ေနရင္းသိနိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ကြ်န္ေတာ့္အေမက ေမးလာတယ္၊ အဲဒါ ရည္းစားစာလားတဲ့၊ကြ်န္ေတာ္ မေျဖနိုင္ခဲ့ဘူး၊ အေဖက ေျပာျပန္တယ္၊ သမီးနဲ႔တဲြေနတယ္လို႔ၾကားတယ္။
ယူမွာဆိုရင္လည္း သတိၲရိွရိွယူပါ၊ မယူဘူးဆိုရင္လည္းသိကၡာရိွရိွ ေနပါတဲ့၊ ကြ်န္ေတာ္ အေဖ့ေ႐ွ႕မွာသတိၲေရာ၊ သိကၡာပါ ေပ်ာက္ဆံုးေနခဲ့ရတယ္၊
အေမနဲ႔အေဖအတြက္ အေျဖကေတာ့ ဝမ္းနည္းသည္းထန္စြာ ငိုေကြ်းလိုက္ရျခင္းပါပဲ၊ ကြ်န္ေတာ့အေဖဟာ တကၠသိုလ္ကဆရာတစ္ဦးပါ၊လူငယ္ေတြ
အေပၚမွာနားလည္နိုင္တာ ခင္ဗ်ားသိပါတယ္၊ ကြ်န္ေတာ့္ ေမတၲာေရးကိုလြတ္လပ္ခြင့္ေပးပါတယ္၊ ဒီလိုပြင့္လင္းလြတ္လပ္တဲ့ မိဘမ်ဳိးရထားတဲ့
ကြ်န္ေတာ့္မွာမွ အေဖေျပာတဲ့ သတိၲေရာ၊ သိကၡာပါ ဂုဏ္ယူစြာထုတ္မျပရဲတဲ့အျဖစ္နဲ႔ၾကံဳရတယ္၊ မိဘေတြကုိ ငယ္စဥ္ကတည္းက ေအာငျ္မင္မွဳေတြြ
ဆြတ္ခူးေပးနုိင္ခဲ့တယ္၊ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္ေရွ့မွာထက္ မိဘေရွ့မွာ တစ္ခုခုက်ဆံုးတာအရွက္ရဆံုးပါပဲ။

အေဖရဲ့ တစ္ခြန္းတည္းေသာ စကားက ခင္ဗ်ားကို ခ်စ္ျခင္းဆိုတဲ့ ျမူမႈန္ေတြ ဖံုးလႊမ္းေနတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္အျဖစ္ကို ျပက္ျပက္ထင္ထင္သိျမင္ေစခဲ့ပါတယ္။
မေရရာမႈကို ဆုပ္ကိုင္ထားရတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္အျဖစ္ကို အရွက္ရဝမ္းနည္းမိပါတယ္၊ အဲဒီအခိ်န္မွာပဲ ေႏြရဲ့အျမီးလို႔ ထင္ခဲ့တဲ့မိုးဟာ ေဆာင္းရဲ႕ဦးေခါင္းပါလားလို႔ကြ်န္ေတာ္ျပန္ျမင္နိုင္ခဲ့တယ္၊ ပူျပင္းတဲ့ရန္ကုန္ေႏြရဲ့ေအာက္မွာ တရားထိုင္ျပီးတဲ့အခိ်န္တိုင္းခင္ဗ်ားဆီကဖုန္းကိုေစာင့္ေနမိတယ္၊
စာကိုေမွ်ာ္မိတယ္၊ခင္ဗ်ားက စ ဆက္သြယ္မယ္ဆိုေတာ ့ေစာင့္ဆိုင္းျခင္းကိုပဲ ကြ်န္ေတာ္ပိုင္ဆိုင္ေပြ႕ဖက္ရတာေပါ့၊ ခင္ဗ်ားဆီက ဘာမွမလာခဲ့ပါဘူး။
မေမွ်ာ္လင့္ထားေသးတဲ့၊ ကြ်န္ေတာ္ျငင္းဆန္ခဲ့ဖူးတဲ့ အဂၤလန္ကအလုပ္က ဒုတိယအၾကိမ္လာဖို႔ဆက္သြယ္ခဲ့တယ္၊ခင္ဗ်ားအနာဂတ္နဲ႔ ကြ်န္ေတာ့္
အနာဂတ္ကိုေပါင္းစည္းလို႔ မရေကာင္းေတာ့ဘူးဆိုတာျမင္ေတြ႕မိလို႔ ကြ်န္ေတာ့္အနာဂတ္ဆီကိုပဲသြားလိုက္ပါျပီ။
အခုေနဆို အဂၤလန္ကတကၠသိုလ္ေပါက္စေလးတစ္ခုမွာ ျမန္မာစာျပဆရာမေလးတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနေရာေပါ့။
ထင္ခ်င္သလို ထင္နိုင္ပါျပီဆိုတဲ့စကားကို သံုးခြင့္ျပဳပါလို႔ေျပာရင္း နႈတ္ဆက္ပါတယ္။
လွပတဲ့ အနာဂတ္ကိုပိုင္ဆိုင္ရင္း ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့နိုင္ပါေစ။'

မစံ တကယ္သြားခဲ့ျပီပဲ၊ မင္းေျပာတဲ့ ေဆာင္းရဲ့ ဦးေခါင္းမိုးစက္ေတြ ပိုျပီးသည္းထန္စြာက်ဆင္းလ်က္ပါပဲ။
ေတာင္ငူေဆာင္ေရွ့က ပိေတာက္ ပင္ပ်ဳိေတြေပၚကို မိုးစက္ေတြက အျငိဳးနဲ ့သည္းေနပါျပီ အေဆာင္ေအာက္ကို ျပန္ဆင္းေတာ့ နံႈးခ်ည့္သြားတဲ့ငါ့ခႏၱာကိုယ္ရဲ့
ေနာက္ေက်ာဖက္က မင္းစာသင္ခဲ့ဖူးတဲ့ အခန္းထဲမွာ ဆရာအသစ္တစ္ေယာက္ ဝတၴုုဳ သင္ခန္းစာေတြ ပို ့ခ်ေနသံေတြ ၾကားလိုက္ရတယ္။
မင္းလည္း သင္ သြားခဲ့ဖူးမွာပါ၊ 'အီးအမ္ေဖာ္စတာ'ရဲ့ ဝတၴုဳ အတတ္ပညာ၊ သေဘာတရားေတြ ပို႔ခ်ေနတာထင္ပါရဲ့။ဇာတ္လမ္း ပုံသဏာၭန္အေၾကာင္းေတြပါ။

သဲနာရီပုံ ဇာတ္လမ္းတဲ့၊ အမ္ေအ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြ နားေထာင္ေနၾကတယ္၊ မ်က္မွန္နဲ႔ အသားညိဳညိဳ ဆရာတစ္ေယာက္ပါပဲ။
စကားသံတိုးေပမယ့္ ငါလည္းၾကားေနရတယ္။

'သဲနာရီထဲမွာ သဲပြင့္ေလးေတြအမ်ားၾကီးရွိတယ္၊ အဲဒီသဲ ပြင္ေလးေတြအားလံုး နာရီဖန္ခြက္ခါးလယ္အေပါက္ေလးဆီကို ဦးတည္ေ႐ြ႕လ်ားလာၾကတယ္။
ေနာက္ဆံုး ခါးလယ္အေပါက္မွာ သဲတစ္ပြင့္က အရင္လြင့္က်သြားျပီး ေနာက္သဲတစ္ပြင့္လည္း တျခားတစ္ေနရာကုိ လြင့္ က်သြားတယ္။
အဲဒီသဲႏွစ္ပြင့္ျပန္မေတြ႕ၾကေတာ့ဘူး၊ အဲဒီလုိပဲ တစ္ေနရာဆီက ဇာတ္ေဆာင္တို႔ တစ္ခ်ိန္တစ္ေနရာမွာ ေတြ႕ဆုံတယ္၊ ခ်စ္ၾကေပါင္းၾကတယ္၊
ေနာက္ ေကြကြင္းျခင္းနဲ႔ဆံုးတဲ့ ဇာတ္လမ္းပုံသ႑ာန္ကို သဲနာရီဖန္ခြက္ ပံုသ႑ာန္ဇာတ္လမ္းလို ့ မွတ္ယူနိုင္တယ္။နားလည္ၾကလား' တဲ့။
အေဆာင္ေပၚက အျမန္ဆင္းလာခဲ့ျပီး ေနာက္ဆံုးလက္က်န္မိုးေရစက္ေတြနဲ႔ ေန႔ရက္ေတြကို ငါေမာပန္းစြာ ျဖတ္သန္းခဲ့ရေတာ့တယ္။

အခုေဆာင္းဟာ သူ ေရာက္လာျပန္ျပီလို႔ ကေယာက္ကယက္ အိပ္မက္ေလးနဲ့ငါ့ကို လႈပ္နိႈးလိုက္တယ္။ခရစၥမတ္မွာ ေမြးတယ္ဆိုတဲ့
ေဆာင္းမင္းသမီးေလးမစံဟာလည္း ေဆာင္းဝင္ေတာ့မယ္ဆိုတာနဲ႔ ငါ့အိပ္မက္ထဲကို ေရာက္လာျပန္ေတာ့တယ္။
ဟိုး အရင္နွစ္ ေဆာင္းတုန္းက မင္း ရြတ္ျပခဲ့ဖူးတဲ့ ကဗ်ာေလးကိုပဲ ထူးထူးျခားျခားသတိရပါတယ္ မစံ။

You go
I stay
Two Atoms.
မင္းသြားတယ္။
ငါေနခဲ့။
အက္တမ္နွစ္ခုမွ်သာ။

မစံ မင္းကေတာ့ ၾကည္လင္တဲ့ေရ ျဖစ္လို႔လြတ္လပ္စြာစီးဆင္းပါေလ။ ငါသာေနာက္က်ိတဲ့ေရျဖစ္လို႔ အနည္ထိုင္ေအာင္ၾကိဳးစားရင္းနဲ႔သာ။
အက္တမ္နွစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ။

(မ်ဳိးျငိမ္းေဆြ)

( ေရႊအျမဳေတ ရုပ္စံုမဂၢဇင္း၊အမွတ္ ၆၃၊ ဇန္နဝါရီ၊၁၉၉၅ ) ႏွင့္
( ဝင္းျငိမ္းစီစဥ္သည့္ ဝတၱဳတို စုစည္းမွူ၊ ေရႊအျမဳေတဝတၱဳတို ၆၀ စုစည္းမွ )